Mardin’in Derik ilçesinde arka arda meydana gelen 1 polis memurunun şehit olduğu 19 kişinin hayatını kaybettiği 26 kişinin yaralandığı iki kazaya ait uzman raporu hazırlanarak soruşturmanın yürütüldüğü Derik Cumhuriyet Başsavcılığına gönderildi
İlçenin Üçyol mevkisinde 20 Ağustos’ta kaza yapan araçlara müdahale edenlere tırın çarptığı olayla ilgili yürütülen soruşturma kapsamında uzman raporu tamamlandı
Raporda birinci kazada U G yönetimindeki 73 SN 384 plakalı tırın kaldırımda yürüyen 4 bireye çarptığı ve olayda 4 kişinin hayatını yitirdiği belirtildi İkinci kazanın ise Y Ş idaresindeki 34 NMB 53 plakalı tırın birinci kazada yaralananlara yardım için toplanan vatandaşlara çarpması sonucu meydana geldiği belirtilen raporda 16 kişinin de bu olayda hayatını kaybettiği kaydedildi
Yolda bütün uyarıcı levhalar asılı durumda
Bilirkişi raporunda izmir escort trafik kazasının 47 75 vilayet yolunun Mazıdağı Derik yolu Derik merkezinden geçen kısmında meydana geldiği söz edildi
Yolun tabanının asfalt kaplama olduğu yol şerit çizgisinin bulunduğu yolda çalışma olduğundan bölünmüş yolun Derik istikametinin iki istikametli olarak kullanıldığı kaydedilen raporda Trafik akışının Derik istikametine iki istikametli olarak verildiği iki istikametli yerde gerekli trafik işaret ve levhaların bulunduğu araçların kaza mahalline geldiği istikamette 6 1 kilometrelik eğim bulunduğu yol üzerinde eğimin yüzde 10 olduğunun trafik levhaları ile belirtildiği sürat limitinin çalışma yapılan alanda 30 km s’e kilometre saat düşürüldüğü ve buna dair sürat tahdit levhasının bulunduğu tespit edildi bilgisine yer verildi
Birinci kazaya karışan tırda 278 kilogram yük fazlalığı tespit edildi
İlk kazaya karışan U G’nin yönetimindeki 73 SN 384 plakalı tırın yük yükünün 27 bin 60 kilogram olduğu fakat yarı römork ile taşıyabileceği azami yükün 26 bin 782 kilogram olarak tespit edildiği belirtilen raporda araçta 278 kilogram fazla yükün bulunduğu ikinci kazaya karışan tırda ise tonaj aşımının bulunmadığı kaydedildi
Araçların takografları incelendi
Bilirkişi raporunda kazaya karışan iki tırın takograf hızölçer aygıtlarıyla ilgili de inceleme yapıldığı söz edildi
Raporda birinci kazadaki tırın takograf aygıtlarıyla ilgili şu kıymetlendirme yer aldı
Tırların takograf incelemelerinde kazaya karışan birinci tırın parçalanan ve elektrik aksamı ziyan gören aygıt takograf teknisyeni eşliğinde söküldüğünde içerisinde şoför kartının bulunmadığı hasebiyle araçtan 24 saatlik şoför bilgileri alınamadığı bunun yerine takografın şoförsüz olarak kaydettiği bilgilerin çıktıları alındığı ilgili takografın alsancak escort 24 saatlik araç çıktısında aracın 83 kilometre yol aldığı görüldü Takograftan alınan 24 saatlik araç çıktısında 11 saat 26 dakika sürüş bilgisi 12 saat 34 dakika çalışma bilgisi göründüğü 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 49’uncu unsuruna nazaran ticari maksatla yük ve yolcu taşıyan araçların şoförlerinin 24 saatte en fazla 9 saat araç kullanabildiği 73 SN 384 plakalı araçtan alınan 24 saatlik araç çıktısında 11 saat 26 dakika sürüş göründüğü fakat bu 11 saat 26 dakikalık sürüşün takografta şoför kartı bulunmadığından yalnızca U G mi yoksa U G ile öbür şoförlere mi ilişkin olduğunun tespit edilemediği belirlendi
Olay yerinde yapılan incelemede birinci tırın kaza anındaki suratının 126 km s kilometre saat olduğu tabir edilen raporda şöyle denildi
Araç üzerinde yapılan incelemede fren sisteminin eski teknoloji eseri olan kampanalı fren sistemi olduğu tespit edilmiştir Fren sistemi kampanalı olan araçları kullanan şoförlerin bilhassa yüklü bir formda eğimli yollardan inerken aracı düşük viteste kullanmaları vites yükseltmeden motor freni ile ilerlemeleri ve sık sık frene basarak fren sisteminin çok ısınarak devre dışı kalmasına sebep olmaması gerekmektedir Somut olayda üzerinde 27 bin 60 kilogram yük bulunan 73 SN 384 plakalı çekicinin kaza mahallinin 6 1 kilometre gerisinde başlayan eğimli yola girmeden evvel yüzde 10 eğim levhası mevcut vites küçültmesi küçülen vitesin motora yaptığı baskıyla çok az da frene basarak rampayı inmesi gerekirdi lakin şoförün kullanım kusuru yaptığı yüklü bir formda eğimli yolda kaza buca escort yerine yaklaşana kadar yüksek viteste ve yolun icap ve kaidelerine uymayan bir süratte frene bas çek yaparak ilerlediği kampanalı fren sisteminin çok ısınarak devre dışı kalmasına neden olduğu anlaşılmaktadır
İkinci kazaya karışan tırın takografında şoför kartı bulunmadı
Kazaya karışan 34 NMB 53 plakalı ikinci tırın takograf incelemesinde parçalanan ve elektrik aksamı ziyan gören aygıtın teknisyen eşliğinde araçtan söküldüğü belirtilen raporda aygıt içerisinde şoför kartının bulunmadığı takografın out pozisyonunda olduğu hasebiyle araçtan 24 saatlik şoför bilgilerinin alınamadığı bunun yerine takografın şoförsüz olarak kaydettiği bilgilerin çıktıları alındığı söz edildi
Takograftan alınan 24 saatlik araç çıktısında 11 saat 1 dakika sürüş bilgisi 1 saat 45 dakika çalışma ve 11 saat 14 dakika dinlenme bilgisi göründüğü kaydedilen raporda tırdan alınan 24 saatlik araç çıktısında 11 saat 1 dakikalık sürüş görünmesine karşın aracın takograf kayıtlarında kilometre bilgisinin değişmediği ve 0 kilometre yol aldığının görüldüğü belirtildi
Takograflardan hız zaman grafiği çıktısı alınamadığı fakat somut olayda Kent Güvenlik İdare Sistemi imajlarından aracın kaza yerine yaklaşırken yapmış olduğu ortalama suratın hesaplanabildiği 2 6 kilometre yoldaki ortalama suratının 126 km s olduğunun tespit edildiği belirtilen raporda şu sözler yer aldı
Araç üzerinde yapılan incelemede fren sisteminin eski teknoloji eseri olan kampanalı fren sistemi olduğu tespit edilmiştir Fren sistemi kampanalı olan araçları kullanan şoförlerin bilhassa yüklü bir halde eğimli yollardan inerken aracı düşük viteste kullanmaları vites yükseltmeden motor freni ile ilerlemeleri ve sık sık frene basarak fren izmir escort sisteminin çok ısınarak devre dışı kalmasına sebep olmaması gerekmektedir Kaza sonrası otoparka çekilen 34 NMB 53 plakalı alımlı ve 28 K 5173 plakalı yarı römork incelendiğinde aracın yarı römorkuna giden ve römorktaki fren sisteminin çalışmasını sağlayan hava hortumunun plastik kelepçeyle sıkılmak suretiyle devre dışı bırakıldığı yani 34 NMB 53 plakalı çekicinin kaza mahalline gelirken yalnızca cazip kısmının fren sisteminin çalıştığı yarı römorkun fren sisteminin çalışmadığı anlaşılmaktadır Bu hortumun devre dışı bırakılması yarı römorkun freninin çalışmasını engellediği üzere imdat freninin de çalışmasını engellemektedir
Raporda ayrıyeten birinci kazaya karışan 73 SN 384 plakalı tır şoförü U G’nin Karayolu Taşıma Kanununa nazaran ticari araç kullanmaya yarayan Mesleksel Yeterlilik Evrakı SRC ve tıpkı kanuna nazaran zarurî olan psikoteknik kıymetlendirme evrakının bulunmadığı ikinci kazaya karışan şoförün ise hem SRC’sinin hem de psikoteknik kıymetlendirme dokümanının bulunduğu kaydedildi
Tırların biri 126 oburu 125 km s süratle kaza mahalline girmiş
Raporun sonuç ve kanaat kısmında 73 SN 384 plakalı tır şoförü U G’nin üzerinde 27 ton gübre yüküyle Mazıdağı ilçesinden Derik ilçesine seyri sırasında kaza yerine 6 1 kilometre uzaklıkta bulunan yüzde 10 eğimli yola girdiği seyri sırasında kullanım yanılgısı yaparak 73 SN 384 plakalı çekicinin fren sistemi elemanlarının çok ısınarak devre dışı kalmasına neden olduğu belirtildi
Fren sistemi çok ısınmaktan devre dışı kalmış aracın 126 km s süratle kaza mahallinde bulunan kavşağa giriş yaptığı bilgisine yer verilen raporda O esnada önüne çıkan araçlara ışıkta alsancak escort beklemekteyken yeşil ışıkla birlikte hareket haline geçen 3 araç çarpmamak için direksiyon hakimiyetini kaybetmesi ve yoldan çıkarak kaldırımda yürüyen ve yol dışında bulunan 4 adet yayaya çarparak vefatına neden olduğu tespit edilmiştir denildi
İlk kazadan 33 dakika sonra 34 NMB 53 plakalı tır şoförü Y Ş’nin de üzerinde 26 ton gübre yüküyle birinci kaza yapan araçla birebir istikametten Derik ilçesi istikametine seyri sırasında kaza yerine 6 1 kilometre uzaklıkta bulunan yüzde 10 eğimli yola girdiği seyri sırasında kullanım kusuru yaptığı kaydedildi
Raporda şu değerlendirmeye yer verildi
34 NMB 53 plakalı çekicinin fren sistemi elemanlarının çok ısınarak devre dışı kalmasına neden olduğu fren sistem elemanları çok ısınmaktan devre dışı kalmış aracın ortalama 125 km s süratle kaza mahallinin 373 metre gerisindeki viraja geldiğinde yarı römorkun sağ lastiklerinin kaldırım bordur taşlarına çarptığı çarpmanın tesiriyle lastiklerin patladığı birinci kazada yaralananlara yardım maksadıyla gelen vatandaşlar ve misyonlu kamu vazifelilerinin patlama sesiyle sağa sola kaçışmaya başladığı 47 AT 413 plakalı araç şoförü B T’in de sesi duyarak aracıyla kaçmaya çalıştığı kaçarken yol kenarından bir yayanın aracın önüne gerçek koştuğu B T’nin frene bastığı lakin yayaya çarptığı yayanın yere düştüğü daha sonra Y Ş yönetimindeki 34 NMB 53 plakalı çekicinin B T yönetimindeki 47 AT 413 plakalı araca yere düşen yayaya ve olay yerinde bulunan vatandaşlara ve kamu vazifelileri ile araçlara çarparak yoldan çıktığı ve bir iş yerine çarparak durduğu tespit edilmiştir
Raporun son kısmında ise arka arda yaşanan iki kazada gübre yüklü iki tırın şoförünün seyir sırasında kullanım yanılgısı yaptığı yola gereken dikkati vermediği ihtar levhalarını dikkate almadığı yüksek viteste rampayı inmeye çalışırken süratten kaynaklı olarak frene bas çek yaparak kampanalı fren sistemi elemanlarının çok ısınmasına ve devre dışı kalmasına neden olduğu belirtildi
Raporun kamu vazifelileri ile kurumlar açısından kısmında ise şu kıymetlendirme yapıldı
İlk kazadan sonra olay yerine intikal eden görevlilerin olay yerine şerit çektiği gerekli işaretlemelerin yapıldığı üzerinde resmi yelek bulunan iki vazifelinin trafiği tanzim ederek gelen araçları ikaz ettiği anlaşılmaktadır Bu haliyle kazaya müdahale eden kamu vazifelilerinin kazanın oluşumuna tesir eden rastgele bir kural ihlalleri ile ihmallerinin bulunmadığı görüş ve kanaatine varılmıştır
