- Konut krizini durdurmanın yolu varlıklı dostu para siyasetinden vazgeçmektir
- Konutta maliyet artışı ya da inşaattaki Anadolu Yakası Escort sakinlik krizin ana nedeni değildir
- Konut tıpkı pay senetleri üzere yatırım aracı olduğu sürece konut krizi dinmez
- Konut krizinin devam etmesinin en ağır sonucu evsiz yaşlılar sorunu olacaktır
- Ev sahipleri Avrupa Yakası Escort ve kiracılar ortasında yaşanan tansiyon halk sınıflarının birbirine kırdırılmasıdır
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ın kira artış oranlarına yüzde 25 lik hudut koyulmasına ait açıklamasıyla konut krizi boyut kazandı Kira geliri İstanbul Escort sahibi kesitlerle kiracılar ortasında sonu çoğunlukla mahkemede biten tansiyonlar yaşanıyor Pekala sorumluluk kimde Konut sahibinde mi Kiracıda mı Bu yazıda bu soruyu cevaplayacağız Bunu yaparken çeşitli tezlere yanıt vereceğiz
İddia Bostancı Escort Türkiye de konut inşaatları durdu piyasada mesken kalmadı
Bu argümanın savunucularına nazaran Türkiye de konut arzında son yıllarda yaşanan yavaşlama nedeniyle bir konut kıtlığı yaşanıyor Kıtlığın yanına eşlik eden konut Ümraniye Escort maliyetlerindeki artışla birlikte konut fiyatları yükseliyor Bu argümanın sahipleri dayanaksız değil Nitekim de son 1 2 yıldır konut üretiminde yavaşlama yaşanıyor ve evet Konut maliyetinde de artış var
Fakat konut kıtlığı vardır demek gerçeği göstermiyor bize
Türkiye İstatistik Kurumu nun TÜİK yapı müsaade istatistikleri dataları bize yıllara nazaran kaç daireye ruhsat verildiğini gösteriyor Buna nazaran 2002 den 2021 in sonuna kadar 13 milyon 222 bin yeni daireye yapı ruhsatı verilmiş Tıpkı periyotta Türkiye nüfusu 65 milyondan 84 milyona çıkmış ve nüfusumuz 19 milyon artmış Bu sayıya 7 milyonu bulduğu söylenen sığınmacıları da ekleyelim 20 yıllık nüfus artışı 26 milyon eder
Peki artan 26 milyonluk nüfusa 13 milyondan fazla daire yetmemiş mi Bu hesaba nazaran yeni yapılan her konuta 2 kişi yerleşse bile bir çok konut boşta kalabiliyor O halde konut kıtlığı vardır demek pek yanlışsız değil
Denebilir ki aslında evvelce konut kıtlığı yoktu son yıllarda baş gösterdi O halde datalarda son 3 yıla odaklanalım
2019 un başından 2021 in sonuna kadar 1 milyon 594 bin yeni daireye yapı ruhsatı verilmiş Tıpkı devirde nüfus artışı da 1 milyon 525 bin Yani son 3 yılda artan nüfustaki her 1 bireye 1 er daire düşecek kadar yapı ruhsatı dağıtılmış O halde hangi kıtlıktan bahsediyoruz
Bu kıtlıktan bahsedenler inşaat lobisidir Sahiden son 1 yılda inşaatta yaşanan maliyet artışı son derece yüksek TÜİK in inşaat maliyet endeksi bilgilerine nazaran maliyetler nisan ayında evvelki yıla nazaran yüzde 101 6 oranında artmış görünüyor Ama bu maliyet artışı fiyatlara motamot yansımış Zira Merkez Bankası nın konut fiyat endeksi datalarına nazaran tıpkı devirde yeni konutlar fiyat endeksi yüzde 102 2 oranında artmış Maliyetler fiyata motamot yansıdığına nazaran karlılık oranları çabucak hemen birebir kalmış demektir
Maliyet de fiyat da artmış pekala satışlar düşmüş mü
Öyle ya fiyat bu kadar sert artıyorsa satışların düşmesi gerekir O halde bilgilere bakalım TÜİK in konut satış istatistiklerine nazaran 2020 nin nisan ayında 42 bin 783 konut satılmış Bu sayı 2021 in nisan ayında 95 bin 863 e yükselmiş Bu yılın nisan ayında ise evvelki 2 yılı da geride bırakarak konut satışı 133 bin 58 olmuş Yani artan fiyatlara karşın konut satışları evvelki yıla nazaran yüzde 38 2 yıl öncesine nazaran yüzde 211 oranında artmış Sonuç şu konut piyasasında bir sakinlik yaşanmıyor Artan maliyetler karşısında küçük ölçekli müteahhitler zorlanıyor olabilir fakat inşaat kesiminde çarklar dönüyor
İstihdam dataları de bölümün önemli bir sakinlik yaşamadığını gösteriyor TÜİK in datalarına nazaran 2019 un birinci çeyreğinde inşaat dalında 1 milyon 510 bin kişi istihdam ediliyormuş bu yılın birinci çeyreğinde bu sayı 1 milyon 622 bin olarak açıklanmış İşler çok parlak olmayabilir lakin inşaatta çarklar durdu demek de yanlış olur Pekala bu curcuna nedir İnşaat lobisi bu türlü bir algı yaratarak hükümet teşvikleri koparmak inşaat arzına sürat kazandırmak istiyor olabilir Konut kıtlığı var diyenlerin niyetini okuyamam
O halde halka yansıyan konut krizinin nedeni nedir
Bu krizin temel nedeni uygulanan para siyasetidir TÜİK evvelki gün finansal yatırım araçlarının mayıs ayındaki getiri oranlarını açıkladı Yıllık yüzde 70 tüketici enflasyonunun yaşandığı mayısta enflasyona karşı yatırımcısının alım gücünü artıran sadece külçe altın ve Amerikan doları oldu Onlar da 1 yıllık getiri oranları Son 6 aya baktığımızda enflasyona karşı alım gücünüzü koruyabildiğiniz tek bir finansal araç yok sistemimizde
Faiz indirimlerinin başladığı Eylül ayında bankacılık sisteminin toplam kredi alacağı 3 88 trilyon liraymış 9 ay sonra yani bu yılın Haziran ayında bu meblağ 5 91 trilyon liraya yükselmiş Yalnızca 9 ayda bankacılık sistemi aracılığıyla piyasaya 2 trilyon liraya yakın para enjekte edilmiş Bu para piyasa sisteminin içinden geçip nereye akmış Piyasaya para pompalanıyorsa epey paranın sahibi alım gücünü nasıl koruyor
Bir kısmı yatırıma dönüşmüş olmalı bir kısmı dış ticaret açığı kanalıyla yurt dışına gitmiştir Pekala ya geri kalan 1 trilyon lira Altın dolar tahvil bono borsa Bilgiler hiçbirinin enflasyon karşısında alım gücünü koruyamadığını ortaya koyuyor Karşılık belirli piyasaya enjekte edilen paranın değerli bir kısmı konut satışlarını finanse ediyor
Akla bu faiz ortamında kim konut kredisi çekiyor da konut alıyor üzere bir soru gelebilir Ben konut kredisiyle alınıyor demedim ki Nisan ayında 133 bin 58 konut satışı gerçekleştiğini söylemiştim Bu satışların 101 bin 28 i peşin parayla gerçekleşmiş
Yani kirasını denkleştiremeyen milyonların ülkesinde milyonerler peşin paraya alıyor konutları Pekala neden Konut fiyatlarındaki artıştan rant elde edebilmek için Sizce bu şahıslar günü geldiğinde süratlice nakde dönüştürmek istedikleri meskenlerde 5 10 bin TL lik kira geliri için meskenlerini kiralamaya yeltenir mi
Cevap aşikâr Datalar de ortada Türkiye nin çok sayıda boş konutu var Mevcut para siyasetinde ısrar edilirse yeni konutların hepsi konut yatırımcıları için yapılacak Konut arzı tıpkı pay senetleri üzere paha görecek Bu para siyasetinin en ağır sonucu evsiz yaşlılar olacak