Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Lloyd Austin ile Çin Savunma Bakanı Wei Fenghe ortasında gerçekleşen birinci yüz yüze görüşmede Tayvan hengamesi yaşandı.
Çin, ABD’yi Tayvan’da “bağımsızlık güçlerini desteklemekle” suçlayarak iki ülke ortasındaki kritik görüşmede rest çekti. Çin Savunma Bakanlığı, Wei’nin Austin’e “Herhangi biri Tayvan’ı Çin’den ayırmaya cüret ederse, Çin ordusu, bedeli ne olursa olsun bir savaş başlatmaktan katiyen çekinmeyecektir” dediğini açıkladı.
Çin ve Tayvan anlaşmazlığı
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu teşebbüs, Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Şurasında Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik bağlantı tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin akabinde 1971’de BM Genel Heyetinde yapılan oylamada, Beijing (Pekin) hükümetinin Çin’in tek yasal temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın memleketler arası örgütlerdeki pozisyonu bilinmeyen hale gelmişti.
Beijing idaresi, “Tek Çin” unsurunu benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının modülü olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve etrafındaki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik bağlar kurmasına, BM’de ve öteki memleketler arası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.
Biden: Çin saldırırsa savunuruz
ABD Lideri Joe Biden, mayıs ayı sonunda yaptığı Asya ziyaretleri kapsamında gittiği Japonya’da Rusya ve Çin hakkında konuşmuştu. Biden, Çin’in Tayvan’a saldırması durumunda, ABD’nin adayı savunacağını tabir etmişti.
‘Gözdağı ziyareti’
Uzmanlar ve analistler Biden’ın Asya ziyaretleri öncesinde yaptıkları değerlendirmede sözkonusu ziyaretlerin Rusya ve Ukrayna’daki durum üzerinden Çin’e Tayvan için “açık bir mesaj” niteliği taşıdığı yorumlarını yapmıştı.
