Sudan’ın Başşehri Hartum’da gerçekleştirilen toplantıya, UNITAMS Lideri BM Sudan Temsilcisi Volker Peretz, AfB Sudan Temsilcisi Muhammed el-Hasan Veled Lebat ve IGAD Temsilcisi İsmail Vais‘in yanı sıra Egemenlik Kurulu Lider Yardımcısı Muhammed Hamdan Dagalu, kurul üyesi Orgeneral Şemseddin Kebbaşi ve Koramiral İbrahim Cabir katıldı. Görüşmelerde Devrimci Cephe, Halk Kongresi Partisi, Misak-ı Vatani güçleri hazır bulunurken eski iktidar koalisyonu Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri (ÖDBG), Ulusal Ümmet Partisi ve sokaklardaki protestolara öncülük eden Direniş komiteleri üzere kıymetli aktörler yer almadı.
UNITAMS Lideri Peretz, açılış konuşmasında, kendilerinin diyaloğun bir kesimi olmadıklarının yalnızca Sudanlı taraflar ortasındaki görüşmelerin kolaylaştırıcısı olduklarının altını çizerek, tarafların, ön istişarelerde sundukları teşebbüsü kabul ettiklerini söyledi. Bu toplantının diyaloğun yürütülmesi ve gidişatıyla ilgili olacağına dikkati çeken Peretz, şöyle devam etti: “Diyaloğun başlaması için hükümet inanılmaz halin (OHAL) kaldırılması ve siyasi tutukluların hür bırakılması üzere kimi adımlar attı lakin tekrar daha fazla yapılabilir diye düşünüyoruz. Lakin bu fırsatı kaçırmamak lazım. Davet ettiğimiz ve edeceğimiz tüm tarafların diyaloğa katılmasını isteriz. Biliyoruz ki bu toplantıda birtakım kıymetli aktörler eksik. Onların da önümüzdeki günlerde katılmalarını umarız.”
AfB Temsilcisi Lebat ise “Bu diyalog, Sudanlı taraflar ortasında olacak. Kimin gücü ne kadar olursa olsun Sudan’ın iç problemlerine karışmaya hakkı yok. Problem, Sudan’ın problemidir. Biz de anlaşmanız için sizleri topladık. Bugün katılmayan taraflar da üçlü sistemin yürüttüğü diyaloğa bağlı kaldıklarını kimilerimize belirttiler. Onlar olmadan sonuca ulaşamayız” tabirlerini kullandı.
Ne olmuştu?
UNITAMS, mevcut krizden çıkış yollarını görüşmek üzere Sudanlı taraflarla 8 Ocak ve 10 Şubat’ta ön istişarelerde bulunmuştu. UNITAMS, 7 Mart’ta memleketler arası gayretleri birleştirmek ve birlikte çalışmak için Afrika Birliği ile ortak bir uyum düzeneğinin kurulduğunu açıklamıştı.
Sözkonusu üçlü sistem, 12 Nisan’da Sudan’daki siyasi krizin tahlili için anayasal düzenlemeler, başbakan ve bakanların seçilmesine ait kriterlerin tanımlanması, vatandaşların acil gereksinimlerine yönelik bir çalışma programı oluşturulması ve adil seçimler düzenlemek için kesin ve vaktinde bir plan oluşturulmasını içeren 4 eksenli teşebbüs sunmuştu.
13 Mayıs’ta üçlü düzeneğin kolaylaştırdığı dolaylı görüşmelere başlanmıştı.
Sudan Egemenlik Kurulu Lideri Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, dün, üçlü sistemin yürüttüğü diyaloğu, geçiş periyodunu bitirmek için tarihi bir fırsat olarak değerlendirmişti. Ordunun 25 Ekim 2021’de idareye el koyması, hükümeti feshetmesi ve harikulâde hal ilanı sonrasında geçiş periyodu başbakanı Abdullah Hamduk istifa etmişti.
