Kararda hasta hekim bağlantısına bilhassa vurgu yapıldı
Hasta doktor alakası tabiatı gereği bilgi asimetrisine dayanmakta Gümüşsuyu Travesti olup bu bağlamda doktorun hasta üzerinde muhakkak seviyede de olsa otorite geliştirdiği söylenebilir
Ayrıca hastanın şikayetine deva arayan taraf olarak tabibe karşı ön şartsız inanç ve teslimiyet duymasının anılan otoriteyi Halkalı Travesti daha da kuvvetlendirdiği kabul edilmelidir Bununla birlikte doktorun böylesine baskın olduğu bir bağlantıda ve dinleyici taraf olan hastanın mecburî olarak fikir aşılama ya da fikir telkinine maruz kalması da kaçınılmazdır Kadıköy Travesti
Buna nazaran anılan ilginin gerçek yönetilebilmesi ve hizmetin muhakkak bir standart üzerinden tanımlanabilmesi ismine doktorun başta siyasi faaliyetler olmak üzere hizmetin tarafsızlığının sorgulanmasına neden olacak nitelikteki davranışlardan kaçınması mutlak ehemmiyete Kartal Travesti sahiptir
Kanun koyucu tarafından öngörülen siyasi bahislerdeki yükümlülükler ile kamu görevlisinin meslek hayatı ile sonlu olacak formda apolitik görünmesinin amaçlandığı ve bu halde kamu gücünü kullanan görevlilerin siyasi kutuplaşmalarda yer Kemer Travesti almasının önüne geçilerek yönetime tarafsız bir konum kazandırılmak istendiği açıktır
Ancak somut olayda müracaatçı kelam konusu bildirileri hastalara ve hastane çalışanına dağıtarak bir parti hakkındaki o partinin taraftarlarınca kabulü mümkün olmayan ve şiddetli yansılara neden olma potansiyeli taşıyan siyasi görüşünü kamuoyu tarafından bilinir hale getirmiş ve yürüttüğü kamu vazifesinin siyasi görüşü üzerinden tanımlanabilmesine neden olmuştur Bu manada hasta ve hasta yakınlarının müracaat konusu bildiriden rahatsızlık duyarak şikayetçi olmaları, hizmet sunumuna duyulan itimadın zedelendiğine karine teşkil etmektedir.
LEVENT TUNÇEL BAŞVURUSU
Başvuru Numarası 2017 34185
Karar Tarihi 16 3 2022
Olay
Başvurucu müracaata mevzu olayların yaşandığı tarihte Antalya Atatürk Devlet Hastanesinde radyoloji uzmanı doktor olarak vazife yapmaktadır
Başvurucu hakkında verilen şikayet dilekçeleri üzerine hastane işçisine ve ultrason çektirmek için başvuran hastalara siyasi içerikli bildiri dağıttığı gerekçesiyle disiplin soruşturması başlatılmıştır Soruşturmaya mevzu bildiri Emperyalizme Karşı Yurtsever Cephe tarafından 24 2 2008 tarihinde düzenlenecek olan ve Türkiye Komünist Partisi TKP Genel Sekreteri’nin konuşmacı olarak katılacağı AKP ile neden ve nasıl uğraş edilmeli bahisli toplantı davetiyesinden ibaret olup bildiride tarih ve yer bilgisinin yanı sıra aşağıdaki tabirlere de yer verilmiştir
“AKP’yi istemiyoruz Fakirleşmeyi işsizliği açlığı ekonomik muvaffakiyet diye yutturanları istemiyoruz Halkın büyük çoğunluğunu açlığa mahkum edip sonra onlara sadaka verenleri istemiyoruz Bir yandan varlıklı arap pirleri ile başka yandan fakir arapları katleden İsrail’li siyonistlerle dostluk kuranları istemiyoruz Ülkenin bedellerini kamu işletmelerini telekomu petkimi tüpraşı ve başkalarını yerli ve yabancı sermayeye satanları inhisarı ve elde kalan başka işletmeleri satmaya hazırlananları istemiyoruz Toplumsal güvenlik sistemini yok eden eğitimi paralı hale getiren ve bununla övünen tüccar siyasetçileri istemiyoruz Maharetsiz ve eğitimsiz şahısların elinde demiryolları ve havayollarını güvenliksiz ulaşıma dönüştürüp pistin yanı başında deve kestirenleri istemiyoruz Türkiye yi kara çarşafa sokup adaletsiz sömürü nizamını garanti altına almayı düşünenleri istemiyoruz .”
Disiplin Soruşturması Süreci
Disiplin soruşturması sürecinde müracaatçı ile tıpkı hastanede vazife yapan işçi ile 13 2 2008 23 2 2008 tarihleri ortasında müracaatçının bakmış olduğu hastaların ve müracaatçının tabirlerine başvurulmuştur Hasta yakını A K ve hasta M T şikayetçiler tabirlerinde müracaatçı tarafından kelam konusu bildirinin taraflarına verildiğini hasta yakını D A ise ultrason çekiminden sonra ismini bilmediği bir kişi tarafından ilgili bildirinin ultrason evrakıyla birlikte kendisine verildiğini belirtmiştir Müracaatçı ile birebir hastanede vazife yapan Başhekim Yardımcıları A B ve E D Müdür Yardımcıları A K M K veE B Müdür Vekili T A mühendis E Ö hemşire İ T tabirlerinde müracaatçının anılan bildiriyi dağıttığına şahit olduklarını belirtmiş sözlerine başvurulan öbür işçinin büyük bir çoğunluğu ise bildiriden haberdar olduklarını beyan etmiştir
Soruşturma sonucunda müracaatçının hastalarına ve hastane çalışanına poliklinikte ve hastanenin türlü yerlerinde bildiri dağıttığının alınan tabirlerle sabit olduğu bildirinin ise içerik olarak açıkça ismini vermek suretiyle bir partiyi maksat aldığı negatif tenkit ve çeşitli imalar yoluyla olumsuz bir tesir yaratmayı amaçladığının anlaşıldığı münasebetleriyle siyasi içerikli olduğu değerlendirilmiştir Bu bağlamda Sıhhat Bakanlığı Yüksek Disiplin Heyetinin kararı ile müracaatçı hakkında 14 7 1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125 unsurunun birinci fıkrasının E bendinin b alt bendi uyarınca devlet memurluğundan çıkarma cezasının uygulanmasına oyçokluğu ile karar verilmiştir
Başvurucunun Disiplin Cezasına Ait Sürece Karşı Açtığı İptal Davası Süreci
Başvurucu hakkında tesis edilen disiplin cezasının iptali istemiyle Antalya 3 Yönetim Mahkemesinde Mahkeme dava açmıştır Mahkeme dava belgesinde yer alan bilgi ve evraklar ile şahit tabirlerinden müracaatçının dava konusu sürecin desteği fiili işlediğinin anlaşıldığı gerekçesiyle 3 11 2009 tarihinde davayı reddetmiştir
Başvurucu ret kararına karşı temyiz talebinde bulunmuştur Danıştay Onikinci Dairesi Daire mahkeme kararının dayandığı münasebetin adap ve hukuka uygun olduğunu belirterek 23 5 2013 tarihinde temyiz istemini reddetmiştir Müracaatçı Daire kararına karşı düzeltme talebinde bulunmuş ise de Daire tarafından 29 6 2017 tarihinde karar düzeltme isteminin reddine karar verilmiştir
Nihai karar müracaatçı vekiline 26 7 2017 tarihinde bildirim edilmiştir
Mahkemenin Değerlendirmesi
Somut olayda vazife yaptığı kamu hastanesinde siyasi içerikli bildiri dağıtması nedeniyle hakkında disiplin soruşturması yürütülen müracaatçı hakkında uygulanan disiplin cezasının demokratik toplum nizamının gereklerine uygun olup olmadığı değerlendirilmelidir Bu kıymetlendirme için ise öncelikle disiplin cezasının desteği sözlerin vatandaş kamu vazifelisi ikiliği bağlamında irdelenmesi gerekmektedir
657 sayılı Kanun’un 7 hususu ile devlet memurlarının hiçbir formda siyasi ve ideolojik gayeli beyanda ve harekette bulunamayacakları aksi takdirde tıpkı Kanun’un 125 hususu uyarınca disiplin cezasıyla tecziye edilecekleri belirtilmiştir Buna nazaran anılan düzenlemeyle Anayasa’nın 26 unsuruna uygun olarak kamu vazifelileri açısından kanunla bir sonlandırmaya gidildiği görülmektedir Bu bağlamda somut olayda takım statüsünün getirdiği ödev ve yükümlülüklerin öngörülebilir olduğu kabul edilmelidir
Öte yandan öngörülebilirliğin varlığından hareketle bireyin kimi temel hak ve özgürlüklerini kamu vazifelisi olma ismine peşinen feda etme yükümlülüğü altında bulunduğu sonucuna da varılmamalıdır Gerçekten kamu vazifelilerinin de siyasi ve toplumsal sorunlar başta olmak üzere toplumu ilgilendiren mevzularda serbestçe fikrini söz etme özgürlüğüne sahip olduğu hususu gerek AİHM kararları bkz 19 gerekse Anayasa Mahkemesi kararıyla bkz 34 teyit edilmiştir Ayrıyeten kamu vazifelisi sıfatı olan kimseler tarafından yapılan söz açıklamalarının aynı vakitte birer vatandaş oldukları da gözetildiğinde siyasi ve toplumsal problemlere temas etmesi koşuluyla anayasal garanti altında olduğu tartışmasızdır
Somut olayda müracaat konusu bildiri ile iktidarda bulunan siyasi partinin ismi açıkça zikredilerek birçok epeyce sert lakin slogan niteliğinde olan cümlelerle ülkedeki ekonomik siyasal ve toplumsal problemlerin kaynağı ve sebebi olduğu tez edilmiştir bkz 9 Bildiride ayrıyeten iktidar partisiyle nasıl gayret edileceğinin ele alındığı bir toplantıya ait tarih ve yer bilgisine de yer verilmiştir Bu manada müracaatçının bildiri dağıtımı aracılığıyla yaptığı tabir açıklamasının bir siyasi parti hakkındaki görüşlerini yansıttığı açıktır
Öte yandan devlet memurlarının rastgele bir siyasi parti kişi yahut zümrenin faydasını yahut ziyanını hedefleyerek bile olsa siyasi ve ideolojik emelli tabirlerinin aleniyetten uzak ve sadece özel alakalar alanında lisana getirildiği durumlarda daha yüksek bir anayasal muhafazadan yararlanacağı kuşkusuzdur Buna nazaran müracaat konusu niyet açıklamasının yapıldığı mecranın özellikleri ile birlikte aleniyet şartlarının incelenmesinde yarar bulunmaktadır
Somut olayda her ne kadar müracaatçı anılan bildirileri dağıtmadığını beyan etmişse de tanık tabirlerinden müracaatçının vazifeli olduğu hastanede hastalara ve hastane işçisine kelam konusu bildirileri dağıttığı anlaşılmaktadır Bu tarafıyla bildiri dağıtımı aracılığıyla yapılan söz açıklamasının aleniyet kazandırma niyetiyle gerçekleştirildiği ve sonucu prestijiyle bireyin kendini gerçekleştirme muhtaçlığı kapsamında var olan siyasi görüş sahibi olma hakkının ötesinde alenileştiği konusunda rastgele bir tereddüt bulunmamaktadır
Kamu vazifelilerinin gerek çalışma gerekse özel hayatlarındaki davranışlarının memuriyetlerini etkilemesi halinde fiilleriyle orantılı bir disiplin yaptırımına maruz bırakılabileceklerinin kabulü gerekir Ancak bunun için kamu görevlisinin fiilinin memuriyetini etkilediğinin idari ve yargısal makamlarca ilgili ve kâfi bir münasebetle ortaya konulması gerekir Yasin Agin ve öbürleri GK B No 2017 32534 21 1 2021 63 Bu çerçevede müracaat konusu paylaşımın memuriyete tesirlerinin müracaatçının tabip olduğu gözetilerek irdelenmesi gerekmektedir
Nihayetinde müracaat konusu hareket yönetimin gerek kamusal hizmetlerin sunumunun tarafsızlığını sağlama gerekse demokrasinin kırılganlığına karşı teminat oluşturma misyonuna alışılmamış bir durum ortaya çıkarmıştır Müracaatçı kamu vazifelilerinin siyasi emelli bildirileri dağıtmasını yasaklayan bir kanun kararının varlığından haberdar olmadığını da argüman etmemektedir Müracaatçı kendi isteği ile girdiği kamu vazifesi statüsünün gerektirdiği ayrıcalıklardan yararlanırken daha baştan uymayı kabul ettiği sınırlamalara ise bilerek uymamıştır Bu bağlamda mevcut kaideler altında görüşlerini aleni bir biçimde ve açıkça bir siyasi partinin aleyhine taraflı ve siyaseten taraflı olarak açıklayan hasebiyle kamu vazifelisi statüsünün gereklerine uymayan müracaatçıya verilen disiplin cezasının mecburî bir toplumsal muhtaçlığı karşıladığı sonucuna ulaşılmıştır
Diğer taraftan sıhhat hizmeti niteliği gereği yarı kamusal bir mal olduğundan anılan hizmet kamunun yanı sıra özel kesim tarafından da yaygın olarak sunulmaktadır Hasebiyle müracaatçıya verilen devlet memurluğundan çıkarma cezasının müracaatçının hayatını idame ettirmesine pürüz olacağını söylemek mümkün değildir Buna nazaran anılan disiplin cezasının orantılı olduğu kanaatine varılmıştır
