Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ikili standartını bir sefer daha ortaya koydu. Denizde boğulan mültecilerle Türk ve Müslüman azınlıkların evraklarını yıllarca rafta bekleten AİHM, sivil darbelerin finansörü Soros’çuların baskısı ile Osman Kavala hakkında jet bir karara imza attı. AİHM Büyük Dairesi, Türkiye’nin, Seyahat kalkışmasının organizatörü Osman Kavala hakkındaki sorumluluğunu yerine getirmediğine hükmetti. Osman Kavala için AİHM süreci 2018’de başladı.
YARGILAMA SÜRERKEN KARAR VERDİ
Önündeki 80 bin evrakın birçoklarını 10 yıldan fazla müddet bekleten AİHM, Ekim 2017’de tutuklanan Kavala için bu süreyi hayli kısa tuttu. AİHM, mahkeme süreci devam ederken 10 Aralık 2019’da “Makul kuşkuyu doğuracak objektif aksiyon yok. Kavala’yı hür bırakın” daveti yaptı. Karar 11 Mayıs 2020’de katılaştı. Ankara bu çağrıyı, devam eden yargılamaya karşın uyguladı, Kavala hakkında tahliye kararı verildi. Lakin Kavala öteki bir belgeden da tutuklu bulunduğu için cezaevinden çıkamadı.
YAPTIRIM KARARI ÇIKABİLİR
AİHM bu gerçeğe karşın süreci işletmeye devam etti. AİHM kararlarının uygulanıp uygulanmadığını denetim etmekle vazifeli Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi, belgeyi AİHM Büyük Dairesi’ne taşıdı. Başvuruyu kıymetlendiren Büyük Daire, dün Türkiye’nin kararları uygulamadığına hükmetti. Karar 1’e karşı 16 oyla alındı. Türk yargıç karşı oy kullandı. Bu kararın akabinde Bakanlar Komitesi, Türkiye’nin üyeliğinin askıya alınıp alınmayacağına önümüzdeki aylarda karar verecek.
UYKUDAKİ KOMİTE UYANDI
AİHM’in kararı baştan sona ikili standartla dolu bir sürecin akabinde geldi. Avrupa’ya gitme yolunda denizlerde boğulan ve kara sonlarında azaplardan geçirilen mülteciler ile Müslümanlara yönelik hak ihlali kararlarının tatbikini yıllardır denetlemeyen Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi, Kavala konusunda epeyce telâşlı davrandı. 2 Şubat 2022’de, Türkiye aleyhinde “İhlal prosedürü” başlatan Komite, belgeyi 21 Şubat’ta belgeyi AİHM’e iletti.
SOROSÇULAR İSTEDİ, ÖNE ALDI
Aynı ikili standart AİHM Büyük Dairesi’nde de yaşandı. Büyük Daire gündeminde bekleyen 22 evrak bulunmasına karşın Kavala evrakını öne çekti. Kavala evrakının öne çekilmesinde de sivil darbelerin finansörü Soros’çuların baskısı tesirli oldu. Soros uzantılı Açık Toplum Vakfı Lideri James Goldston, Avrupa Kurulu Genel Sekreteri Marija Pejcinovic Buric’e bir mektup yazarak “Kavala evrakını öne alın” daveti yaptı. Bu davetin akabinde da belge öne alındı.
REKOR SÜRATTE KARAR
Kavala hakkındaki karar süreci de öteki evraklara göre epey süratli gerçekleşti. Önündeki evrakları ortalama 2 yılda inceleyip karara bağlayan Büyük Daire, Kavala belgesini 3,5 ayda bitirerek Türkiye aleyhine bir karara imza attı. Karar için Türkiye’de resmi tatilin olduğu ve Müslümanlar için kutsal bir gün olan Kurban Bayramı’nın geçmesi bile beklenmedi. Meğer birebir AİHM’in Hıristiyanların kutsal günlerinde bugüne kadar açıklanmış bir tek kararı bile yok.
Ölen mültecilerin hiç değeri yok
Türkiye’yi mahkum etmekte hayli süratli davranan AİHM ve Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi, kelam konusu denizlerde boğulan mülteciler ile hak ilhaline uğrayan Müslümanlar olduğunda sessiz kaldı. Örneğin göçmenlerin teknelerini batırıp öldüren Yunanistan hakkında birçok mahkumiyet kararı çıkmasına karşın, ikinci bir adım gelmedi. Yunanistan’ın Ege ve Akdeniz’de mültecileri öldürmeye devam etmesine karşın, AİHM kararlarının uygulanıp uygulanmadığını denetleyen yok. Afrikalı göçmenler konusunda pek çok sefer mahkum olan lakin insanlık dışı muameleden vazgeçmeyen İtalya ve Fransa için de Türkiye’nin muhatap bırakıldığı süreç işletilmiyor. AİHM başörtülü olarak eğitim görmek isteyen Müslüman bayanlar konusunda da emsal bir ikili standarda imza attı. Mahkeme hem Türkiye’den hem Avrupa’dan yapılan müracaatları reddederek başörtüsü yasağını insan hakkı ihlali olarak görmedi.
İtibarını zedeledi
Adalet ve Dışişleri Bakanlıkları, AİHM’in Kavala kararına reaksiyon gösterdi. Türkiye’nin, AİHM kararlarına uyma oranı en yüksek ülkelerden biri olduğuna dikkat çeken Adalet Bakanlığı, Kavala hakkında verilen 10 Aralık 2019 tarihli kararın uygulandığını vurguladı: “AİHM Büyük Daire gündeminde 22 belge bulunmasına ve halihazırda derdest belgelerin tamamına yakınının Kavala belgesinden daha evvelki tarihlerde, bir kısmının ise en az 1 yıl evvel Büyük Daire’ye gelmiş olmasına karşın, Kavala belgesinin öne çekilmesi, AİHM’in güvenilirliğini ve prestijini olumsuz etkileyeceği üzere, AİHM’in Türkiye’ye karşı objektifliği ve tarafsızlığı konusunda kamuoyumuzdaki tartışmaları da artıracaktır.”
Dışişleri Sözcüsü Tanju Bilgiç de kararın hakkaniyetli olmadığını belirterek şunları kaydetti: “Ne yazık ki AİHM açıkladığı kararla beklentilerimizi boşa çıkarmış ve Avrupa insan hakları sisteminin prestijinin bir sefer daha sorgulanmasına sebep olmuştur. Bundan sonraki evrede süreci takip edecek olan Avrupa Kurulu Bakanlar Komitesi’nin, daha evvel sergilediği tarafgir ve seçici yaklaşımı bir yana bırakarak sağduyuyla ve birtakım çevrelerin siyasi gündem yaratma arayışlarına mahal vermeksizin hareket etmesini bekliyoruz.”
AİHM belgeleri karıştırdı
Türkiye AİHM’in 10 Aralık 2019 tarihli Kavala kararını da uyguladı. AİHM’in incelediği evrakta Kavala’nın Seyahat olayları ile 15 Temmuz darbe teşebbüsündeki rolü nedeniyle tutukluluğu kelam konusuydu. Her iki belgeden da Kavala mahkeme kararıyla tahliye edilmişti. 9 Mart 2020 tarihinden itibaren ise 9 Aralık 2019 tarihli AİHM kararında inceleme konusu olmayan, casusluk hatası nedeniyle tutukluydu. AYM Genel Heyeti da 10 Aralık 2019 tarihli AİHM kararı sonrasında Kavala’nın ferdi başvurusunu inceledi ve 29 Aralık 2020 tarihli kararında devam eden tutukluluğu nedeniyle haklarının ihlal edilmediğine karar verdi. 5 Şubat 2021’de Seyahat olayları, 15 Temmuz ve casusluk davaları birleştirildi. 25 Nisan 2022 tarihinden sonra ise artık onlarca AİHM içtihadında da belirtildiği üzere yeni bir türel durum ortaya çıktı. Çünkü Mahkeme Kavala hakkında, birleştirilen bu davalardan ağır müebbet mahpusa karar verdi. Yani, Kavala bu tarihten sonra AİHM içtihatlarıyla da altı çizildiği üzere tutuklu değil, mahkum statüsünde. Münasebetiyle yeni bir inceleme kelam konusu edilemez.
UĞUR DUYAN
