Toplumsal güvenlik sisteminde hem engellilikten, hem çalışma gücü kaybı oranından ötürü yaşlılık aylığı bağlanması, hem de malulen emekli aylığı bağlanması uygulaması bulunur ve aylık bağlanma koşulları farklı olmaktadır.
Soru:Merhaba, ben 13.08.2013 tarihi itibariyle 399 khk’ya tabi memur olarak misyon yapmaktayım. SGK başlangıç tarihim 01.03.2005. Memuriyetten evvel SGK lı olarak 210 prim günüm var. 3.evre remisyon periyodu kanser hastası olduğum için %60 engelli raporum var. Forumda %59 ve öncesi için bilgi var lakin %60 ve üzeri için bilgi bulamadım. Hangi koşullarda ve ne vakit emekli olabilirim? Teşekkürler, âlâ çalışmalar.
Ayrıntılar:
2008 yılı Ekim ayından sonra birinci kere memurluğa başlamış şahıslar 5510 sayılı Kanuna tabidirler ve 5510 sayılı Kanunun ilgili kararları koşullarını taşımaları kaydıyla engellilik durumlarından ötürü emeklilik haklarını kazanırlar.
Genel olarak vazifeye girmeden evvel çalışma gücünün % 60’ını yahut görevini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybettiği evvelden yahut sonradan tespit edilenlere malullük aylığı bağlanmaz. Lakin, malullük aylığı koşullarından farklı olarak engellilik durumlarından ötürü yaşlılık aylığı bağlanır.
5510 Sayılı Kanunda bulunan engellilik nedeniyle yaşlılık aylığı bağlanması kuralları
5510 sayılı Kanunda yer alan kararlar içerisinde özel olarak engelli aylığı olarak bir aylık biçimi yoktur.
Memur olarak birinci sefer çalışmaya başladığı tarihten evvel üstte belirttiğimiz biçimde malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalığı yahut engelliliği bulunmasından ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamama durumunda öncelikli olarak;
En az 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün (11 yıl) SGK primleri yatırılmış hizmetleri olması kaydıyla yaşlılık aylığına hak kazanırlar.
Lakin, misyona başlamadan evvel % 60 yahut meslekte kazanma gücünü yitirecek derecede bir manisi olmadığı tespit edilirse, bu sefer çalışmaya başladıktan sonraki durumuna bakılır ve memurun çalışma gücündeki kayıp oranına nazaran engellilikten ötürü yaşlılık aylığı bağlanması koşulları oluşur. Bu koşullar da şöyledir;
Memurun engellilik oranı;
– % 50 ila % 59 ortasında ise ve bu durumu SGK Sıhhat Kurulunca karara bağlanırsa memurun en az 16 yıldan beri sigortalı olması ve 4320 gün,
– % 40 ila % 49 ortasında ise ve bu durumu yeniden SGK Sıhhat Kurulunca karara bağlanırsa bu kere memurun en az 18 yıldan beri sigortalı olması ve 4680 gün,
SGK primleri yatırılmış hizmetinin olması koşullarını yerine getirdiklerinde engelliliklerinden ötürü yaşlılık aylığına hak kazanırlar.
Öteki kaideler nelerdir?
Memurun, memurluktan evvel personellik esnaflık müddetleri varsa bu müddetler üstte belirtilen hem sigortalılık müddetinin başlangıcında, hem de prim ödeme gün sayılarında dikkate alınır.
Engellilik oran durumunun son tespit yeri Toplumsal Güvenlik Kurumu Sıhhat Heyetidir.
Sigortalılık mühleti ile SGK primleri yatırılmış hizmet farklıdır
Sigortalılık mühleti ile hizmet toplamı farklıdır. Sigortalılık mühleti birinci kere sigortalı olarak başlamak şartı ile bundan sonrası süreçte sigortalılık mühletinin bitirilmesi gerekir ve bu orta sürecin kesinlikle çalışarak tamamlanması gerekmez.
Ayrıyeten, vazifeye başlamadan evvel çalışma gücünün en az % 60 ını yahut misyonlarını yapamayacak halde meslekte kazanma gücünün kaybedildiğinin SGK Sıhhat Kurulunca tespit edilmesi durumunda da memurun malulen emeklilik değil de yaşlılık aylığı bağlanması mümkün olabilmekte, bu durumda da memurun en az 10 yıldan beri sigortalı bulunması ve toplam olarak da 1800 gün SGK primleri yatırılmış hizmetlerinin olması gerekmektedir.
Malulen aylık durumu:
Memurun vazifeye başladıktan sonra çalışamayacak duruma gelmesi ve bu durumu da misyona başlamadan evvelki hastalığının devamı olması halinde yahut farklı bir rahatsızlıktan yeni ortaya çıkması halinde, rahatsızlık durumu şayet çalışma gücünün % 60’ını yahut misyonunu yapamayacak formda meslekte kazanma gücünü kaybedecek derecede bir rahatsızlık olduğunun SGK Sıhhat Kurulunca karar verilmesi halinde malullük nedeniyle aylık bağlanması gerektiğini, (bu durumda da en az 10 yıldan beri sigortalı olmak + toplam olarak 1800 gün hizmetin olması koşuluyla) değerlendirmekteyiz.
Malulen yahut çalışma gücü kaybı nedeniyle emeklilikte hangisi talep edilebilir?
Malullük nedeniyle emeklilik:
Misyona başladıktan sonra rahatsızlık oranının % 60 yahut üzeri olması halinde ve en az 10 yıldan beri sigortalı olup toplam olarak 1800 gün,
Yahut diğer birinin daima bakımına muhtaç derecede malullük kelam konusu olduğunda ise 10 yıl sigortalılık mühleti aranmadan yalnızca 1800 gün,
SGK primleri ödenmiş hizmetlerinin olması kuralıyla malullük aylığı bağlanmaktadır.
Bu durumda, memur isterse bu durumunu belgeleyen sıhhat şurası raporlarını ve rapor eklerini Kurumları aracılığı ile Toplumsal Güvenlik Kurumu Sıhhat Konseyine gönderilmesi, SGK Sıhhat Kurulunca malullük durumunun, yani çalışma gücünüzün en az % 60 ını yahut vazifenizi yapamayacak biçimde meslekte kazanma gücünün kaybedilmesine yönelik bir karar verilmesi halinde, Kurumlarca memurun emekliye sevk sürecinin gerçekleştirilmesinin mümkün olacağını değerlendirmekteyiz.
Çalışma gücü kaybı oranı nedeniyle emeklilik:
SGK Sıhhat Şurası şu anki rahatsızlık durumunuzu % 60 ın altında yahut meslekte kazanma gücünüzü kaybetmediğinizi tespit ettiği takdirde, bu kere çalışma gücü kayıp oranına nazaran durumunuzun incelenmesi gerektiğini, bunun koşullarının ise malulen emeklilik kaidelerinden farklı olarak;
– % 50 ila % 59 ortasında olduğu tespit edilirse en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
– % 40 ila % 49 ortasında olduğu tespit edildiğinde de en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,
hizmet sürenizin olması gereklidir.
Şayet, tekrar SGK Sıhhat Konseyi rahatsızlık durumunuzu % 60 yahut üzeri yahut meslekte kazanma gücünüzü kaybettiği istikametiyle karar verdiğinde ise ister malulen emeklilik isterseniz çalışma gücü kaybı nedeniyle ve belirtilen sigortalılık ve hizmet koşulları dahilinde emeklilik talebinde bulunabileceğinizi değerlendirmekteyiz.
Sonuç bağlamında; Rahatsızlık durumunuzun misyona başladıktan sonra oluşması ve bu rahatsızlığınızın malullük kapsamına girse dahi kesinlikle malulen emeklilik olarak süreçlerin yapılması değil de isterseniz malullük incelemesi yapılmadan evvel yalnızca çalışma gücü kaybı oranına nazaran süreçlerinizi yaptırıp belirtilen sigortalılık ve hizmet kaidelerini tamamladıktan sonra malullük yerine yaşlılık aylığı bağlanabileceğini değerlendirmekteyiz.
Engellilik yahut malullük durumunuza nazaran bu kaideleri taşımanız halinde emekli olabileceğinizi değerlendirmekteyiz.
Ayrıyeten, SGK Sıhhat Konseyinin kesinlikle raporlarınızı talebiniz halinde maluliyete yönelik yönetmelik kapsamında ve tıbbi açıdan incelemesi ve bu raporlarda yer alan bilgi ve bulgulara nazaran rahatsızlığınızın gerek çalışma gücünden gerekse malullük açısından karar vermesi gerekir.
Sonuç bağlamında, 2008 sonrası memur olduğunuz için hakkınızda büsbütün 5510 sayılı Kanun kararları uygulanır. Öncelikli olarak bu durumunuzu Kurumunuzla paylaşmanız ve Kurumunuzca da durumunuzun SGK ya iletilip alınacak karşılığa nazaran hareket etmenizi tavsiye edebiliriz.
