Fransa’da birinci çeşidi pazar günü yapılacak genel seçimlerde birinci cinste bir adayın salt çoğunluğu sağlayamadığı sandalyeler için ikinci çeşit yapılacak. Seçimlerin 19 Haziran’da düzenlenecek ikinci çeşidine, yüzde 12,5 ve üzeri oy alan adaylar katılabilecek. Bu tıpta en fazla oyu alan aday milletvekili seçilecek.
Geleneksel sağ ve sol partilerin tesirini kaybettiği bir devirden geçen ülkede, bu yılki genel seçimlerde iki ittifak öne çıkıyor.
Seçimlerde iki ittifak öne çıkıyor
Nisan ayındaki cumhurbaşkanı seçiminin birinci cinsinde 3’üncü olan çok solcu Fransa Boyun Eğmeyen Partili (LFİ) Jean-Luc Melenchon‘un teşebbüsüyle, “tarihi bir adım” olarak nitelendirilen LFİ, Yeşiller Partisi (EEVL), Sosyalist Partisi (PS) ve Komünist Partisi’ni (PCF) kapsayan “Sosyal ve Ekolojik Yeni Halk Birliği” (Nupes) ittifakı kuruldu.
Macron, Melenchon’un Başbakan olarak atanmasına sıcak bakmıyor
Nupes ittifakı, mecliste salt çoğunluğu (289 sandalye) alarak, Melenchon’un başbakan olarak atanmasını hedefliyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron‘un ise bu ihtimale sıcak bakmadığının sinyallerini verdiği görülüyor. Nupes’in programında, taban fiyatın bin 500 euroya yükseltilmesi, oy kullanma yaşının 16’ya düşürülmesi, 2030’a kadar karbon gazı salınımının yüzde 65 azaltılması gayeleri bulunuyor.
Ensemble: Macron’un ittifakı
Macron’un partisi Cumhuriyet Yürüyüşü (LREM) etrafında da Horizons (Ufuklar) ve Demokrasi Hareketi (MoDem) partilerinden oluşan “Birlikte” (Ensemble) ismi verilen bir konfederasyon oluşturuldu. İkinci defa cumhurbaşkanı seçilen Macron’un vaatlerini yerine getirebilmesi için, genel seçimlerde mecliste salt çoğunluğu sağlayabilmesi ve hükümeti kurabilmesi büyük kıymet taşıyor.
Ensemble ittifakı, Macron’un bu gayeye ulaşabilmesi açısından kıymet taşıyor.
Anketler Macron’un çoğunluğu sağlayamayacağını gösteriyor
Macron’un liderliğindeki ittifakın milletvekili genel seçimlerinde çoğunluğu sağlayıp sağlayamayacağı tartışılırken, son günlerdeki kamu oyu yoklamalarını pahalandıran Fransız basını, ittifakın mecliste çoğunluğu elde edemeyebileceğini yazıyor.
Ipsos-Sopra Steria şirketlerinin 6-7 Haziran’da yaptığı seçim anketine nazaran, genel seçimlerde Ensemble ittifakı, mecliste 260 ila 300 milletvekili elde edecek.
Nupes’ün 175 ila 215 sandalye, merkez sağdaki Cumhuriyetçiler Partisi (LR), Bağımsızlar ve Demokratlar Birliği (UDI) dahil çeşitli sağ partilerin toplam 35 ila 55 sandalye alması öngörülüyor.
Cumhurbaşkanlığı seçiminde ikinci tıpta Macron’un rakibi olan çok sağcı Marine Le Pen’in de aday olduğu genel seçimlerde, Le Pen’in partisi Ulusal Birlik’in (RN) 20 ila 50 milletvekili çıkaracağı kestiriminde bulunuyor.
Anketler, seçmenlerin yüzde 54’ünün sandığa gitmeyeceğini de gösteriyor.
Birlikte yaşama devri mi başlayacak?
Yarı başkanlık sistemiyle yönetilen Fransa’da cumhurbaşkanı, istediği ismi başbakan seçebiliyor. Fakat Ensemble ittifakının mecliste salt çoğunluğu sağlayamaması ve muhalefetin çoğunluğa sahip olması durumunda, Cumhurbaşkanı Macron’un muhalefetin temsilcisini başbakan olarak atamaya karar vermesi halinde “kohabitasyon” olarak anılan “birlikte yaşama” periyodu başlatılmış olacak.
5. Cumhuriyet tarihinde 3 defa mecliste partisi salt çoğunluğu sağlayamayan eski Fransa cumhurbaşkanları, meclisin hükümete güvenoyunu vermesi için muhalefetten bir ismi başbakan olarak atamıştı.
“Kohabitasyon”un önüne geçmek ismine 2000 yılında referandumla anayasada değişikliğe gidildi ve cumhurbaşkanlığı vazife mühleti 7 yıldan 5’e indirilerek, milletvekillerininkiyle eşitlendi.
İstifa edecekler
Fransa Başbakanı Elisabeth Borne‘un yanı sıra kabinedeki 14 bakanın aday olduğu genel seçimde, milletvekili seçilemeyen başbakan da dahil bakanların kabineden istifa edecekleri daha evvelden belirtilmişti.
Seçimde aday olan başka isimler ortasında eski Fransa Eğitim Bakanı Jean-Michel Blanquer ve çok sağcı Eric Zemmour da bulunuyor.
Yurtdışı seçmenin halihazırda oy kullandığı, çoğunlukla Ensemble ve Nupes adaylarını ikinci çeşide taşıdığı seçimde, bu tablonun yurt içi seçmenler için de geçerli olması olası görülüyor.
