Çay… Dünyada birinci kez Çin ve Hindistan’da yetiştirilmeye başlandı ancak tüketimde birinci sırada Türkiye yer aldı. Sohbetlerin en kıymetli noktası, ağırlamaların odağı çay… Çay üretiminde Çin yüzde 41’le birinci sırada. İkinci sıradaki Hindistan yüzde 21 üzere büyük bir hisseye sahipken, Türkiye üretimde yüzde 4 düzeyinde bulunuyor. Lakin durum tüketime geldiğinde, liderliği kimseye bırakmıyoruz. Türkiye, yıllık 3,2 kilogram çay tüketimiyle dünya birincisi. Gerimizden Libya yüzde 2,4, Afganistan ise 2,2 kilogramla geliyor. En büyük üreticilerin ismi birinci 5’te dahi yok… Kültürümüzün en değerli simgelerinden biri olan çay, ülkemizde Rize, Trabzon, Giresun ve Artvin’de üretiliyor. 201 bin üreticinin emeğiyle konutlarımıza gelen çay, 1 milyon kişi için de geçim kaynağı manasında… 207 fabrika tarafından işlenen 1,5 milyon ton çay, çeşitli form ve ebatlarla konutlarımıza giriyor.
İşte hem ekonomimiz hem de kültürümez için büyük değer taşıyan bu eşsiz içeceğin yetiştiği topraklar için 6 yıl evvel bir ortaya gelen TEMA Vakfı
Ataç “Toprağı sıhhatine kavuşturacak uygulamaların gösterilmesine tartı verdik. O kimyasalın toprağa karışmadan derelere akıp gitmesini önlemeye çalıştık. Çapalama ile toprağın nefes almasını sağladık. Örnek bahçelerde randıman kademeli olarak yüzde 55 arttı. Uygulamalarımızı tüm çay bahçelerine uygulayarak çayın sürdürülebilirliğini sağlamak çok önemli” dedi. Doğuş Çay İdare Heyeti Üyesi Olağanüstü Karahan Batallı da projenin birinci etabının eğitim ve farkındalık olduğunu, ikinci etapta Rize’de örnek bahçe uygulamaları gerçekleştirdiklerini, akabinde olumlu dönüşler aldıkça büyüyen projenin 2020’de yüzde 38 randıman artışı sağladığını söyledi. Batallı “Çaydaki randıman bugün yüzde 55’lere kadar yükselmiş durumda. Bu yıl da Rize dışındaki vilayetlerde de örnek uygulamaları olabildiğince artırma gayesindeyiz. Unutmayalım ki Türk çayı, tarlada kar altında kalarak yetişen tek çay. Bu haliyle de lezzet açısından kıymetli bir avantaja sahip. Bunları başarabilmek ben ve Doğuş Çay ailesi için çok büyük bir memnunluk. Bunun için var gücümüzle çalışıyoruz” dedi.
Batallı, kimyasal gübre kullanımın azaltıp çay kompostunun gübre olarak atılmasının sağlandığını, bu yolla çiftçinin sarfiyatının de azaldığını söyledi
HEDEF EN BÜYÜK TARIM MARKASI OLMAK
Harika Karahan Batallı, Doğuş Çay olarak dökme çay ile başlayan seyahatlerinin poşet çay, yeşil çay ve bitki meyve çaylarıyla devam ettiğini, eser portföyünün gelişmeye devam ettiğini söyledi. Bugün prestijiyle Türkiye’nin çeşitli vilayetlerindeki 11 tesiste çay, şeker, salça, soğuk içecek ve cips üreten şirketin yüzde 100 yerli sermayeli olduğunu hatırlatan Batallı “Türkiye genelinde 70 bin çiftçiyle çalışıyoruz. 2021 yılında Doğuş Çay olarak 160 bin ton yaş çay, 975 bin ton şekerpancarı, 60 bin ton patates, 50 bin ton domates, 15 bin ton mısır alımı gerçekleştirdik. Doğuş Çay ailesi olarak çıktığımız yolda üreticilerimizi daima destekliyoruz. Ülkemizde tarımın ve çiftçilerimizin gelişimine de büyük katkı sunuyoruz. Yatırım ve çalışmalarımız sonucunda da Türkiye’nin bir numaralı tarım markası olmayı hedefliyoruz. Çok yakında yeni markalarımızı açıklayacağız” diye konuştu. Batallı, salçalık domates üretiminde kıymetli merkezlerden olan Bursa’da da bir salça fabrikası kurmayı planladıklarını anlattı. Şirket, Ödemiş’teki fabrikada üretilen salçanın tamamını ihraç ediyor. Şirket, güç üretiminini de bütün fabrika çatılarına güneş gücü sistemi kurarak elektrik üretirken, yeni periyotta 80 milyon dolar yatırımla kurduğu GES panel heyetim tesisini de işletmeye açmak üzere çalışıyor.
CANAN ERASLAN
