ABD Merkez Bankası’nın (Fed) 1994’den bu yana en büyük faiz artırımına giderek faizi 75 baz puan artışla yüzde 1.5-1.75 aralığına yükseltmesi ve birtakım ülkelerin de ABD’yi izlemesi global piyasalara nefes aldırırken, Türkiye’de ise piyasaları kaygı sardı. 23 Haziran’da yapılacak Merkez Bankası Para Siyaseti Kurulu’ndan (PPK) tekrar sabit faiz yahut indirim kararı çıkması halinde döviz kurlarının tarafını üste çevirebileceği tasası giderek artıyor. Birkaç gündür 17.20-17.25 civarında dalgalanan dolar/TL bu sabah 17.29’a kadar yükselirken, euro da 18.19’a çıkarak tekrar 18 düzeylerine döndü.
Merkez bankaları arkası arkasına faiz artırıyor
Fed’in akabinde birçok merkez bankası faiz artırmaya başladı. Brezilya Merkez Bankası, siyaset faizini 50 baz puan artışla yüzde 13.25 düzeyine çıkardı. Banka ağustos toplantısında da faiz artışlarına devam sinyali verdi. Çin’in Hong Kong Özel İdari Bölgesi de ABD Doları’na bağlı döviz kuru rejimi nedeniyle tıpkı oranda artışa gitti. Hong Kong Para Otoritesi (HKMA) gösterge faiz oranını 75 baz puan artışla yüzde 2’ye çıkardı. İsviçre Merkez Bankası artan enflasyonun denetimden çıkabileceği telaşıyla sürpriz bir formda faiz artırma kararı aldı. Banka 2007 yılından beri birinci sefer faiz artışı kararı alarak, rekor düşüklükteki siyaset faizini 50 baz puan artırarak eksi yüzde 0.25’e çekti. İngiltere Merkez Bankası da siyaset faizini 25 baz puan artışla yüzde 1.25 düzeyine çıkardı.
Fed vazifesini yaptı
Fed’in faiz kararını açıklaması üzerine Twitter hesabından yapılan kimi paylaşımlar şu biçimde:
Mahfi Eğilmez: Fed’in kararı birçok açıdan bir merkez bankacılığı dersi üzere: 1. İktisatta sürprize yer yoktur. 2. Merkez bankasının temel misyonu fiyat istikrarını sağlamaktır. 3. Beklentiler gerçekleşmeyi belirler.
Cem Başlevent: KKM, GES, fahiş fiyat timi üzere enstrümanları olmadığı için enflasyona karşı faiz silahını çekmiş Fed.
İbrahim Kahveci: Fed 75 puanlık faiz artırımı varlık fiyatlarında düşüşe yol açar lakin Türkiye’de en büyük varlık dolar olduğundan doların kıymet kazanması bize tekrar sıfır çektirir. Hatta artırım olarak geri döner.
Hayri Kozanoğlu: Fed beklendiği üzere 75 baz puanlık bir faiz artışı yaptı. Neredeyse tüm merkez bankaları, enflasyonu “geçici” kabul edip daha erken sıkılaşmaya gitmedikleri için özeleştiride bulunuyorlar. Düşük faiz dayatanlar bir noktayı unutuyorlar! Bu tasarrufları azaltıyor. Böylelikle hem yatırımlar geriliyor hem de mevcut yatırım için kaynak daralıyor. Tek deva yabancı tasarruflarına başvurmak oluyor. O da cari açık demek. Cari açık da dövizi artırıyor. Kısır döngü sürüyor…
