İnternet medyası ve toplumsal medyaya yeni yaptırımlar öngören kanun teklifinin TBMM Dijital Mecralar Komisyonu’ndaki 14 buçuk saatlik mesai ile tamamlandı.
Teklif sahipleri ve iktidar milletvekilleri, teklifin on unsurunda düzenleme yapılabileceğine işaret etti. CHP, HDP ve ÂLÂ Parti; teklifin en tartışmalı hususlarından Türk Ceza Kanunu’na “Halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” hatasının eklendiği 29. hususun teklif metninden çıkarılması önergesi verdi. Önergeler reddedildi. Lakin teklif sahibi AKP Kahramanmaraş Milletvekili Ahmet Özdemir, “Biz bunun daha uygununu yapmayı konuşabiliriz. Biz bu hususa çalışma kelamı verelim” dedi.
Basına yönelik yeni yaptırımlar öngören ve geçtiğimiz perşembe günü TBMM Başkanlığı’na sunulan MHP İstanbul Milletvekili Feti Yıldız ve AKP Kahramanmaraş Milletvekili Ahmet Özdemir’in imza sahibi olduğu Basın Kanunu ve kimi kanunlarda değişiklik öngören kanun teklifine ait düzenlemenin TBMM Dijital Mecralar Komisyonu’nda dün yapıldı. Dün, saat 14.00’te başlayan kanun teklifinin görüşmeleri, 04.23’de tamamlandı.
Meslek örgütü temsilcilerinin değerlendirmeleri sonrası müzakereler unsurlar üzerinden devam etti. Muhalefet, toplamda 59 önerge sundu. Muhalefetin teklif hususunun geri çekilmesi talebinin yer aldığı yahut kıymetli düzenlemeler içeren önergelerinin hepsi AKP ve MHP oylarıyla reddedildi. Muhalefet, meslek mensupları yerine kamu vazifelilerinin çoğunlukta olduğu Basın Kartı Kurulu unsurunun büsbütün kaldırılmasını da talep etti.
Teklif sahipleri ve iktidar milletvekilleri ise toplam altı hususta değişiklik yapılacağını işaret etti. Teklif sahipleri; 5. unsurda, haber sitesi vasfının yitirilmesinde “İstanbul’da” bir mahkemeyi işaret eden düzenlemede ve 7. hususta internet sitesinde tekziplerin ana sayfada bir hafta değil 24 saat müddetle yayınlanıp sonra art sayfalara alınabileceği biçimde düzeltme yapacaklarını söyledi.
Teklif sahipleri, 8. hususta teslim ve koruma yükümlülüğüne uymayan haber sitelerini ile ilgili “300 milyon TL- 1 milyar TL ortası cezalandırılır” kararının ‘yanlış’ yazıldığını, eski maddeden kaldığını, değiştirileceğini de ekledi.
Milletvekilleri ve meslek örgütü temsilcileri, internet haber sitelerinde dava açma müddetleriyle ilgili 9. unsurun ve dernek-vakıflara basın kartı verme ve kamu çalışanına basın kartı verme düzenlemesini içeren 11. hususun de düzenleneceğini tabir etti.
Feti Yıldız, basın kartı iptalini basın ahlak asıllarına nazaran Basın İlan Kurumu’nun yapmasını düzenleyen 15. hususta de değişiklik yapılarak iptali sendikanın yapabileceğini belirtti.
Teklif sahipleri, Radyo Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği İdare Konseyi Liderı Aydın Şerbetçioğlu’nun talebiyle 21, 22, 23. unsurda düzenleme yaparak resmi ilanları radyo ve televizyonların internet sitesi kurarak ya da diğer yolla yayınlayabilmesi talebinin değerlendireceğini de ekledi.
‘İktidar düzenlemenin değişebileceğini söyledi’
Teklifin en tartışmalı unsurlarından olan Türk Ceza Kanunu’na “Halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma” kabahatinin eklendiği 29. hususun görüşmeleri, saat 02.10 itibariyle başladı.
CHP İzmir Milletvekili Tuncay Özkan, “Bu unsur nitekim ziyan verici bir husustur. Gazeteciyi zorlamak, sistemin içinde gazetecilerden intikam almak isteyenlere baht tanımamak istiyorsak bu maddeyi çıkarmamız lazım. Berbata kullanmak için bekleyen beşerler var. Bunlara bu fırsatı tanımamak lazım. Gazetecilere zorla bir şey yaptırmaktan vazgeçelim. Gazeteciye haber kaynağını açıklattıramazsınız. Bunun için gelin birbirimizi kırmayalım” diye konuştu.
HDP Ağrı Milletvekili Abdullah Koç, “Yeni bir kabahat tipinden bahsediyor. Ceza yasasının da yine ele alınması gereken problem. Neden uygun değil? O denli ölçüler var ki. Kamu nizamı, genel sağlık… Bu yalnızca gazeteci üzerinde baskı değil, toplum üzerinde bir baskıdır. Onun için çok değerli. Gerçek manada sorun yaratacak teklif” dedi.
YETERLİ Parti Ankara Milletvekili Ayhan Altıntaş, “Bu cezaları iki kümeye ayıralım. Cezaları iki kümeye ayıralım para cezaları olsun, yasa dışı içerikten platform, haberden müellifi sorumlu olsun. Platformlara mahpus cezası vermemiz uygun olmaz. Müelliflere da mahpus cezası vermeyelim, para cezası verelim. Aslında hiç bu maddeyi koymasak daha iyi” dedi.
CHP Muğla Milletvekili Burak Erbay’ın “Gençlerin emeklerini çalıyorsunuz” sözleri tartışma yarattı. AKP İstanbul Milletvekili Ravza Kavakçı Han, “Ne demek çalıyorsunuz” diye seslendi. Tuncay Özkan, “Siyasetçiye ayar mı vereceksiniz” reaksiyonu gösterdi. Komite Lideri Hüseyin Yayman’ın müdahalesi sonrası CHP’lilerden reaksiyon yükseldi.
CHP İstanbul Milletvekili Onursal Adıgüzel, “Almanya, İngiltere, ABD üzere ülkelerde farklı düzenlemeler yapılıyor ama bu düzenlemeleri bizlerde ayrılan şey münasebet ve uygulamaları. Mesela Almanya’da yapılan nefret hatalarının önüne geçmektir. Almanya’da rastgele bir paylaşımın kaldırılması toplumsal medya platformları tarafından incelenir” dedi.
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, “Suç tipi, açık, net ve objektif tanımlanmalıdır. Bu hususta büsbütün muğlak ele alınmıştır. Muhalefeti susturmak için bu unsur oluşturulmuştur” dedi. Çakırözer, son iki yılda basın üzerinde baskıyı anlatan örnekler verdi.
Üç kümede teklif metninden bu unsurun çıkarılması için önerge verdi. Önergeler reddedilerek, unsur kabul edildi.
Ahmet Özdemir, muhalefetin düzenleme olup olmayacağına yönelik sorusu üzerine “Bu alanda bir düzenleme yapmak gerekiyor mu gerekmiyor mu? Bu alanın keyfiliği kabahat işlemek için kullanılıyor mu kullanılmıyor mu? Bu noktada ortak düşünüyorsak biz bunun daha düzgününü yapmayı konuşabiliriz. Haber kaynağını açıklama diye bir şey yok. Fail dediğimiz haber kaynağı değil. Cürmü yayınlayan. Burada kastedilen. Biz bu mevzuya çalışma kelamı verelim” dedi.
Teklifin tümü kabul edildi. Son kelamı alan teklif sahibi Yıldız, “Bizim kederimiz sansür değildir. Değerlendirmeleri yapacağız. Birtakım hususlar üzerinden kelamlar de verdik” dedi. Özdemir de “Bazı alanlarda önemli notlar aldık. Yeni edindiğimiz bilgiler de var” sözlerini kullandı.
Teklifin temel kurul olarak önümüzdeki hafta Adalet Komisyonu’nda görüşülmesi bekleniyor.
