Adalet Bakanı Bekir Bozdağ‘ın açıkladığı kiralarla ilgili düzenlemeye ekonomistlerden ağır tenkit geldi. Ekonomistler kararın meseleye tahlil olmadığı üzere kiracıları daha da sıkıntı durumda bırakacağını tabir etti. Bozdağ, 1 Temmuz 2023’e kadar yenilenecek kira kontratlarında artışın bir evvelki yılın yüzde 25’ini geçemeyeceğini açıkladı. Düzenleme TBMM’de kabul edildi. “Bu düzenleme mevcut kiracıları sevindirir, en sahipleri kaybeder, kiraları uçurur, yeni kiracılar ağır bedel öder” görüşünü paylaşan da vardı, “Akaryakıt, doğalgaz, elektrik, su ve ulaşım fiyatlarıyla harç ve vergi artışlarını da yüzde 25 ile sınırlandırın” diye tavsiyede bulunan da…
Enflasyon neredeyse üç haneli sayılara yaklaşmışken, iğneden ipliğe her şeye artırım geliyorken kiraların etkilenmemesi elbette mümkün değil. Tek meskeninin kirasıyla geçinenler için de zorlayıcı bir durum. Ancak 8-10 meskeni olup, kiracısına “Üç katını ver, yoksa çık” diye çıkışan insafsızları da görmüyor değiliz… Türkiye ekonomik manada sıkıntı vakitlerden geçiyor… Yoksulluk derinleşiyor… Barınmak haktır lakin bu hak artık aslanın ağzında duruyor… Kiralar artıyor… Maaşlar yerinde sayıyor…
Peki hukukçular ne diyor? Avukat Dursun Akkuş’a sordum…
– Uzun yıllardır bu bahislerde avukatlık yapan biri olarak uygulamayı yanlışsız buldunuz mu? Yoksa her zamanki üzere günü kurtarmak için yapılmış bir düzenleme mi?
Bu türel değil şayet yasa çıkardılarsa yasal olabilir. Vatandaşın gereksinimi kadar toplumsal konut yapmak, iktidarın anayasal misyonudur. İktidar bu vazifesi yeteri kadar yerine getirmediğinden arz-talep istikrarı bozuluyor. Konut yetersizliği doğuyor, kiralar yükseliyor. Örnek: 5 konut 10 kiracı varsa kiralar çıkar. 10 konut 5 kiracı varsa kiralar iner. Günü kurtarmak için zorlama bir yasa, asla tahlil değil.
– Kiracı ve mal sahipleri ortasında gerginlik daha da artar mı?
Yalnız kiracıların değil mahkemelerin de yükünü artırır. Deva; Türkiye genelinde isthdam alanı açarak büyük kentlere göçü durdurmak.
– Kiraya artırım sonundan sonra mesken sahipleri ilan fiyatlarını yüzde 100’e varan oranda artırdı. Bu kayıtdışılığın önünü açacak bir düzenleme mi? Ayrıca çifte kontrat yapanlar olduğunu duyuyoruz. Bu vergi kaybı da demek, fakat suç değil mi? Ortaya çıkarılırsa ne olur?
Çift kira mukavelesi genelde iş yerlerinde yapılan uygulama. Vergi Adap Yasası bireylerin yaptığı kontratları temel almaz. Kiraya verilen taşınmazın bulunduğu yer rayicini temel alır, vergiyi ona nazaran belirler, gösterilmeyen kısmın cezasını, faizini alır. Şayet uydurma evrak üzere evrak kullanırsa, bilerek beyan vermemiş ise devleti ziyana sokmaktan soruşturma ve ceza davası açılır.
