Önceki günden beri başlıktaki soruyu düşünüp duruyorum Cumhurbaşkanı Erdoğan ın Faizi düşürmeye devam edeceğiz kelamlarıyla İstanbul Escort dolar dün 17 TL yi de geçip 17 20 ye vurdu Tamam dolardaki patlamanın tek sebebi Erdoğan ın bu kelamı değil İktisadın şirazesi kaymış durumda Tüketici enflasyonu yüzde 74 e Anadolu Yakası Escort dayandı bu son 24 yılın en yüksek düzeyi Üretici enflasyonu daha da fecî yüzde 132 İktisadın genel doğrusuna nazaran bir ülkenin parası ticaret ortaklarıyla ortasındaki enflasyon farkı kadar paha kaybeder Üsküdar Escort Aksi takdirde ihracatçılar ihracat yapamaz duruma düşerler O denli ya maliyeti yüzde 132 artan lakin sattığı eserin fiyatı dünyada değişmeyen bir şirket ihracata nasıl devam edecek Bunun tek şartı TL nin kıymet kaybetmesidir O vakit ürettiği eserin fiyatı TL cinsinden artmış olsa bile dolar bazında tıpkı kalır Ve enflasyondaki müthiş artışa karşın memleketler arası pazarlarda Çinli Vietnamlı Polonyalı rakipleriyle rekabete devam eder Dolardaki yükselişin birinci nedeni bu
İkinci neden cari açıktaki korkutucu tırmanış Cari açık Türkiye nin mal ve hizmet alımı için öbür ülkelere ödediği parayla mal ve hizmet alımından Yani büyük oranda ihracat ve turizmden kazandığı para ortasındaki fark demek
Cari açık geçtiğimiz yıl denetim altındaydı yılı 14 milyar dolarlık açıkla kapatmıştık Bu yıl ise patladı Yıl sonunda cari açığın 40 50 milyar dolara yükselmesi bekleniyor Bunun sebebi ihracatın ithalatta yaşanan patlamaya ayak uyduramaması Türkiye nin ithalatıyla ihracatı ortasındaki fark yani dış ticaret açığı Mayıs ayında yüzde 157 artarak 10 7 milyar dolara tırmandı Zira Mayıs ta ithalat yüzde 45 artarken ihracat yalnızca yüzde 15 artabildi Meğer bunun zıddı olması gerekiyordu Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati geçen Aralık ta TL de yaşanan düşüş sayesinde ihracatın artacağını ve böylelikle cari açığın kapanacağını söylemişti
Cari açık denilen şey biraz evvel gördüğümüz üzere bir ülkenin döviz masraflarıyla döviz gelirleri ortasındaki farkı tabir ediyor Türkiye nin bir yerlerden döviz bulup o farkı kapatması lazım Geçmiş yıllarda olduğu üzere oluk oluk kısa vadeli yabancı sermaye nam ı öteki sıcak para giriyor olsaydı cari açığı kapatmak büyük bir probleme dönüşmezdi Türkiye nin 60 milyar dolarlık cari açığın altından kalktığı yıllar oldu Lakin yabancı sermaye ne vakittir Türkiye den ayağını kesmiş durumda İktidarın Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri nden beklediği on milyarlarca dolarlık yatırım da palavra oldu Bu şartlarda 40 50 milyar dolarlık cari açık Türkiye için büyük risk oluşturmaya başladı
Eğer Merkez Bankası nın kasasında cari açığı finanse edecek kadar para olsaydı yeniden sorun olmazdı Genel kabul gören prensibe nazaran bir ülkenin merkez bankasının kasasında bir yıllık döviz finansman muhtaçlığı kadar para bulunması gerekir Türkiye nin önümüzdeki bir yıl içinde ödemesi yahut döndürmesi gereken 180 milyar dolarlık dış borcu var Bunun üzerine 40 50 milyar dolarlık cari açığı ekleyelim Merkez Bankası nın kasasında 220 230 milyar dolar olması lazım Lakin yok Brüt rezervler 100 milyar doların biraz üzerinde Merkez Bankası nın kendisine ilişkin rezervler 12 milyar dolar civarında
Özetleyelim Enflasyon yüzde 100 e cari açık 40 50 milyar dolara gidiyor Türkiye ye dışarıdan sıcak para gelmiyor ve Merkez Bankası nın kasasında kâfi para yok Bunlar Türkiye yi dünyanın en riskli ülkelerinden biri yapmış durumda Hakikaten Türkiye nin risk primi yani 5 yıllık kredi temerrüt swap ı Nam ı öbür CDS dün 770 e vurdu Bu düzey en son 2008 yılındaki global kriz sırasında görülmüştü Öteki gelişmekte olan ülkelerin risk primi 290 300 civarında
Yani doların patlaması için ortam uygundu bir kıvılcıma bakıyordu Bu türlü bir ülkenin siyasi iktidarının azami dikkat göstermesi baruta ateşle yaklaşmaması gerekir o denli değil mi
Oysa Cumhurbaşkanı Erdoğan evvelki gün bunun aykırısını yaptı ve aslında akıl almaz ölçüde düşük olan faizin daha da düşürüleceği iletisini verdi Bu da TL den kaçışı hızlandırdı Dolar 17 20 TL ye vurdu
Böylece bu yazının başındaki soruya geri dönüyoruz Cumhurbaşkanı ne vakittir faizin daha da düşürüleceğinden kelam etmiyordu Durup dururken nerden çıktı bu
Ankara da konuşulan kimi farklı münasebetler var teyit edebilirsem önümüzdeki günlerde aktaracağım Lakin konuşulan hiçbir neden seçime bu kadar kısa mühlet kalmışken barutun yani doların üzerine ateşle gitmeyi izah edemiyor
Erdoğan ın Faizi daha da düşüreceğiz kelamını bir diğer hassas mevzu olan sığınmacılarla ilgili söylediği Sahip çıkmaya devam edeceğiz kelamlarıyla birleştirince İktidarın tam gaz seçime hazırlandığı fikrini mantığım kabul etmiyor
Umarım yanılıyorumdur
