Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ndeki (AİHM) ihlal davalarını azaltmak maksadıyla 23 Eylül 2012’de Anayasa Mahkemesi’ne ferdî müracaat hakkı getirdi. Uygulamanın başladığı 2012’de müracaat sayısı 1342 olarak kayıtlara geçti. Sonraki süreçte ise müracaat sayısında büyük bir artış görüldü. Bu sayı 2013’te 9 bin 897, 2014’te 20 bin 578, 2015’te 20 bin 376 oldu. Anayasa Mahkemesi’ne en yüksek müracaat sayısı 80 bin 756 ile 2016’da gerçekleşti. Bu sayı 2017’de yarı yarıya azalarak 40 bin 530 olarak belirlendi. 2018’de ise müracaat sayısı 38 bin 186’ya düştü, 2019’da 42 bin 971 olan ferdî müracaat sayısı 2020’de 40 bin 402, 2021’de 66 bin 121, bu yılın birinci 6 ayında ise 67 bin 395 olarak kayıtlara geçti.
Karara bağlandı
Bugüne kadar ortalarında ünlülerin, siyasetçilerin, emekçilerin ve emeklilerin de olduğu binlerce kişinin çeşitli savlarla ferdî müracaat yaptığı Yüksek Mahkeme, bunların 327 binini karara bağladı. Mahkemede karar bekleyen yaklaşık 123 bin kişisel müracaat bulunuyor.
30 bin ihlal kararı
Sonuçlandırılan müracaatlardan yaklaşık 30 bininde ihlal kararı veren Yüksek Mahkeme’nin bu kararlarının yüzde 70’ini ise “adil yargılanma hakkının ihlali” oluşturdu.
Dikkat çeken kararlar şöyle:
- Anayasa Mahkemesi, Batman Hasankeyf’te baraj imali nedeniyle konutların yeni yerleşim alanına taşınması projesinden bekar olduğu gerekçesiyle yararlandırılmayan kişinin ferdi müracaatında da hak ihlali sonucuna vardı. Kararda, kişinin uygar hali nedeniyle ayrımcılık yasağının ihlal edildiği belirtildi.
- Bir diğer müracaatta ise tapulu olmasına karşın orman sonları içinde kaldığı gerekçesiyle sahipleri tarafından kullanılamayan toprağa ait yapılan ferdi müracaatta mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verildi.
- Yüksek Mahkeme, belediye çalışanının parmak izi ile mesai takibinin yapılmasına ait müracaatında da özel hayata hürmet hakkı kapsamında şahsî dataların korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğini kararlaştırdı.
