Karadeniz’in turkuaza bürünen rengi uzaydan görülüyor
Arzu ERBAŞ- Rukiye MEYVECİ/ RİZE, (DHA)- Karadeniz’in mavi yüzeyinin son günlerde yerini bıraktığı turkuaz rengi, uydu fotoğraflarına yansıdı. Rize Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi (RTEÜ) Su Eserleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Ana Bilim Kolu öğretim üyesi Doç. Dr. Ertuğrul Ağırbaş, tasa edilecek durum olmadığını belirterek, “Deniz suyu yüzey sıcaklıklarının yükselmesi ve denizel ortama giren besin tuzu ölçüsünün artması, yüksek bolluk ölçülerine ulaşmasına neden olabiliyor. Çok artışla kalsiyum karbonatlı yapısıyla deniz suyunun renginin turkuaza döndümesine neden olmaktadır” dedi.
Küresel iklim değişikliğinin tesirleriyle deniz suyu sıcaklığı 50 yıllık ortalamaları aşan Karadeniz’de son günlerde renk değişikliği yaşanıyor. Mavi renginin yerini turkuaza bıraktığı Karadeniz’de büyük kısma yayılan renk değişikliği, uydu fotoğraflarına da yansıdı. Uydu manzaralarında Türkiye’nin yanı sıra Bulgaristan, Gürcistan, Romanya, Rusya Federasyonu ve Ukrayna kıyılarının da turkuaza büründüğü görülüyor. Su Eserleri Fakültesi Deniz Biyolojisi Ana Bilim Kısmı öğretim üyesi Doç. Dr. Ağırbaş, Karadeniz’in renginin turkuaza dönmesinde kaygı edilecek durum olmadığını belirtip, “Karadeniz mevsimsel döngülerini yaşayan bir deniz. Son 10 gündür gördüğümüz turkuaz görsel renk aslında Karadeniz’de mevcut olan bir ‘Emiliana huxleyi’ isimli fitoplankton tipi olup Haptophyta şubesine ilişkin olan bir kokolitofor tipidir. Bilhassa deniz suyu yüzey sıcaklıklarının yükselmesi ve denizel ortama giren besin tuzu ölçüsünün artması, yüksek bolluk ölçülerine ulaşmasına neden olabiliyor. Biz bu durumu fitoplankton bloomu olarak isimlendirmekteyiz. Çok artışla bir arada kalsiyum karbonatlı yapısı sayesinde deniz suyunun renginin turkuaza dönmesine neden olmaktadır. Bazen on binlerce kilometre alana yayılabiliyor ve bu özelliğinden ötürü uydudan bile gözlemlenebiliyor” diye konuştu.
‘Deniz suyu sıcaklıkları artıyor’
Sıcaklıkların yükselmesiyle ‘Emilana huxleyi’ tipinin de artış gösterdiğini tespit ettiklerini söyleyen Doç. Dr. Ağırbaş, “Aşırı artışla bir arada kokolit dediğimiz yapılarından ötürü beyaz renk yahut turkuaza çalan bir renk ortaya çıkıyor. Görsel bir şölen sunuyor. Aslında telaş edilecek bir durum yok. Yalnızca mevsimsel dinamiklerle alakalı. Son 1 haftalık deniz suyu sıcaklıklarını incelediğimizde Sinop’tan Hopa’ya kadar sıcaklıkların giderek arttığını görüyoruz. 18-19 santigrat derecelerden Hopa’ya hakikat 22-23 santigrat derecelerine kadar deniz suyu yüzey sıcaklığında artışlar tespit edildi. Sıcaklıkların artmasıyla birlikte bu ‘Emilana huxleyi’ cinsinin bloom yaptığını, artış gösterdiğini tespit ettik” dedi.
‘Yavaş yavaş tesirini kaybedecek’
Birkaç gün içinde bu durumun sona ereceğini belirten Doç. Dr. Ağırbaş, “Mevcut durum ekolojik şartlara bağlı olarak ve ortamdaki besin tuzunun tüketilmesiyle yavaş yavaş tesirini kaybedecek. Organik hususun artmış olması Karadeniz’i daha verimli kılmakta ve bu da balıkçılık için ileriye dönük sevindirici bir haber olabilir. Tasa edecek bir durum yok. Bu görsel şölenin tadını çıkartmak lazım. Bu manada genel olarak denizlerimizi ne kadar korursak, sağlıklı denizler bırakırsak verimli denizleri her vakit göreceğiz. Bu da bizim ve dünyamızın geleceği için değerli bir faktör olarak düşünülebilir” diye konuştu.
‘Salda gölüne benzettim’
Denizdeki renk değişikliğinin kendilerini endişelendirdiğini söyleyen Azranur Küçük, “Son vakitlerde haberlerde müsilaj olaylarıyla çok karşılaşınca denizde değişiklik olduğu vakit kaygıya kapılıyoruz. Karadeniz’in rengi son günlerde turkuaza döndü. Açıkçası endişelendim aksine giden bir şeyler mi var, diye lakin ortaya çok hoş bir manzara çıktı” dedi.
Karadeniz’i turkuaz manzarasıyla Salda Gölü’ne benzettiğini belirten Zeynep Nisa Taş da “Denizin rengi bir anda turkuaza döndü. Tehlikeli mi, değil mi; merak ediyoruz. Kesinlikle araştırıyorlardır. Ben Salda Gölü’ne benzettim, bence Karadeniz bu renkte kalabilir. Saf ve duru bir renk oldu. Çok hoş gözüküyor” diye konuştu.
