Yaklaşan Kurban Bayramı münasebetiyle kurban ibadetinin tarzına uygun olarak yapılması için dikkat edilecek konulara ve çankaya Escort bu bağlamda hakikat bilinen birtakım yanlışlara dair Din İşleri Yüksek Şurası’nın açıklaması şöyle
Kurban dini bir terim olarak Büyük Allah’a yakınlık sağlamak ve O’nun isteğine ermek için ibadet gayesiyle makul keçiören Escort koşulları taşıyan hayvanı metoduna uygun olarak kesmeyi ve bu maksatla kesilen hayvanı söz eder Kurban İslam dinindeki esas ibadetlerden biri olup İslam ümmetinin şiarlarındandır Kurbanın bayram günlerinde kesilen ‘udhiyye kurbanı’ etimesgut Escort ve hac ya da umre yapanların Harem bölgesinde kestikleri ‘hedy kurbanı’ üzere çeşitleri bulunmaktadır
Peygamberimiz Sallallahü teala aleyhi ve sellem yasal kılınmasından itibaren vefat edinceye kadar her yıl udhiyye kurbanı kesmiş Tirmizi ‘Edahi’ 11 ve Kurban Bayramında Allah katında en şirin ibadetin kurban kesmek olduğunu kurbanın kesilir kesilmez Allah katında makbul olacağını ve kurban edilen hayvanın boynuzu tırnağı da dahil olmak üzere her bir modülünün kişinin hayır hanesine yazılacağını tabir ederek bu ibadeti tavsiye etmiştir Tirmizi ‘Edahi’ 1 İbn Mace ‘Edahi’ 2 3
Kurban ibadetinin özü Hakk’a yakın olmaktır Gücü yeten müminler ilahi rızayı kazanmak gayesiyle kurbanlarını keserek hem Cenab ı Hakk’a yakınlaşmakta hem de maddi durumlarının yetersiz olması sebebiyle kurban kesemeyenlere yardımda bulunmaktadırlar Kurban kesmenin temel hedefi et gereksinimini gidermek değil rıza i ilahiye ulaşmaktır Bir ayet i kerime’de ‘Onların ne etleri Allah’a ulaşır ne de kanları O’na ulaşacak olan yalnızca sizin takvanızdır’ Hac 22 37 buyrularak et ve kanların Allah’a ulaşamayacağı asıl olanın ihlas ve takva olduğu açıkça tabir edilmektedir
Kurban bölümü bir ibadet olduğuna nazaran bu bahiste uyulması gereken birtakım kurallar da kelam hususudur Bunlara uyulmadığı takdirde ibadet kimi durumlarda geçersiz birtakım durumlarda ise eksik olabilmektedir Bunun dışında toplumumuzda kurban ile ilgili hakikat bilinen birtakım yanlışlar da kelam hususudur Gerek uyulması gereken konuları gerekse hakikat bilinen yanlışları vurgulamak ibadetin sıhhati açısından ehemmiyet arz etmektedir
Kurbanlık hayvanın nitelikleri
Kurbanlık hayvanın nitelikleri ise şu sözlerle paylaşıldı
Kurban olarak fakat koyun keçi sığır manda ve deve kesilebilir Bunların dışındaki hayvanlar kurban olarak kesilemezler Kurbanlık hayvanlarda kameri yıl aslına nazaran devenin 5 sığır ve mandanın 2 koyun ve keçinin ise 1 yaşını doldurması koşuldur Bu yaşları tamamlamayan bir hayvan kurban olmaz Ama yalnızca koyun cinsi için bir istisna kelam hususudur Buna nazaran 6 ayını tamamlayan koyun bir yaşını doldurmuş üzere gösterişli iri olması halinde kurban edilebilir Koyun yahut keçi yalnızca bir kişi ismine kurban edilir Deve sığır ve manda ise bir şahıstan yedi şahsa kadar ortak olarak kurban edilebilir Bu durumda her bir kişinin payı yedide birden aşağıya düşmemelidir
Kurban edilecek hayvan sağlıklı ve organları tam olmalıdır Hayvandan beklenen niyeti tümüyle yok eden yahut kıymetini azaltan kusurlar hayvanın kurban olmasına pürüz teşkil eder Bariz derecede hasta yürüyemeyecek derecede zayıf yahut topal bir ya da iki gözü kör boynuzlarının biri yahut ikisi kökünden kırık kulaklarının yahut göğüslerinin yarısı kesik dişlerinin tamamı yahut birden fazla dökük hayvanlardan kurban olmaz Hayvanın doğuştan boynuzsuz olması boynuzunun bir kısmının kırık olması bir kulağının delik yahut yırtılmış olması hafif hasta ve hafif topal olması kurban edilmesine pürüz değildir Etinden ya da hizmetinden yararlanmak gayesiyle kısırlaştırılmış iğdiş edilmiş hayvanlar kurban olarak kesilebilir
Vekaletle kurban
Vekaletle kurban tertiplerinde dikkat edilmesi gereken konular ise Konsey tarafından şöyle anlatıldı
Vekaletle kurban kestirmek isteyen kişinin kesene vekalet vermesi gerekir Şayet kurban ibadetinin yerine getirilmesi konusunda bir kurum aracı kılınıyorsa bu durumda kurbanın satın alınması kesilmesi ve dağıtılması üzere konularda genel bir vekalet verilmelidir Aracı kişi ve kuruluşlar vekalet kaidelerinin dışına çıkmamalı kurbanlarla ilgili olarak sahiplerinin bilgisi ve isteği dışında iş ve süreçlerde bulunmamalıdırlar Hayvan kurban niyetiyle ve vekalet veren kişi ismine kesilmelidir Ortakların tamamının niyeti ibadet olmalıdır
Kurbanlıklar kesinlikle kurban kesim günleri içerisinde kesilmelidir Udhiyye kurbanının kesim vakti bayram günü bayram namazı kılındıktan sonra başlayıp bayramın üçüncü günü güneş batıncaya kadar devam eder Şafii mezhebine nazaran ise bayramın dördüncü günü güneş batıncaya kadar da kurban kesilebilir Kesim gerçekleştirilirken hem kurbanlık hayvanın hem de kesiti gerçekleştirenlerin ziyan görmemesi için gerekli önlemlerin alınması ve etraf paklığı üzere konulara azami derecede dikkat edilmesi gerekir Bunun yanı sıra bıçak bileme vb hazırlıklar hayvanın gözü önünde yapılmamalı kesim sürecinin başka hayvanların göreceği halde gerçekleştirilmemesine de itina gösterilmelidir Hayvan kesim fiyatları yahut tertip masrafları kesilen kurbanlık hayvanların etleri derileri yahut sakatatından karşılanmamalı bunlar ayrıyeten ödenmelidir
Hissedarlar belirlenmeden hayvanların topluca kesilmesi caiz değildir Şimdi kesim yapılmadan her bir hissedar kurban edilecek bir büyükbaş hayvanın en az yedide bir payına kaydedilerek belirlenmeli ve hayvan belirlenen hissedarlar ismine vekaleten kesilmelidir Bunun tersine örneğin altı kişi ismine kesilen bir büyükbaş hayvana kısımdan sonra yedinci kişi dahil edilemez Kurban ibadetinin en temel amaçlarından biri de muhtaçlık sahiplerine kurban etlerini ulaştırarak onların Kurban Bayramı sevincine iştirak etmelerini sağlamaktır Bu doğrultuda kurban tertibi yapan kuruluşların kurban etlerini satma cihetine gitmeden bayram günlerinde et olarak gereksinim sahiplerine ulaştırma çabası içerisinde olmaları gerekir
Kurban kesim tertibi yapan kuruluşların kapasitelerini evvelce belirleyerek kesip dağıtabilecekleri ölçüde kurban vekaleti almaları gerekir Kapasitelerinin üzerinde vekalet alıp kurban etlerini daha baştan satıma mevzu etmeleri caiz değildir Ticari kuruluşlar kurban tertibi çerçevesinde et satımını çağrıştıran uygulamalardan uzak durmalıdır Et satımı ile kurban ibadeti birbirinden farklı şeylerdir Hasebiyle kurban kısmına aracılık eden ticari kuruluşlar aşikâr kiloda et ölçüsünün kurban sahiplerine verilmesini taahhüt etmemelidirler Bunun yerine iddiası bir kilo aralığı belirleyerek bu kilo aralığında bir hayvanı kişi ismine vekaleten kesebilirler Bu durumda çıkan et ne ise pay sahibine teslim edilmesi gerekir
Hissedarların etlerinden eksiltme yoluna gidilerek yahut varsayımı kilodan fazla gelen etler toplanarak yeni bir pay oluşturulmamalı ya da bu etler diğerlerine satılmamalıdır Kuruluşlar vekaletlerini aldıkları şahıslar ismine kestikleri kurban etlerinin tamamını ya hissedarlara ya da vekalet kaidelerine uygun olarak onların müsaade verdiği yerlere ulaştırmalıdır Kurban etlerinin sahiplerine verilmesi üzerine muahede yapıldıysa etlerin karıştırılmaması ve her hissedara kendi kurbanının etinin verilmesi gerekir Zira bu paylar vekalet verenlerin mülkiyetinde olduğundan yapılacak her türlü tasarruf onların müsaadesi ve onayına bağlıdır Hissedarlar kurban payının tamamına sahip olmalı kuruluşlar fazla pay toplayabilmek için pay fiyatını düşük ilan ederek kendi kaynaklarından ek fiyat ödememelidirler
Doğru bilinen yanlışlar
Kurban ibadetiyle ilgili yanlışsız bilinen kimi yanlışlara ise şu sözlerle değinildi
Kurban ibadetinin yerine getirilmesi için gerekli kuralları taşıyan bir hayvanın adabına uygun olarak kesilmesi koşuldur Kesim gerçekleşmeksizin sadece bağışta bulunmak yahut sadaka vermek kurban ibadeti yerine geçmez Bu bağlamda ‘Kesimsiz kurban bağışı’ vb isimler altında yapılan bağışların hiçbir dini desteği bulunmamakta olup kelam konusu bağışlar kurban sayılmaz Münasebetiyle toplumumuzdaki kurban anlayışını zedeleyecek bu tıp uygulamalara prestij edilmemelidir Bir kurban payı sadece bir kişi içindir İmkanı olmayan birden fazla kişinin tek kişilik bir paya ortak olabileceği anlayışı dinen gerçek değildir Bu prestijle küçükbaş bir hayvana birden fazla kişinin ortak olması ya da büyükbaş bir kurbanlığa yediden fazla kişinin hissedar olması caiz değildir Tıpkı paya birden fazla kişinin ortak olması halinde kurban ibadeti yerine getirilmiş olmaz Bu bağlamda vekaletle kurban kesen kuruluşlar kendi isimlerine değil yalnızca vekalet veren kimseler ismine kurban kesebilirler
İnsanların bir ortaya gelerek topluca Hz Peygamber Sallallahü teala aleyhi ve sellem ismine bir kurban payına girmeleri biçiminde bir uygulama dinimizde mevcut değildir Münasebetiyle dini hislerin istismarına yönelik bu tıp uygulamalardan uzak durulmalıdır Dinimizde kabir kurbanı yahut meyyit kurbanı ismiyle bir kurban çeşidi bulunmamaktadır Ölenin vasiyeti yoksa onun ismine udhiyye kurbanı kesilmesi gerekmez Kurban kanının alna yahut otomobil tekerleği üzere eşyalara sürülmesi inancı hakikat değildir Evli olmayan kimselerin gerekli mali imkana sahip olsalar da kurban kesemeyecekleri anlayışı yanlıştır Kurban kesim sürecini bayanların yapamayacağı anlayışı hakikat değildir Kesme maharetine sahip olan kişi erkek olsun bayan olsun kurban bölümünü gerçekleştirebilir
Büyükbaş bir kurbanlığın hissedar sayısının kesinlikle 3 5 7 üzere tekli sayılarda olması gerektiği anlayışı gerçek değildir Bir büyükbaş hayvana yedi kişi ortak olabildiği üzere altı kişi de ortak olabilir Kıymetli olan her birinin payının yedide birden az olmamasıdır Kurbanlık hayvanın gerekli yaşını tamamladığı halde şimdi kapak atmamış sığır cinsi hayvanlarda ön kesici süt dişlerinin dökülüp kalıcı ön kesici dişleri çıkmamış ise kurban edilemeyeceği formundaki anlayış hakikat değildir Yaşının tam olarak tespit edilemediği durumlarda ise kapak atmak üzere alametlere prestij edilebilir
Kurban etlerinin kesinlikle yedi yoksula dağıtılması gerektiği biçimindeki anlayış hakikat değildir Kişi udhiyye kurbanını kestikten sonra bunun bir kısmını muhtaçlık sahiplerine bir kısmını akraba ve komşularına verdikten sonra geriye kalan kısmını kendi meskeni için kullanabilir Bu karar adak olmayan udhiyye kurbanlarıyla ilgilidir Vekaletle kurban kesen kuruluşların da udhiyye kurbanlarının etlerini kelam verdikleri yerlerin dışına dağıtmamaları vekalete ters davranmamaları gerekir Kurbanlık hayvana ortak olanların kimilerinin adak yahut akika niyetiyle kurbana iştirak etmesinin kurbana mani olduğu halindeki anlayış kusurludur Ortakların her birinin niyetinin Allah isteği için kurban kesmek olması kurbanın geçerli olması için kafidir