ABD Dışişleri Sözcüsü Ned Price, “Dışişleri Bakanı Antony Blinken bugün Bali’deki G20 Bakanlar Toplantısı’nın marjında Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna, Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ve İngiltere Dışişleri İkinci Daimi Müsteşarı Tim Barrow ile bir ortaya geldi” açıklamasında bulundu.
Görüşmede İran’ın nükleer programı ve 2015’te imzalanan lakin ABD’nin 2018’de çekildiği Kapsamlı Ortak Hareket Planı (KOEP) olarak da bilinen İran nükleer mutabakatına dönüş müzakerelerinin ele alındığını belirten Price, “Bakanlar, İran’ın nükleer programındaki gelişmelerin süratiyle ilgili telaşlarını lisana getirdiler ve KOEP’ye karşılıklı olarak tam ahenk sağlanmasına yönelik taahhütlerini yinelediler. İran’ı gereksiz taleplerinden vazgeçmeye ve şu anda mevcut muahedeyi derhal kabul etmeye çağırdılar” tabirini kullandı.
Price ayrıyeten görüşmede Rusya-Ukrayna savaşının da ele alındığını kaydederek, Ukrayna’ya ek güvenlik ve insani yardım eforlarının yanı sıra savaşın besin güvenliğine tesirinin de değerlendirildiğini aktardı.
Ne olmuştu?
KOEP mutabakatının birincisi, 2015 yılında Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun 5 daimi üyesi (İngiltere, ABD, Çin, Fransa, Rusya) ve Almanya ile İran ortasında imzalanmıştı.
Eski ABD Lideri Donald Trump‘ın 2018’de ülkesini tek taraflı olarak muahededen çekmesinin akabinde İran’a yönelik ekonomik yaptırımlar tekrar uygulamaya konulmuştu. Bunun üzerine Tahran idaresi nükleer faaliyetlerine kademeli olarak geri dönmüştü. KOEP’in yürürlüğe konulması için geçen yıl Avusturya’nın başşehri Viyana’da tekrar başlayan görüşmeler, Avrupa Birliği Dış Bağlantılar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’ın tabiriyle “dış etkenler” nedeniyle 11 Mart’ta askıya alınmıştı.
Borrell’in 25 Haziran’daki Tahran ziyaretinde, varılan muahedeler çerçevesinde, nükleer mutabakatın hayata geçirilmesi kapsamındaki görüşmelerin Katar’ın başşehri Doha’da sürmesine karar verilmişti. ABD ve İran tarafının dolaylı görüşmeleri, 28-29 Haziran’da gerçekleştirilmişti.
