Başkanlığın aşağıda yer verilen kararında şu konulara yer verilmiştir
Kılavuzda eşi 506 sayılı Kanun’un 20 Escort Tuzla hususuna nazaran bankalar için kurulmuş özel emeklilik sandığına tabi olarak çalışanlar ile eşi Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve gibisi kurumlarda çalışanlara eş durumu özrüne bağlı yer değişikliği hakkı verilmemesinin Tuzla Escort Bayan Yönetmeliğin gayesine muhalif olduğu sonucuna ulaşılmıştır
Yönetmeliğin 37 hususunun 4 fıkrasıyla eşi emekli olan öğretmenlere eşlerinin emeklilik tarihinden sonraki altı ay ile hudutlu olmak ve bir sefere mahsus olmak üzere Tuzla Escort birinci yer değiştirme devrinde eşinin ikamet ettiği yere yer değiştirme isteğinde bulunabileceğine yönelik tanınan hakkın dava konusu Kılavuz’da yer verilmemek suretiyle üst hukuk normuna karşıt formda ortadan kaldırıldığı görülmektedir
Kılavuz’un bahsi geçen düzenlemelerinde eş durumu özrüne bağlı yer değiştirme müracaatında bulunacaklara yönelik olarak adaylık sigortalılık ve öğretmenlikte misyon yapılan müddetlerinin hesabında 31 Aralık 2011 tarihi temel alınmıştır
13 12 2011 günlü Basın Duyurusu ile dava konusu Kılavuz’da atama süreçlerinin 30 12 2011 tarihi prestijiyle yapılacağı öngörüldüğünden adaylık sigortalılık ve öğretmenlikte misyon yapılan müddetlerinin hesabında 31 Aralık 2011 tarihinin temel alınmasında hukuka terslik görülmemiştir
T C
DANIŞTAY
İKİNCİ DAİRE
ESAS NO 2020 1902
KARAR NO 2022 1111
DAVACI Sendikası
VEKİLİ Av
DAVALI Bakanlığı
VEKİLİ Hukuk Müşaviri
DAVANIN KONUSU
14 12 2011 tarihinde yayımlanan Öğretmenlerin Eş Durumu Özrüne Bağlı Yer Değiştirme Kılavuzu’nda Sağlık Durumu Özrü Öğrenim Durumu Özrü ve Olağanüstü Hallere Bağlı Yer Değiştirmeler e yer verilmemesine ait eksik düzenleme ile vilayetler ortası eş durumu özrüne bağlı yer değiştirmeler dışında il içi eş durumu özrüne bağlı yer değiştirmeler e yer verilmemek suretiyle oluşan eksik düzenlemenin ve Kılavuz’un 3 EŞ DURUMU ÖZRÜ başlıklı kısmında başvuracaklar sayılırken eşi 506 sayılı Kanun’un 20 hususuna nazaran bankalar için kurulmuş özel emeklilik sandığına tabi olarak çalışanlara Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve gibisi kurumlarda çalışanlara ve de eşi emekli olan öğretmenlere yer verilmemesine ait eksik düzenlemelerin ve kelam konusu Kılavuz’un 2 GENEL HÜKÜMLER kısmının 1 2 ve 3 cümlesi ile 2 3 Müracaat Şartları nın başlangıç kısmında yer alan 31 Aralık 2011 ibaresinin iptali istenilmektedir
YARGILAMA SÜRECİ
Danıştay İkinci Dairesince verilen 22 02 2018 günlü E 2016 550 K 2018 1057 sayılı kararla dava konusu Kılavuz’da Sağlık Durumu Özrü Öğrenim Durumu Özrü Olağanüstü Hallere Bağlı Yer Değiştirmeler ile il içi eş durumu özrüne bağlı yer değiştirmeler e yer verilmemesine ait eksik düzenlemelerin iptali istemi tarafından karar verilmesine yer olmadığına Kılavuz’un 3 EŞ DURUMU ÖZRÜ başlıklı kısmında başvuracaklar sayılırken eşi 506 sayılı Kanun’un 20 unsuruna nazaran bankalar için kurulmuş özel emeklilik sandığına tabi olarak çalışanlara Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve gibisi kurumlarda çalışanlara ve de eşi emekli olan öğretmenlere yer verilmemesine ait eksik düzenlemelerin ve 2 GENEL HÜKÜMLER kısmının 1 2 ve 3 cümlesi ile 2 3 Müracaat Şartları nın başlangıç kısmında yer alan 31 Aralık 2011 ibaresinin iptaline karar verilmiştir
Anılan kararın davalı yönetim tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Şurasının 12 12 2019 günlü E 2018 1920 K 2019 6400 sayılı kararıyla Daire kararının Kılavuz’da Sağlık Durumu Özrü Öğrenim Durumu Özrü Olağanüstü Hallere Bağlı Yer Değiştirmeler ile il içi eş durumu özrüne bağlı yer değiştirmeler e yer verilmemesine ait eksik düzenlemelerin iptali istemi istikametinden karar verilmesine yer olmadığına ait kısımlarının açıklamalı olarak onanmasına Kılavuz’un 3 EŞ DURUMU ÖZRÜ başlıklı kısmında başvuracaklar sayılırken eşi 506 sayılı Kanun’un 20 hususuna nazaran bankalar için kurulmuş özel emeklilik sandığına tabi olarak çalışanlara Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve gibisi kurumlarda çalışanlara ve de eşi emekli olan öğretmenlere yer verilmemesine ait eksik düzenlemelerin ve 2 GENEL HÜKÜMLER kısmının 1 2 ve 3 cümlesi ile 2 3 Müracaat Şartları nın başlangıç kısmında yer alan 31 Aralık 2011 ibaresinin iptaline ait kısımlarının ise bozulmasına hükmedilmiştir
DAVACININ ARGÜMANLARI
Davacı Sendika tarafından dava konusu Kılavuz’da eşin sigortalılık mühletinin hesabı ile öğretmenlikte ve devlet memurluğunda adaylığın kaldırılacağı son gün olarak 31 Aralık 2011 tarihinin belirlenmesinin birçok öğretmeni mağdur edeceği evvelki yıllarda olduğu üzere yer değiştirme isteğinde bulunacaklar için yarıyıl tatilinin temel alınması gerektiği öte yandan eski kılavuzların bilakis eş durumu özrüne bağlı yer değişikliği müracaatında bulunabileceklerin kapsamının somut münasebetlere dayandırılmaksızın daraltıldığı bu nedenlerle kelam konusu düzenlemelerin hukuka alışılmamış olduğu ileri sürülmektedir
DAVALININ SAVUNMASI
652 sayılı Kanun Kararında Kararname’de öğretmenlerin yer değiştirmelerine ait genel düzenlemelere yer verildiği hangi durumların öğretmenlerin yer değiştirmelerinde özür kabul edileceği istikametinde bir belirleme yapılmadığı yer değiştirmeye temel kabul edilecek özürlerin Ulusal Eğitim Bakanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle yapılmasının öngörüldüğü 652 sayılı Kanun Kararında Kararname’yle Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Misyonları Hakkında Kanun yürürlükten kaldırıldığı için daha önce çıkarılan Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin özür durumuna bağlı yer değiştirme ile ilgili kararlarının kadük olduğu takdir yetkisi kullanılarak 2011 yılı Aralık ayına ve bir sefere mahsus olmak üzere yeni yönetmelik hazırlanana kadar eş durumu özrü olan öğretmenlerin yer değiştirmelerini gerçekleştirmek için Kılavuzun hazırlandığı eş durumu özrü dışındaki yer değiştirme müracaatlarının hazırlanacak yeni yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden sonra kıymetlendirilebileceği savunulmaktadır
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ FİKRİ
Danıştay İdari Dava Daireleri Şurasının bozma kararına uyularak bozulan kısım istikametinden dava konusu Kılavuz’un 3 EŞ DURUMU ÖZRÜ başlıklı kısmında başvuracaklar sayılırken eşi 506 sayılı Kanun’un 20 unsuruna nazaran bankalar için kurulmuş özel emeklilik sandığına tabi olarak çalışanlara Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve gibisi kurumlarda çalışanlara ve de eşi emekli olan öğretmenlere yer verilmemesine ait eksik düzenlemelerin iptali istemi tarafından karar verilmesine yer olmadığına Kılavuz’un 2 GENEL HÜKÜMLER kısmının 1 2 ve 3 cümlesi ile 2 3 Müracaat Şartları nın başlangıç kısmında yer alan 31 Aralık 2011 ibaresinin iptali istemi istikametinden ise davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür
DANIŞTAY SAVCISI NİYETİ
14 12 2011 tarihinde yayımlanan Aralık 2011 Öğretmenlerin Eş Durumu Özrüne Bağlı Yer Değiştirme Kılavuzu’nda Sağlık Durumu Özrü Öğrenim Durumu Özrü ve Olağanüstü Hallere Bağlı Yer Değiştirmeler e yer verilmemesine ait eksik düzenleme ile vilayetler ortası eş durumu özrüne bağlı yer değiştirmeler dışında il içi eş durumu özrüne bağlı yer değiştirmeler e yer verilmemek suretiyle oluşan eksik düzenlemenin ve Kılavuz’un 3 EŞ DURUMU ÖZRÜ başlıklı kısmında başvuracaklar sayılırken eşi 506 sayılı Kanun’un 20 unsuruna nazaran bankalar için kurulmuş özel emeklilik sandığına tabi olarak çalışanlara Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve gibisi kurumlarda çalışanlara ve de eşi emekli olan öğretmenlere yer verilmemesine ait eksik düzenlemelerin ve kelam konusu Kılavuz’un 2 GENEL HÜKÜMLER kısmının 1 2 ve 3 cümlesi ile 2 3 Müracaat Koşulları’nın başlangıç kısmında yer alan 31 12 2011 ibaresinin iptali istenilmiştir
2577 sayılı İdari Yargılama Adabı Kanunu’nun 49 hususunun 6 fıkrasında Danıştay’ın birinci derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu unsurun 4 fıkrası hariç başka fıkraları kıyasen uygulanır kararının yer alması karşısında Danıştay dava dairelerine bozma kararına uyulmayarak eski kararında ısrar edebilme yetkisi tanınmamış bulunduğundan Danıştay İkinci Dairesinin temyize mevzu 22 02 2018 tarih ve E 2016 550 K 2018 1057 sayılı kararının 2011 Aralık Öğretmenlerin Eş Durumu Özrüne Bağlı Yer Değiştirme Kılavuzu’nda Sağlık Durumu Özrü Öğrenim Durumu Özrü Olağanüstü Hallere Bağlı Yer Değiştirmeler ile il içi eş durumu özrüne bağlı yer değiştirmeler e yer verilmemesine ait eksik düzenlemelerin iptali istemi tarafından karar verilmesine yer olmadığına ait kısmının onanmasına anılan Daire kararının dava konusu Kılavuz’un 3 EŞ DURUMU ÖZRÜ başlıklı kısmında başvuracaklar sayılırken eşi 506 sayılı Kanun’un 20 unsuruna nazaran bankalar için kurulmuş özel emeklilik sandığına tabi olarak çalışanlara Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve gibisi kurumlarda çalışanlara ve de eşi emekli olan öğretmenlere yer verilmemesine ait eksik düzenlemelerin ve 2 GENEL HÜKÜMLER kısmının 1 2 ve 3 cümlesi ile 2 3 Müracaat Şartları nın başlangıç kısmında yer alan 31 12 2011 ibaresinin iptaline ait kısmının ise bozulmasına ait bulunan Danıştay İdari Dava Daireleri Konseyinin 12 12 2019 gün ve E 2018 1920 K 2019 6400 sayılı kararı uyarınca evrak yine incelendi
Dava konusu Kılavuz’un 3 EŞ DURUMU ÖZRÜ başlıklı kısmında başvuracaklar sayılırken eşi 506 sayılı Kanun’un 20 hususuna nazaran bankalar için kurulmuş özel emeklilik sandığına tabi olarak çalışanlara Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve gibisi kurumlarda çalışanlara ve de eşi emekli olan öğretmenlere yer verilmemesine ait eksik düzenlemelerin ve 2 GENEL HÜKÜMLER kısmının 1 2 ve 3 cümlesi ile 2 3 Müracaat Şartları nın başlangıç kısmında yer alan 31 12 2011 ibaresi istikametinden
5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’na 17 04 2008 tarihli 5754 sayılı Kanunla eklenen Süreksiz 20 unsurunda 506 sayılı Kanunun Süreksiz 20 hususu kapsamındaki bankalar sigorta ve reasürans şirketleri ticaret odaları sanayi odaları borsalar yahut bunların teşkil ettikleri birlikler çalışanı için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile aylık yahut gelir bağlanmış olanlar ile bunların hak sahipleri rastgele bir sürece gerek kalmaksızın bu hususun yayımı tarihinden itibaren üç yıl içinde Toplumsal Güvenlik Kurumuna devredilerek bu Kanun kapsamına alınır Üç yıllık müddet Bakanlar Konseyi Kararı ile en fazla dört yıl daha uzatılabilir Evre tarihi itibariyle sandık iştirakçileri bu Kanunun 4 üncü unsurunun a bendi kapsamında sigortalı sayılırlar kararı yer almaktadır
5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nun Süreksiz 20 unsuru uyarınca uyuşmazlık konusu Aralık 2011 Öğretmenlerin Eş Durumu Özrüne Bağlı Yer Değiştirme Kılavuzunun Eş Durumu Özrü başlıklı 3 Kısmında eş durumu özrüne dayalı olarak yer değiştirme müracaatında bulunabilecek şahıslar ortasında 1 1 unsurunda yalnızca eşi yer değiştirmek istenen yerde toplumsal güvenlik kurumuna bağlı olarak çalışanlar ile genel eş durumu özrüne bağlı olarak yapılacak yer değiştirmelerde aranan son iki yıl içinde en az 360 gün sigortalılık mühletinin hesabında 31 05 2006 tarihli ve 5510 sayılı Kanunun 4 unsurunun a ve b bentleri kapsamında sigortalı olarak çalışanlara yer verilmek suretiyle toplumsal güvenlik bakımından 506 sayılı Kanunun Süreksiz 20 hususu kapsamındaki Sandıklara tabi çalışanlara yer verilmemesinde eksik düzenleme nedeniyle hukuka uyarlık bulunmamaktadır
Dava konusu yapılan öteki düzenlemeye ait kısımda kamu faydası ve hizmet gereklerine karşıtlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır
Açıklanan nedenlerle 14 12 2011 tarihinde yayımlanan Öğretmenlerin Eş Durumu Özrüne Bağlı Yer Değiştirme Kılavuzu’nun 3 EŞ DURUMU ÖZRÜ başlıklı kısmında başvuracaklar sayılırken eşi 506 sayılı Kanun’un 20 hususuna nazaran bankalar için kurulmuş özel emeklilik sandığına tabi olarak çalışanlara Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve gibisi kurumlarda çalışanlara ve de eşi emekli olan öğretmenlere yer verilmemesine ait kısmının eksik düzenleme nedeniyle iptali öbür kararlar istikametinden ise davanın reddi gerekeceği düşünülmektedir
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince Dairemizin 22 02 2018 günlü E 2016 550 K 2018 1057 sayılı kararının Danıştay İdari Dava Daireleri Heyetinin 12 12 2019 günlü E 2018 1920 K 2019 6400 sayılı kararıyla kısmen bozulması üzerine 2577 sayılı Kanun’un 49 hususuna nazaran Danıştay dava dairelerinin birinci derece mahkemesi olarak verdiği kararların temyizen bozulması halinde ısrar hakkı tanınmadığından bozma kararına uyularak Tetkik Yargıcının açıklamaları dinlendikten ve evraktaki dokümanlar incelendikten sonra bozulan kısım istikametinden işin gereği düşünüldü
İNCELEME VE MÜNASEBET
İLGİLİ MEVZUAT
Dava konusu Kılavuz’un yayımlandığı tarih prestijiyle yürürlükte bulunduğu formuyla 652 sayılı Ulusal Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Misyonları Hakkında Kanun Kararında Kararname’nin Düzenleme yetkisi başlıklı 36 hususunda Bakanlığın vazife yetki ve sorumluluk alanına giren ve evvelce kanunla düzenlenmiş mevzularda idari düzenlemeler yapabileceği belirtildikten sonra Atama başlıklı 37 unsurunun 3 fıkrasında Öğretmenlerin Bakanlıkça belirlenen hizmet bölge yahut alanlarında en az üç eğitim öğretim yılı vazife yapması temeldir Bunların yer değiştirme suretiyle atamaları her yıl yapılan atama plan ve programları çerçevesinde eğitim öğretim faaliyetlerini etkilemeyecek biçimde sonuçlandırılır Bakanlıkça belirlenen özür kümelerine bağlı yer değiştirmeler ise yaz tatillerinde yapılır kararına 4 fıkrasında Öğretmenlerin yer değiştirme suretiyle atamalarında uyulacak temel unsurlar özür kümeleri hizmet bölgeleri ve alanları hizmet puanı ve öteki konulara ait metot ve temeller yönetmelikle belirlenir düzenlemesine yer verilmiştir
Dava konusu Kılavuz’un yayımlandığı tarihte yürürlükte bulunan ve 06 05 2010 günlü 27573 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Ulusal Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği Yönetmelik ‘nin Özür durumuna bağlı yer değiştirmeler başlıklı 35 hususunda 1 Öğretmenler sıhhat eş ve tahsil durumu özürleri nedeniyle özür gereklerinin karşılanabileceği yerlere yer değiştirme isteğinde bulunabilirler Fakat bu özürler nedeniyle yer değişikliği istekleri hizmet gerekleri ile özür durumlarının birlikte karşılanması temelinde kıymetlendirilir 2 Vilayet içinde ve vilayetler ortasında yapılacak özür durumuna bağlı yer değiştirmelere ait duyuru ve müracaatları birlikte alınır Yer değiştirme suretiyle atamalar öğretmenlerin tercihleri dikkate alınarak hizmet puanı üstünlüğü temel alınarak yapılır 3 Özür durumuna bağlı yer değiştirme isteğinde bulunanlardan öğretmenlikte ve Devlet memurluğunda adaylıklarının kaldırılmış olması kaidesi aranır Aday öğretmenlerin yer değiştirme istekleri değerlendirmeye alınmaz 4 Bu Yönetmeliğin 14 ve 15 inci unsurları kapsamında öğretmenliğe atananların özür durumundan yer değiştirme isteğinde bulunabilmesi için son olarak atandıkları misyon yerlerinde en az bir yıl müddetle vazife yapmış olmaları gerekir 5 Özür durumundan yer değişikliği süreçlerinde ilçe teşkilatı bulunmayan vilayet merkezleri ve bu vilayetlerin öteki ilçeleri büyükşehir belediyesi statüsünde olan vilayetlerin ilçeleri beldeler ve köylerin her biri başka bir yerleşim yeri olarak pahalandırılacak ve bu yerleşim yerleri ortasında yer değişikliği yapılabilecektir Bu yerleşim yerlerinin içindeki eğitim kurumları ortasında özür durumundan yer değişikliği yapılmaz 6 Vilayet içi ve vilayetler ortasında rastgele bir nedenden ötürü vazife yeri değiştirilen öğretmenlerin atamalarının yapıldığı tarihten sonra ortaya çıkan özür durumları hariç olmak üzere tıpkı yer değiştirme periyodunda özür durumundan yer değiştirme istekleri dikkate alınmaz Bu durumda bulunan öğretmenler takip eden yılın özür durumuna bağlı yer değiştirme devrinde özür durumundan yer değiştirme isteğinde bulunabilirler 7 Her ikisi de öğretmen olan eşlerden istemeleri halinde birinin sıhhat durumu ya da inanılmaz hallere bağlı olarak yer değiştirme müracaatının uygun bulunması durumunda her ikisinin yer değişikliği başvurusu birlikte alınır ve atamaları tıpkı kapsamda kıymetlendirilir kararı Eş durumu özrü başlıklı 37 hususunda ise 1 Eş durumu özründen yer değiştirmelere ait duyuru İşçi Genel Müdürlüğünce her yıl en geç 15 Aralık ve 15 Temmuz tarihine kadar Bakanlık internet sayfasında yapılır Duyuruda kimlerin müracaatta bulunabileceği müracaat tarihi müracaat yeri hali ile öteki konulara yer verilir Müracaat tarihi duyuru tarihinden en geç on gün sonra başlatılır Müracaat müddeti beş iş gününden az on iş gününden fazla olamaz Eş durumu özrüne bağlı yer değiştirmeler ocak ve ağustos aylarında yapılır 2 Öğretmenlerin bu özür durumundan yer değiştirme isteğinde bulunabilmesi için eşinin atanmak istediği yerde toplumsal güvenlik kurumuna bağlı olarak çalışması ve bu durumu belgelendirmeleri gerekmektedir 4 Eşi emekli olan öğretmenler eşlerinin emeklilik tarihinden sonraki altı ay ile hudutlu olmak ve bir kereye mahsus olmak üzere birinci yer değiştirme devrinde eşinin ikamet ettiği yere yer değiştirme isteğinde bulunabilir 5 Eş durumu özrüne bağlı olarak yapılacak yer değiştirmelerde aranan son iki yıl içinde en az 360 gün sigortalılık mühletinin hesabında 31 5 2006 tarihli ve 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanununun 4 üncü unsuru kapsamında geçen hizmet mühletleri birlikte kıymetlendirilir 6 Eşleri sigortalı olarak çalışmakta iken muvazzaf askerlik hizmetini yerine getirmek üzere askere alınanların asker dönüşü sigortalı olarak çalışmaya başlamaları halinde özür durumundan yer değişikliği istediklerinde sigortalılık müddetinin kâfi olmaması durumunda borçlanılması kaydıyla askerlikte geçen müddetleri sigortalı olarak geçirilen mühletler kapsamında kıymetlendirilir 7 Eşi isteğe bağlı sigortalı olan öğretmenlerin eş durumu nedenleriyle yer değişikliği istekleri bu kapsamda kıymetlendirilmez 8 Öğretmenlerin eşlerinin süreksiz olarak görevlendirildikleri vilayet ya da ilçelere yer değiştirmeleri yapılmaz 9 Bu husus kapsamında yer değişikliği isteyenlerden aşağıdaki evraklar istenir b Eşi kamu kurum ve kuruluşları dışında 31 5 2006 tarihli ve 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanununun 4 üncü hususunun a ve b bentleri kapsamında sigortalı olarak çalışanlardan 1 Eşinin çalışmakta olduğu iş yerinden alınacak vazife yeri dokümanı 2 Eşinin çalışmakta olduğu iş yerinin çalışır durumda olduğunu gösterir bağlı bulunduğu vergi dairesinden yahut ilgili meslek teşekkülünden alınacak doküman 3 Müracaat tarihinden itibaren geriye dönük son iki yıllık mühlet içinde en az 360 gün sigortalı hizmeti olduğunu ve sigortalılığının hala devam ettiğini gösterir doküman 4 Aile kütüğüne işlenmiş şahsî bilgilerin özetlerini gösterir nüfus kayıt örneği ya da Nüfus Hizmetleri Kanununun 23 üncü hususunda belirtilen mühlet içerisinde Memleketler arası Aile Cüzdanı örneği 10 Öğretmenlerden eşleri ülke genelinde faaliyet gösteren fakat merkezi bir vilayette yerleşik olan şirketlerde çalışanların iş merkezinin dışında bir iş yerlerinde çalışıyor olması halinde bu hususun dokuzuncu fıkrasının b bendinde istenilen evraklara ek olarak atanmak istediği yerde iş yerinin faaliyette olduğuna dair belgeyi anonim şirketlerde çalışanların işyerinden başka şirketlerde çalışanların da vergi dairesinden belediyeden yahut ilgili meslek kuruluşlarından alacağı evrak ile belgelendirmeleri gerekir düzenlemesi bulunmaktadır
HUKUKİ KIYMETLENDİRME
Dava konusu Kılavuz’un yayımlandığı 14 12 2011 tarihi prestijiyle yürürlükte olan ve 14 09 2011 günlü 28054 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak Ulusal Eğitim Bakanlığının yine yapılandırılması kapsamında 3797 sayılı Kanun’u yürürlükten kaldıran 652 sayılı Kanun Kararında Kararname KHK ‘nin Süreksiz 6 unsurunda Bu Kanun Kararında Kararnamenin uygulanmasına ait düzenlemeler bir yıl içinde yürürlüğe konulur Bu düzenlemeler yürürlüğe girinceye kadar mevcut düzenlemelerin bu Kanun Kararında Kararnameye karşıt olmayan kararlarının uygulanmasına devam olunur kararına yer verilmiş olup Kılavuz’un yayımlandığı tarihte yürürlükte bulunan ve 06 05 2010 günlü 27573 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Ulusal Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin 652 sayılı KHK’ya karşıt olmayan kararlarının iş bu dava konusu uyuşmazlık hakkında uygulanacağı açıktır
Öte yandan 652 sayılı KHK’nın 37 unsurunun 3 fıkrasının Bakanlıkça belirlenen özür kümelerine bağlı yer değiştirmeler ise yaz tatillerinde yapılır biçimindeki son cümlesinin iptaline ait Anayasa Mahkemesinin 06 02 2013 günlü E 2011 123 K 2013 26 sayılı kararının münasebeti incelendiğinde kararda özür durumuna bağlı yer değiştirmelerin yalnızca yaz tatillerinde yapılmasının özür kümelerine ait yer değiştirmelere vakit istikametinden kısıtlama getirdiği ve bu durumun da hukuka karşıt olduğunun vurgulandığı anılan kararın Ulusal Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin uygulanmasını büsbütün ortadan kaldıracak nitelikte olmadığı ve tüm Yönetmelik unsurlarını hukuka ters kıldığından da kelam edilemeyeceği hasebiyle dava konusu Kılavuz’un dayanaksız kaldığından bahsedilemeyeceğinin kabulü gerekmektedir
I Dava konusu Kılavuz’un 3 EŞ DURUMU ÖZRÜ başlıklı kısmında başvuracaklar sayılırken eşi 506 sayılı Kanun’un 20 hususuna nazaran bankalar için kurulmuş özel emeklilik sandığına tabi olarak çalışanlara Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve gibisi kurumlarda çalışanlara ve de eşi emekli olan öğretmenlere yer verilmemesine ait eksik düzenlemelerin iptali istemi istikametinden
Uyuşmazlık konusu eksik düzenlemeye karşı açılan öbür bir davada Dairemizin 08 03 2022 günlü E 2020 1903 K 2022 1113 sayılı kararıyla Yönetmeliğin Eş Durumu Özrü başlıklı 37 hususunun 2 fıkrası incelendiğinde düzenlemenin hedefinin eşi kamu kurum ve kuruluşları ile özel dalda muhakkak bir müddet vazife yapmış bulunan öğretmenlerin eş durumu özrüne bağlı olarak atanmasına imkan sağlamak suretiyle Anayasa ile muhafaza altına alınan aile bütünlüğünün sağlanması ve bu biçimde kamu hizmetinin daha verimli bir biçimde yürütülmesi olduğu anlaşılmaktadır
Bu nedenle Kılavuzda eşi 506 sayılı Kanun’un 20 hususuna nazaran bankalar için kurulmuş özel emeklilik sandığına tabi olarak çalışanlar ile eşi Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve gibisi kurumlarda çalışanlara eş durumu özrüne bağlı yer değişikliği hakkı verilmemesinin Yönetmeliğin emeline karşıt olduğu sonucuna ulaşılmıştır
Ayrıca Yönetmeliğin 37 unsurunun 4 fıkrasıyla eşi emekli olan öğretmenlere eşlerinin emeklilik tarihinden sonraki altı ay ile hudutlu olmak ve bir sefere mahsus olmak üzere birinci yer değiştirme devrinde eşinin ikamet ettiği yere yer değiştirme isteğinde bulunabileceğine yönelik tanınan hakkın dava konusu Kılavuz’da yer verilmemek suretiyle üst hukuk normuna ters formda ortadan kaldırıldığı görülmektedir
Açıklanan nedenlerle Kılavuz’un davaya mevzu edilen kısmının eş durumu özrüne bağlı yer değiştirme müracaatında bulunacaklar tarafından mevzuata muhalif halde eksik düzenlenmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır gerekçesiyle eksik düzenlemelerin iptaline karar verildiğinden iş bu davaya yönelik birebir istem hakkında yine karar verilmesine yer bulunmamaktadır
II Kılavuz’un 2 GENEL HÜKÜMLER kısmının 1 2 ve 3 cümlesi ile 2 3 Müracaat Şartları nın başlangıç kısmında yer alan 31 Aralık 2011 ibaresinin iptali istemi tarafından
Kılavuz’un bahsi geçen düzenlemelerinde eş durumu özrüne bağlı yer değiştirme müracaatında bulunacaklara yönelik olarak adaylık sigortalılık ve öğretmenlikte vazife yapılan müddetlerinin hesabında 31 Aralık 2011 tarihi temel alınmıştır
Davacı Sendika evvelki yıllarda yayımlanan kılavuzlarda bu mühletlerin hesabında ikinci yarıyılın başlangıç tarihi temel alınırken dava konusu Kılavuz’da 31 Aralık 2011 tarihinin temel alınmasının kamu faydası ve hizmet gerekleri ile mevzuata karşıt olduğunu ileri sürmektedir
13 12 2011 günlü Basın Duyurusu ile dava konusu Kılavuz’da atama süreçlerinin 30 12 2011 tarihi prestijiyle yapılacağı öngörüldüğünden adaylık sigortalılık ve öğretmenlikte misyon yapılan müddetlerinin hesabında 31 Aralık 2011 tarihinin temel alınmasında hukuka terslik görülmemiştir
KARAR SONUCU
Açıklanan nedenlerle
1 14 12 2011 tarihinde yayımlanan Öğretmenlerin Eş Durumu Özrüne Bağlı Yer Değiştirme Kılavuzu’nun 3 EŞ DURUMU ÖZRÜ başlıklı kısmında başvuracaklar sayılırken eşi 506 sayılı Kanun’un 20 unsuruna nazaran bankalar için kurulmuş özel emeklilik sandığına tabi olarak çalışanlara Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ve gibisi kurumlarda çalışanlara ve de eşi emekli olan öğretmenlere yer verilmemesine ait eksik düzenlemelerin iptali istemi tarafından KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA
2 Kılavuz’un 2 GENEL HÜKÜMLER kısmının 1 2 ve 3 cümlesi ile 2 3 Müracaat Şartları nın başlangıç kısmında yer alan 31 Aralık 2011 ibaresinin iptali istemi tarafından DAVANIN REDDİNE
3 Nihayetinde dava kısmen karar verilmesine yer olmadığı kısmen ret ile sonuçlandığından detayı aşağıda gösterilen toplam TL yargılama masrafının haklılık oranına nazaran yarısı olan TL’nin davalı Ulusal Eğitim Bakanlığından alınarak davacıya verilmesine öteki yarısının davacı üzerinde bırakılmasına kararın katılık kazanmasından sonra artan posta fiyatının davacıya iadesine
4 Davalı Ulusal Eğitim Bakanlığınca temyiz basamağında yatırılan ve kullanılan TL masraf avansının yarısı olan TL’nin davacıdan alınarak anılan yönetime verilmesine geri kalan kısmın ise davalı yönetim üzerinde bırakılmasına
5 Bakılan davanın mutlaklaşan kısmı için davacı lehine vekalet fiyatına hükmedildiğinden bu basamakta davacı lehine tekrar vekalet fiyatına hükmedilmemesine
6 İş bu karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Taban Fiyat Tarifesi uyarınca TL vekalet fiyatının davacıdan alınarak davalı yönetime verilmesine
7 Bu kararın bildiri tarihini izleyen 30 otuz gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Heyetine temyiz yolu açık olmak üzere 08 03 2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi