İki hafta evvel (07 Haziran 2022) yazdığım “ABD’den Ukrayna’ya silah yardımı dengeyi değiştirir” başlıklı yazımda, Donbas bölgesindeki Ukrayna kuvvetlerinin ateş gücünün kâfi olmadığına dikkat çekerek ABD’nin Ukrayna’ya yollayacağı silahlar ortasında, GPS güdümlü roketlerin de olduğunu belirtmiştim. Kelam konusu roketlerin Rus roketlerinden çok daha fazla isabet özelliğine sahip olduğunu kaydedip “bu nedenle Ukrayna’ya büyük bir avantaj sağlayabilir” demiştim. Neden kesin bir tabir kullanıp “sağlar” demediğimi merak edenler olabilir.
Gidereyim çabucak; savaş tecrübesi olan bir ordunun elinde sonuca önemli olarak tesir edecek son teknoloji eseri silahlar Ukrayna’da bekleneni veremiyor. Zira Ukrayna ordusu yüksek teknolojili silahları kullanmakta zorlanıyor. Bu mevzuda eğitimi yok. Ukrayna ordusu ABD tarafından tam 12 yıl boyunca modernize edilmiş, sistemleri yenilenmiş bir ordudur meğer.
Direniyor lakin geriletemiyor
Ukrayna ordusunun Rusya’ya karşı önemli bir direniş sergilemesine karşın, onu geriletecek ataklar yapamayışı The New York Times’ın da dikkatini çekmiş olmalı ki “eğitimsiz askerlerin varlığı büyük bir mani haline geldi” diye haberleştirmiş mevzuyu. Gazetenin muhabiri, Ukrayna askerlerinin gece düşmanı belirleyerek saldırmayı kolaylaştırmak için tasarlanmış lazer uzaklık bulucu JIM LR’ler de dahil olmak üzere, ABD tarafından gönderilmiş bir dizi ekipmanı kullanmakta zorlandığına şahit olmuş. Bu askerlerden biri olan Dmytro Pysanka, elinde tuttuğu çok hedefli silahı kullanmayı “elimize verilmiş çok işlevli iPhone 13’le yalnızca telefon görüşmesi yapmak üzere bir şey” olarak kıymetlendiriyor.
Koskoca ordunun askerleri son teknoloji silahları “deneme-yanılma” yoluyla öğrenmeye zorladığını belirten Pysanka, “İngilizce kılavuzu anlamak için Google Translate aracılığıyla silahı kullanmaya çalıştığını da ekliyor ki durumun vahametini ortaya koymaya kâfi de artar bile bu.” Durum bu olduğu halde Ukrayna’nın ABD ile batıdan gelişmiş silahlar talep etmesi “kervan yolda düzülür”e çok güzel bir örnek aslında.
ABD ders almıyor
Ukrayna’daki durumun bir gibisi Afganistan’da da yaşandı, malum. ABD, Taliban’a karşı uğraş etsin diye Afganistan ordusuna son derece gelişmiş teçhizat sağlamıştı ancak bunu lojistik dayanak vermeden yapmıştı. Taliban’ın ABD/Batı takviyeli hükümeti 24 saat üzere kısa bir müddette devirip başşehir Kabil’i ele geçirmesinin neden bu kadar kolay olduğunu merak edenlere anımsatmış olayım. Bir ABD araştırma kurumu olan CNA’nın Rusya uzmanı Michael Kofman “Ukraynalılar Batı ekipmanlarını kullanmaya hevesliler, fakat bunu sürdürmek için eğitim gerekiyor. Fakat kimi şeyleri aceleye getirmek hakikat değildir” diyor.
Eğittiler lakin olmadı
Çünkü ABD ile NATO ülkeleri, savaştan evvelki yıllarda Ukrayna ordusuna “kapsamlı” eğitim vermiş olsa da, eğitimin birçok şu anda gönderdikleri “gelişmiş silah ile teçhizatı” kapsamıyordu. ABD askeri yetkililerine nazaran, ABD, 2015’ten Ukrayna’nın Rusya tarafından atağa uğradığı ana kadar yaklaşık 27 bin Ukraynalı askeri eğitti. Ayrıyeten Ukrayna’da, savaş patlak verince ayrılan 150’den fazla Amerikan askeri danışman da vardı. ABD Lideri Joe Biden, “Rusya ile direkt bir çatışmadan” kaçınmak maksadıyla danışmanları geri çekti, bunun yerine Ukrayna dışında eğitim programları hayata geçirdi.
Associated Press’in bir haberi, Ukrayna’daki eğitimsiz asker meselesinin ABD tarafından da ciddiyetle ele alındığını gösteriyor. ABD ordusunun Ukrayna kuvvetlerine Biden’ın geçen hafta ülkeye göndermeyi kabul ettiği gelişmiş roket sistemleri konusunda eğitim vermeye başladığı belirtiliyor haberde. Buna nazaran Ukrayna silahlı kuvvetlerinden yaklaşık 900 asker Almanya ile Avrupa’nın diğer yerlerindeki bir eğitim üssünde ABD’li uzmanlardan HIMARS da (bu silahtan kelam konusu yazımda kelam etmiştim) dahil olmak üzere “çeşitli silahlara” ait eğitim alıyor.
Bir Mobutu Sese Seko vardı, Zaire Devlet Lideri. Darbe yapıp iktidara geldiğinde birinci işi birlikte darbe yaptığı çavuşları askerlik kursuna göndermesiydi.
Biden’dan daha zeki olduğuna kuşku yok.
