1994 yılından bu yana yapılan en kapsamlı ek gösterge düzenlemesi Meclise sunuldu. 2018 yılında Cumhurbaşkanımızın seçim vaadi ile başlayan ve 6. Periyot Toplu Kontratta bu yıl içinde sonuçlandırılacağı belirtilen ek gösterge çalışması nihayet Meclise geldi. Teklif ile Devlet memurları, hakim-savcılar, öğretim elemanları, TSK çalışanı, uzman jandarma ve uzman erbaşların ek göstergeleri tekrar belirlendi.
Kanun teklifinin yasalaşması ile yardımcı hizmetler sınıfına dahil işçi birinci kere ek göstergeden yararlanırken, başka kamu vazifelilerinin ek göstergelerinde 600 ila 1400 puanlık artış yapılacak. 600 puanlık artış ile eşitlikçi bir anlayış gösterilmek istense de bu artış emekli aylığı ve ikramiyelerine farklı meblağlarda yansıyacak. Kelam gelimi ek göstergesi 2200’den 2800’e yükselenlerin emekli aylığı 118 TL artarken, 300’den 3600’e çıkanlarınki 1234 TL artacak. Ortada 10 katı aşan bir fark kelam konusu.
Ek göstergeler daha çok emekli aylıkları ve ikramiye artışında tesirli bir ödeme ögesi. Bunun yanında tesirli diğer bir öge da ek göstergeye bağlı olarak belirlenen tazminat oranları. Tekliften anlaşıldığı kadarı ile hala uygulanmakta olan 7 kademeli, % 55 ile % 255 ortasındaki oranlarda değişiklik öngörülmemiş, yalnızca dilimler ek gösterge artışları dikkate alınarak ek gösterge artışı sebebiyle bir üst dilime geçişi engelleyecek halde tekrar belirlenmiş. Bu durum hükümetin ek gösterge artışı sebebiyle ek bir maliyete katlanmak istemediğinin yansıması.
İlave maliyetten kaçınmak için bir öteki tedbir de en yüksek Devlet memuru olarak kabul edilen Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Lideri ek göstergesiyle ilgili düzenlemede kendini gösteriyor. Mevzuata nazaran en yüksek Devlet memuru kabul edilen İdari İşler Liderinin mali hakları Başbakanlık müsteşarı ile eşitlenmiş olup, ek gösterge teklifinde ise Başbakanlık müsteşarının 8000 olan ek göstergesinde değişiklik yapılmamıştır. İdari İşler Liderinin ek göstergesi özel bir düzenleme ile 400 puan artırılırken bu artışın en yüksek Devlet memuru aylığında artış sayılmayacağı belirtilmiş. Özcesi en yüksek Devlet memuru aylığı geçmişte olduğu üzere 9500 gösterge sayısının aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak meblağdan (2236 TL) oluşmaya devam edecek. 400 puanlık ek gösterge artışı dikkate alınsaydı en yüksek Devlet memuru aylığı 9900 * aylık katsayı meblağı olan (2330 TL) ye yükselecek, buna bağlı olarak memurların tazminat ve ek ödeme oranları ile emekli aylıklarında ek bir artış sağlanacaktı.
Kamuoyuna yapılan açıklamalar ile kanun teklifi ortasındaki farklardan biri din hizmetleri ve sıhhat hizmetleri sınıfında 4 yıllık mesleksel yüksek tahsil farkının kaldırılmış olması. Bu durumda geçmişte 2200 ek göstergeden yararlanan işçi rastgele bir 2 yıllık yüksekokul mezunu olsa bile 3600 ek göstergeye yükselecek. Bu durumda herkese 600 puan artış yerine kimi unvanlarda 1400 puan artış kelam konusu olacak.
Kanun teklifi genel manada bir düzeltme yaparken yeni çarpıklıkları da beraberinde getiriyor. Örneğin 4 yıllık fakülte mezunu olup mesleğe özel bir müsabaka imtihanı ile giren, 3 yıllık yetişme devri sonrası yeterlik imtihanı süreci ile uzman yahut denetmen olanlar 3000 ek gösterge alırken KPSS sonucu direkt atanan yahut kontratlı başlayıp takıma geçen birtakım unvanlar 3600’den yararlanacak.
Yine 4 yıllık fakülte mezunu olup misyonda yükselme imtihanı ile şef olanlar 2800, müdür olanlar ise 3000 ek gösterge alacak. Lakin kimi mesleklerde 2 yıllık yüksekokul mezunları 3600 olacak. Yani kimi memurlar amirlerinden yüksek ek gösterge alacak. Geçmişte de bu çeşit çarpıklıklar vardı lakin kanun teklifi ile bunun giderilmesi yerine daha da büyümesi sağlanıyor.
Teklifte meslek mesleklere kariyer dışı yollarla atananlar için de özel bir karar getirilmekte. Yarış ve yeterlik imtihanı süreci geçirmeden kurum içi imtihan yahut yöneticilik sonrası bu takımlara atananlar da unvanlarına nazaran 3000 ve 3600 ek göstergeden yararlanacak.
Teklif ile 1400 puanlık ek gösterge artışı sağlayan bir öteki unvan kümesi da Sayıştay, Danıştay ve Yargıtay’da vazife yapan müdürler. Bu unvanlar Anayasa Mahkemesinde misyonlu müdürlerle birebir ek göstergeye kavuşacak ve ek göstergeleri 3600’e yükselecek.
Ek gösterge teklifinin yasalaşma sürecinde Mecliste çok ağır bir görüşme trafiği olacağını iddia etmek güç değil. Bir kısım kamu vazifelilerinin beklentileri karşılanırken öteki bir bölümün hayal kırıklığı ve küskünlük yaşaması kaçınılmaz.
