Gayrimenkul alım ve satım süreçleri tapu sicil müdürlükleri dışında noterliklerde de yapılabilecek. Noter fiyatı taşınmazın kıymetine nazaran 500 liradan az ve 4 bin liradan fazla olamayacak. Taşınmaz satış kontratının düzenlenmesinden ötürü oluşan ziyandan noterler de sorumlu olacak. Bu zararın devlet tarafından ödenmesi halinde devlet, mukaveleyi düzenleyen notere rücu edecek. Notere karşı açılacak davalar, tapu sicilinin bulunduğu yer mahkemesinde görülecek.
Meclise sunulan yargı paketiyle gayrimenkul satışlarının noterliklerden de yapılmasının yolu açılıyor. Bugün Meclis Adalet Kurulu’nda görüşülecek kanun teklifinde yer alan düzenlemeye nazaran; noterler, taşınmaz satış başvurusu üzerine müracaat evrakı düzenleyecek, taşınmaz üzerindeki her türlü kısıtlamayı ve taşınmaz satışıyla ilgili öteki kanunlarda yer alan sınırlamaları dikkate alacak. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nce tapu kayıt örneği ve öbür dokümanlar, tapu bilişim sistemi aracılığı ile noterlerle paylaşılacak. Taşınmaza ait kayıt ve dokümanların eksik olması durumunda ilgili tapu müdürlüğünden eksik olan hususlar sistem üzerinden talep edilecek ve eksiklikler tapu müdürlüğünce giderilerek sisteme aktarılacak.
Noterlerce hak sahibi belirlendikten ve taşınmazın satışına mani hukuksal bir durumun bulunmadığının tespit edilmesinin akabinde taşınmaz satış mukavelesi yapılacak. Satış mukavelesi tarafl arca imzalandığı anda noter, tapu bilişim sisteminden yevmiye numarası alarak mukaveleyi bu sisteme kaydedecek. Kontratın sisteme kaydından sonra tapu müdürlüğünce taşınmazın tapu siciline tescili sağlanacak. Satış kontratı ile öbür dokümanlar, noter tarafından sisteme aktarılacak ve fiziki olarak arşivlenecek. Tapu kayıt örneği ve başka evraklardan hak sahibinin belirlenememesi yahut satışa mani tüzel bir durumun varlığı halinde noterlerce satış süreci gerçekleştirilmeyecek.
Noter fiyatı 4 bin TL’den fazla olamayacak
Kanun teklifine nazaran, noter fiyatı taşınmazın pahasına nazaran 500 liradan az ve 4 bin liradan fazla olamayacak. Bu ölçüler, tekrar değerleme oranında takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılacak. Noterler tarafından yapılacak taşınmaz satış mukavelelerinde yalnızca tapu harcı alınacak, bu süreçler için ayrıyeten noter harcı alınmayacak. Taşınmaz satış mukaveleleri damga vergisinden ve bu süreçlere ait düzenlenen kağıtlar bedelli kağıt bedellerinden istisna olacak. Taşınmaz satış mukavelesinin düzenlenmesinden ötürü oluşan ziyandan noterler de sorumlu olacak. Bu zararın devlet tarafından ödenmesi halinde devlet, mukaveleyi düzenleyen notere rücu edecek. Notere karşı açılacak davalar, tapu sicilinin bulunduğu yer mahkemesinde görülecek.
Tapu süreçlerini hızlandırır, lakin pilot bölge ile test edilmeli
Gündemde olan düzenlemeyle ilgili konuşan Teknik Yapı ve İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Lideri Nazmi Durbakayım, “Halihazırda tapu dairelerinde işçi ve randıman yüzde 30 oranında. Hasebiyle süreçler çok yavaş ilerliyor. Yazın gelişiyle tatile çıkanlarla birlikte bu randıman daha da düşecek. Yeni uygulama hoş. Dünyada tüm tapu süreçleri noterler aracılığıyla yürütülüyor. Çalışma daha fazla sürat getirecek. Fakat yeni uygulamalar devreye girdiğinde ise bir adaptasyon süreci oluyor. Bu yüzden kararın pratikteki uygulamalarını takip etmesi gerekir” diye konuştu.
“Aydınlatılması gereken hususlar var”
Genele yayılacak halde, taşınmaz satışlarının noter kontratıyla yapılmasının olumlu bir adım olarak pahalandıran Gayrimenkul Pazarlama ve Satış Profesyonelleri Derneği (GAPAS) Lideri İsmail Özcan da, “Tapu dairelerinin yoğunluğunun / yükünün azaltılmasında, bu türlü bir yetkilendirme olumlu olur. Kesimimiz bilhassa yeni konutların ‘satış vaadi ile satış’ kontratlarının düzenlenmesinde noterlerle işbirliği içerisinde, yani dalın muhakkak bir çalışma kültürü var. Lakin, bu kez bir vaat değil de direkt satış kelam konusu olacağı için kanun hususu taslağını görmeden tabir etmem gerekirse, en nihayetinde tescil kuruluşu tekrar ilgili Tapu Dairesi olacağından, noterden süreç yapıldığında mı, yoksa tapu gerekli kaydı kendi tarafında güncellediğinde mi tapu zaman sürecinin katılaşacağı, tapu harcı ödemesinin de benzeri halde noterde süreç yapılınca mı, yoksa tapu kütük güncellemesi yapınca mı yapılacağı bahislerinin aydınlatılmasında yarar var” diye konuştu. Tapu kuruluşuna hem hukuksal hem de gerçek bireylerin çok prestij ettiği bir süreç olduğunu aktaran Özcan, bu nedenle getirilecek bu tıp yeni temelli değişikliklerin öncelikle aşikâr bir yörede / kentte pilot uygulamasının yapılması, ondan sonra yürürlüğe alınmasının uygun olacağını tabir etti.
“Kişisel bilgiler ve dolandırıcılar konusunda tedbir alınmalı”
“Düzenlemede ‘kişisel bilgilerin gizliliği’ konusu çok önemli” diyen İsmail Özcan, “Noterlere tapu bilgilerine erişim yetkisi verilmesi, bu çeşit bilgilerin korunmasının nasıl sağlanacağı konusunu akla getiriyor; gerekli yazılımsal ve teknik denetim ve süreçlerinin uygun bir biçimde kurgulanmasından sonra işlerliğin başlatılması çok yerinde olacaktır. Öteki yandan bilhassa gayrimenkule dayalı kabahat çetelerinin, noterlerin tecrübe eksikliğinde, bu kanalı kullanarak bir kadro manüpilasyon ve cürüm oluşturacak teşebbüslerde bulunabilmesini önleyecek sair güvenlik ve denetim düzenekleri da kurgulanmalı” dedi.
Kaynak: Dünya Gazetesi – Canan Sakarya – Leyla İlhan
