Rusya ile Ukrayna ortasındaki savaş nedeniyle ülkelerdeki tahılın dünyaya sevk edilememesi nedeniyle yaşanan tahıl krizi, Türkiye’nin aldığı inisiyatifle tahlil basamağına geldi. Tahıl Sevkiyatı Muahedesi imza merasimi, Ukrayna ve Rusya tarafları, Lider Recep Tayyip Erdoğan ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in iştirakiyle bugün Dolmabahçe Ofisi’nde gerçekleştirilecek.
TÜRKİYE BAŞ ROL OYNADI
Savaşın başından bu yana hem Rusya hem Ukrayna’nın güvendiği tek ülke olarak öne çıkan Türkiye tahıl krizinin tahlilinde de başat rol oynadı. Lider Erdoğan’ın krizin başından bu yana üstlendiği kritik misyon tüm dünya tarafından övgüyle karşılanırken, Türkiye iki ülke ortasındaki görüşmelerin merkezi haline geldi.
Tarafların İstanbul’da gerçekleştirdiği görüşmeler sonucunda ‘dünyayı doyuracak’ koridorun açılması için imzalar atılma etabına geldi. Türkiye’nin görüşmelerin ‘sonuç odaklı’ olması istikametindeki telkinleri de sürecin hızlanmasına vesile oldu.
Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Tahran’da Lider Erdoğan ile yüz yüze görüşmesinin akabinde gerçekleştirilen basın toplantısında “İstanbul’da yapılan görüşmelerin sonuçları memnuniyetle karşılandığını” lisana getirmişti.
Erdoğan ile Putin’in Tahran’daki görüşmesinden günler sonra imza evresine gelinmesi de Türkiye’nin süreçteki hızlandırıcı rolünü bir sefer daha ortaya çıkardı.
BM GENEL SEKRETERİ İŞTİRAK GÖSTERECEK
Gıda güvenliği açısından dünyayı yakından ilgilendiren savaş nedeniyle deniz yoluyla ihraç edilemeyen tarım eserleri konusunda inançlı bir koridor oluşturulması için Türkiye üzerine düşeni yaptı.
Ankara, Birleşmiş Milletler’in Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM ortasında oluşturulmasını öngören sistem planının ‘uygulanabilir bir plan’ olarak nitelendirdi. Tarafların çekincelerini paylaşacağı diyalog ortamının kurulmasına yer hazırlanırken, çeşitli seviyelerde Türkiye kritik ziyaretlere mesken sahipliği yaptı.
Geçtiğimiz ay Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşmek üzere Ankara’ya gelen Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’un çantasında da ‘tahıl krizi’ evrakı vardı. Çavuşoğlu, görüşme sonrası “Tahıl eserlerinin memleketler arası piyasalara ulaştırılması konusunda Rusya’nın yaptırımları kaldırma talebini haklı görüyoruz” açıklamasında bulundu.
Bugün gerçekleştirilecek imza merasimine de BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in iştirak göstermesi krizin çözülmesinin dünya için kıymetine işaret ettiği biçiminde bedellendiriliyor.
TARAFLARIN ÇEKİNCELERİ GÖRÜŞÜLDÜ
Taraflar evvelki görüşmelerinde ‘tahıl koridoru’ konusunda prensip olarak uzlaşmaya istekli tavır sergilerken, gemilerin çıkış güzergahında döşeli mayınlar konusunda teknik ayrıntıların görüşülmesi ve karşılıklı garantilerin verilmesi konuları masaya yatırıldı.
Ukrayna, Rus savaş gemilerinin Odessa limanlarına girmesine karşı dururken; Rusya ise Ukrayna’ya yük gemileriyle silah taşınmasını istemedi. Ukrayna tarafı mayınların iki haftada temizlenmesinin mümkün olduğunu belirterek, Rus gemilerinin limanlara girmemesi için taahhüt gerektiğini vurguladı.
Konuya ait SABAH’a değerlendirmelerde bulunan Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar da “Türkiye’nin muteber bir partner ve arabulucu olduğunu belirterek, “Mayın temizleme operasyonuna Türkiye’nin dahil olmasını isteriz” tabirlerini kullanmıştı.
Öte yandan Rusya da görüşmelerde Rus gemilerine sigorta alanında uygulanan yaptırımların kaldırılması ve gemilere memleketler arası limanlarda hizmet sunulmaya devam edilmesi gerektiğini lisana getirdi.
BETÜL USTA
