İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Coğrafya Eğitimi Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Hasan Çukur, hazirandaki sağanak ve iklim değişiklerinin nedeninin, atmosferde çok fazla güç birikmesi olduğunu söyledi. Tabiattaki dengelerin göz gerisi edilmesi halinde hava olaylarının her yıl biraz daha artacağına dikkati çeken Çukur, “Ormanları daraltıp tarım alanları haline getirerek muhtaçlığı karşılamaya çalışıyoruz. Bu süreç devam ederse seneye yeniden çok sağanaklar olacak. Hortumlar artacak, sert rüzgarlar, fırtınalar, kuraklık ve seli yaşayacağız” dedi.
Dokuz Eylül Üniversitesi Coğrafya Eğitimi Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Hasan Çukur, haziranda meydana gelen sağanak ve iklim değişikliğinin nedenleri ile ilgili açıklamalarda bulundu. Son periyotta çok hava olayları yaşandığına dikkat çeken Prof. Dr. Çukur, atmosfer kaynaklı tabiat olayları ve afetlerin yüzde 500 oranında daha fazla meydana geldiğini kaydetti. Kum fırtınaları, hortumlar ve çok sağanakların nedenlerini anlatan Çukur, şunları söyledi:
“Atmosferdeki güç çok artmış durumda. Atmosferde çok fazla güç biriktiği için bu olayları yaşıyoruz. Bu yüzyılın başında yani 1920’lerde dünya nüfusu 2 milyar dolayındaydı. Şu an ise 7,8 milyara geldik. Nüfus 4 kat, kullanılan su ölçüsü ise 5 kat arttı. Sanayi ihtilali, fosil yakıtların kullanılması, kitlesel tüketimin ve ulaşım hizmetlerinin artması sonucu çok fazla güç kullanır olduk. Bu enerjiyi atmosfere veriyoruz. Havaya bol ölçüde partikül unsur yayıyoruz. Bu partikül unsur sonucunda güneşten gelen gücün bir kısmı yeryüzünde tutuluyor bir kısmı yansıyor. Hayat kalitesiyle birlikte daha çok üretme ve daha çok tüketme talebimiz arttı. Bu nedenle çok güç kullanır hale geldik. Tabiattaki istikrarları göz arkası edersek her yıl bu hava olaylarını biraz daha artan formda yaşayacağız.”
‘Sağanak, hortum, fırtına ve kuraklık artacak’
Türkiye’de hem yağışsız gün sayılarında hem de çok sağanaklarda artış olduğunu kaydeden Prof. Dr. Çukur, “Yağışsız günlerde artış var ancak günlerce biriken su buharı gümbür gümbür yağıyor. İzmir’de 60-70 gün yağış varsa bu sayı 30-40 güne düşmüş durumda. Tıpkı yağış ölçüsü bir haftada yağmıyor, bir günde yağıyorsa olağan yağışlarda azalma, çok sağanaklarda artış var demektir. Bir günde 100 mililitrenin üzerindeki yağışlara çok sağanak diyoruz. Marmara ve Trakya’dan başlayıp Güneydoğu’ya bir çizgi çekersek bu sınırın güneyinde yağışsız gün sayılarında ve çok sağanaklarda artış var. Yenilenebilir güç kaynaklarına yönelmek, binalarımızın yalıtımını yapmak, orman alanlarını genişletmek zorundayız. Kahve ve kakao plantasyonları için ormanları daraltıp tarım alanları haline getirerek gereksinimi karşılamaya çalışıyoruz. Yani dünyada ve ülkemizde bu süreç devam ederse seneye yeniden çok sağanaklar olacak. Hortumlar artacak, çok sert rüzgarlar ve fırtınaları yaşayacağız. Kuraklığı ve seli yaşayacağız. Toprak kayması olarak bildiğimiz kütle hareketleri yaşayacağız. Ülkemiz çok engebeli ve yüksek bir ülke. Çok sağanaklar olduğunda yere düşen yağış akışa geçiyor ve orman alanları azalınca kütle hareketleri ile erozyon yaşanıyor” değerlendirmesinde bulundu.
‘Suyu çok verimli kullanmalıyız’
Doğa olaylarından daha az etkilenmek için yapılması gerekenleri aktaran Prof. Dr. Hasan Çukur, “Doğa bilimiyle uğraşanları dinlemek gerekiyor. Suyu çok verimli kullanmalıyız. Biz tatlı suyumuzun yüzde 80’ini çiftçimizin hizmetine sunuyoruz. Çiftçi de klasik salma sulama usulüyle toprağını suluyor. Damla sulamaya geçildiğinde bu kadar fazla su tüketmeyerek ünite alandan daha fazla randıman alabiliriz. Binaları yalıtmak çok kıymetli. Kentlerde su tasarruflu kullanmalı. Ormanlar yalnızca rekreasyon alanı değildir. Suyumuzu korumak ve sıcaklığı dengelemek için ormanlara muhtaçlığımız var” dedi.
