Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın bugün gerçekleştireceği Ürdün ziyareti öncesinde eski Ürdün Enformasyon Bakanı Semih el-Muayita, “Prens Bin Selman’ın temaslarının maksadı, Biden’ın Suudi Arabistan ve bölge ziyaretine hazırlıklar kapsamında uyumu sağlamaktır” dedi.
‘Biden’ın ajandasında Türkiye yok’
Muhammed bin Selman’ın veliaht olarak atandığı 2017’den bu yana Ürdün’e birinci ziyareti bugün gerçekleştirmesi bekleniyor. Prens Bin Selman’ın ABD Lideri Joe Biden‘ın temmuz ayında Suudi Arabistan’a yapacağı ziyaret öncesi planlanan Ürdün temasları, Mısır ve Türkiye’yi de kapsayan bölge tipi çerçevesinde gerçekleşiyor. Lakin ABD Lideri Joe Biden’ın misyona geldikten sonra çıkacağı birinci bölge ziyaretinin takviminde Türkiye yer almıyor.
Biden’ın temmuzdaki Riyad ziyareti sırasında yapılacak ABD-Arap Tepesi’ne ise Körfez İşbirliği Kuruluna (KİK) üye ülkelerin yanı sıra Mısır, Ürdün ve Irak’ın iştirak göstermesi öngörülüyor.
Arabistan ve Ürdün ilişkileri
Ürdün-Suudi Arabistan ilgileri, Prens Bin Selman’a yakınlığıyla da bilinen eski Ürdün Kraliyet Divanı Lideri Basim Avadallah‘ın geçen yıl Ürdün’deki darbe teşebbüsüne karışması sebebiyle kritik bir sürece girdi. Lakin Ürdün Hükümdarı 2. Abdullah, tüm dünya ülkeleriyle bağlantılarını geliştirme tarafındaki eforları doğrultusunda o süreçte Suudi Arabistan’ı suçlamaktan kaçındı.
ABD’nin haber kanalı CNN’e Temmuz 2021’de demeç veren Kral Abdullah, bu bahisle ilgili soru üzerine şunları söyledi: “Bu mevzuyu (darbe girişimi) iç sıkıntı olarak ele aldık. Hepimiz de geçmişte Ürdün’de çalışan Basim’in Suudi Arabistan’da üst seviye danışman olduğu üzere hem Ürdün hem de Suudi Arabistan pasaportu taşıdığını biliyoruz. Bu mevzuda birtakım dış ilişkileri fark ettik lakin dediğim üzere bunu bir iç sıkıntı olarak ele aldık. Dışarıya yapılacak suçlamaların Ürdün’e bir yarar sağlamayacağına inanıyorum, gerçekten bölgede gereğince zorluklar var esasen.”
Kral Abdullah’ın mevzuyla ilgili açıklamalarının akabinde Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, başşehir Amman’a bir ziyaret gerçekleştirerek Kral Selman’ın ikili bağları geliştirme yollarını içeren iletisini Ürdün Hükümdarı Abdullah’a iletti.
Bakan Bin Ferhan’ın Amman ziyareti Suudi Arabistan’ın, Kral Abdullah’ın açıklamaları münasebetiyle Ürdün’e teşekkürü olarak yorumlandı. Kral Abdullah da Bin Ferhan’ın ziyareti sırasındaki açıklamalarında, iki ülke ortasındaki bağlantıların “dedikodu ve savlarla sarsılmayacak kadar güçlü” olduğunu tabir ederek, Riyad’ın zorluklara karşı kendilerine verdiği dayanağı takdir etti.
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Bin Selman’ın Ürdün’e ziyareti ise ABD Lideri Biden’ın ziyareti öncesinde, bölgesel ve milletlerarası bariz bahislerde pozisyon birliğini sağlama eforları doğrultusunda bölgenin kilit ülkeleri Türkiye, Mısır ve Ürdün’ü kapsayan çeşidi çerçevesinde gerçekleşiyor.
Bin Selman ziyareti ‘önemli’
Eski Ürdün Enformasyon Bakanı Semih el-Muayita, iki ülke ortasında kesintisiz devam eden bağlantının bir modülü olan Prens Bin Selman’ın Ürdün’e yapacağı ziyaretin kendi başına “önemli siyasi bir gelişme” olduğunu söyledi.
Ürdün-Suudi Arabistan ortasındaki bağlantıların stratejik boyutta olduğuna ve Bin Selman’ın temaslarında da ikili bağların ayrıntılarının ele alınacağına işaret eden Muayita, “Prens Bin Selman’ın temaslarının emeli, Biden’ın Suudi Arabistan ve bölge ziyaretine hazırlıklar kapsamında uyumu sağlamaktır” dedi.
ABD Lideri Biden ile KİK ülkelerinin yanı sıra Mısır, Ürdün ve Iraklı yöneticilerin bir ortaya gelerek bölgeyle ilgili kritik bahislerin ele alınacağı tepe için uyumun ehemmiyetine dikkati çeken Muayita, “Zirvede ele alınacak bölgesel hususlar ortasında Suriye, Irak ve Lübnan da var. Bunlar ise Suudi Arabistan ve Ürdün’ün önemsediği konulardır” diye konuştu.
Temaslarda Filistin probleminin de ele alınacağına vurgu yapan Muayita, Filistin-İsrail ortasında sonuç alınabilecek müzakere sürecini tekrar başlatmak için bu devri fırsata çevirmenin değerine dikkati çekti.
Muayita, Prens Bin Selman’ın Amman ziyaretinde İran’ın Arap bölgesine müdahaleleri ve buna karşı koyma yollarının da ele alınmasının kaçınılmazlığını savundu.
‘Gündemde Suriye ve Irak olacak’
Ürdün Parlamentosu Dış İşleri Komitesi Lideri Haldun Hayna da Prens Bin Selman’ın, iki ülke ortasındaki tarihi münasebetler doğrultusunda bölgesel ve milletlerarası öne çıkan gelişmeleri ele almak üzere Amman’ı ziyaret ettiğini söz etti. Ele alınacak bölgesel bahislerin başında Filistin probleminin gelmesini öngördüğünü aktaran Hayna, “Bin Selman ile Kral Abdullah, Arap ülkelerini ilgilendiren hususları kesinlikle masaya yatıracaktır. Ürdün’ün doğudan komşusu Irak ve kuzeyden komşusu Suriye’de yaşananlar da ele alınacaktır” diye konuştu.
