Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, NATO Doruğu’nun düzenleneceği Madrid’e hareketi öncesinde Esenboğa Havalimanın’nda açıklamalarda bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarından öne çıkan başlıklar:
“Zirve, Ukrayna’daki savaşın devam ettiği kritik bir devirde gerçekleşiyor”
Yarın başlayacak NATO Devlet ve Hükümet Liderleri Tepesi’ne katılmak üzere Madrid’e hareket edeceğiz. Tepe, Ukrayna’daki savaşın devam ettiği kritik bir periyotta gerçekleşiyor. Madrid’de NATO’nun Avrupa Atlantik coğrafyasının güvenliği bakımından oynadığı asli rol teyit edilecek. Tepe birebir vakitte ittifakın kendini değişen güvenlik ortamına adapte etmesi bakımından kıymetli bir kilometre taşı olacaktır. Bu manada NATO’ya önümüzdeki vadede taraf verecek yeni stratejik konsept kabul edilecek.
Tepe oturumlarda Ukrayna savaşını, ittifaka yansımalarını, NATO’nun caydırıcılık ve savunma uğraşlarını, terörizmle gayret başta olmak üzere güneyden neşet eden tehdit ve meydan okumaları ele alacağız. Tepeden temel beklentimiz ittifak dayanışmasının şartsız bir halde ortaya koyulmasıdır. Müttefiklerimizden terörizmin tüm cins ve tezahürleriyle uğraşta ayrım yapmamalarını, bir müttefike yönelik tehdidin aslında NATO’nun geneline yönelik tehdit manasına geldiğini görmelerini bekliyoruz.
“Türkiye’nin güvenlik telaşlarını dikkate almak zorundalar”
İsveç ve Finlandiya’nın üyelik müracaatlarının akabinde yaşanan süreç, tabiatıyla tepe bağlamında öne çıkan mevzulardan biri olacaktır. Bu konuya dair yaklaşımımız artık herkesin malumudur. En başından beri Türkiye’nin hayati çıkarlarını tehdit eden PKK’nın ve PYD/YPG’nin başta olmak üzere her türlü uzantısının bu ülkelerde rahatça hareket etmelerine mani olunmasına yönelik beklentimizi vurguluyoruz. Bu haklı tavrımızı tepe vesilesiyle bir kez daha açıkça anlatacağım. İkili görüşmelerimde de bu husus gündemde olacak.
Bugün Madrid’e gittiğimizde İsveç Başbakanı ve Finlandiya Cumhurbaşkanı ile Genel Sekreter’in de katılacağı bir dörtlü tepe gerçekleştireceğiz. NATO üyeliği çeşitli sorumlulukları da beraberinde getiriyor. İsveç ve Finlandiya NATO’ya üye olacaklarsa, ittifakın 70 yıllık mensubu Türkiye’nin güvenlik kaygılarını dikkate almak zorundalar. Bunun aksi düşünülemez.
Ukrayna’daki savaşın bir an evvel sona erdirilmesi için iki tarafla da temas halindeyiz. Hatırlanacağı üzere müzakerelerde yaşanan en kıymetli ilerleme mart ayında İstanbul’da düzenlediğimiz toplantı sayesinde olmuştur. Dorukta müttefiklerin Ukrayna’ya dayanağı sürerken, NATO’nun tahlil yolunda bir vizyon ortaya koyması gerektiğini de vurgulayacağım.
Türkiye, NATO misyon ve harekatlarına en fazla katkı yapan birinci 5 müttefikten biri olarak üzerine düşeni ziyadesiyle yerine getirmektedir.
Karada, denizde ve havada en ileri teknolojilerden de yararlanarak ittifaka önemli kuvvet ve yetenek sağlıyoruz. Tıpkı vakitte NATO’nun hudutları da olan güney hududumuzun ötesinde terörizmin ve Suriye başta olmak üzere göç hareketlerinin önlenmesinde kritik roller üstlenen bir ülkeyiz.
Tehditlerin çeşitlenerek arttığı bu devirde de müttefiklerimizle birlikte Madrid’de ittifaka verdiğimiz değeri teyit edeceğiz. Tepe marjında kimi müttefik ülke, devlet ve hükümet liderleriyle ikili görüşmeler de yapacağım. Bu görüşmelerde hem gündemimizdeki ikili sıkıntıları hem NATO bünyesindeki iş birliğimizi hem de global gündemi bilhassa değerlendireceğiz.
Bu sabah beyaz perdemizin güçlü isimlerinden Cüneyt Arkın’ı kaybettik. Allah amelince rahmet eylesin ve bütün ailesine, yakınlarına, tüm ülkemizin sanatseverlerine, bilhassa şahsım, ailem, milletim ismine başsağlığı diliyorum.
Bu sabah sayın Biden ile görüşme yaptık. Bu akşam yahut yarın bir ortaya gelebiliriz
Soru-Cevap
Beklemekten öte az evvel de tabir ettiğim üzere biz NATO’nun 70 yıllık bir üyesiyiz. Türkiye, rastgele NATO’ya katılmış bir ülke değil. Münasebetiyle bu sabah sayın Biden’la da bir görüşme yaptık. Bu akşam yahut yarın tekrar bir ortaya gelme dileğini söz etti. Biz de olabilir dedik. Biliyorsunuz dün prestijiyle gerek sayın İbrahim Kalın Bey’i, gerekse Sedat Bey’i biz Brüksel’e gönderdik. Onlar zati ön görüşmeleri orada yaptılar. Gidince yapılan bu görüşmeleri de kendilerinden alacağız. Bu ortada da biz dörtlü görüşmeyi Stoltenberg’in riyasetinde tekrar yapacağız. Burada Finlandiya Cumhurbaşkanı, öbür taraftan İsveç Başbakanı birlikte bu dörtlü görüşmeyi yapıp hangi noktaya geldiklerini göreceğiz. Biz doğal kuru laf istemiyoruz, biz sonuç istiyoruz. Artık biz orta alanda top çevirmekten bıktık. Şu an prestijiyle da bunlar laf üretiyorlar, konuşuyorlar, birebir günün akşamı İsveç Devlet Televizyonu’nda bakıyorsunuz bu terörist başlarından bir tanesi çıkmış orada söyleşi yapıyor. Bu söyleşide de bize veriyor veriştiriyor. Öbür tarafta ne diyor İsveç yöneticileri; biz şu anda bunları terörist olarak bir taraftan kabul etmiyoruz diyorlar, öbür taraftan Stockholm caddelerinde yürüyüş yapıyorlar, yürüyüşü yaparken İsveç polisinin denetimi, kontrolü bunların üzerinde ve bu formda bu yürüyüşler yaptırılıyor.
Yalnızca İsveç mi? Birebir şey Almanya’da, Hollanda’da, Yunanistan’da. Ağır bir biçimde bunlar devam ediyor. Bir taraftan bakıyorsunuz 5+4 9 tane Amerikan üssü Yunanistan’da kuruluyor. Pekala bunu niçin kurdunuz? Neye karşı kurdunuz? Verdikleri yanıt şu: Rusya’ya karşı kurduk. Ne demek Rusya’ya karşı kurduk? Ney yaptınız Rusya’ya karşı koydunuz da? İşiniz gücünüz S-400. Daima laf. Bunları da sayın Biden’la bu akşam yahut yarın yapacağımız görüşmede ona da yeniden lisana getireceğiz. Lakin unutmayalım ki biz Danimarka’da, Norveç’te daima bunları yaşadık. Her türlü terörist akına uğradık ve bunlardan en ufak bir hal görmedik. Bunları anlatacağız.
“Orada da bir oyalama taktiği gidiyor”
Biliyorsunuz bu orta en kıymetli Amerika’yla olan görüşmemiz F-16 sıkıntısıydı. F-16 sorunu de şu anda hala masada. Orada da bir oyalama taktiği gidiyor. Geçenlerde Yunanistan Başbakanı davetlimdi. Kendisiyle İstanbul’da bir yemekli sohbetimiz oldu. Bundan bu türlü artık biz görüşmelerimizi teğe bir yapalım, ortamıza üçüncü şahısları sokmayalım diye mutabık kaldık. Ortadan 2-3 hafta geçti. Amerika’ya gitti ve senatoda yaptığı konuşmada saldırdığı yer tekrar Türkiye oldu. F-16 problemi vesaire bunlar gündeme getirildi. Artık biz bunların yeterlice ne olduğunu, kim olduğunu pek uygun biliyoruz.
Bize karşı 15 Temmuz darbe teşebbüsünü yapan FETÖ terör örgütünün en kıymetli sığınağı Yunanistan oldu. Türkiye’den kaçanlar gerek Edirne’den gerek farklı yollardan daima Yunanistan’ı tercih ettiler. Yunanistan, o periyodun başbakanı ile de görüştüm, hızla biz gerekli müdahaleyi yapacağız demesine karşın bu teröristleri bunlar el bebek gül bebek beslediler. Ondan sonra da Yunanistan üzerinden Avrupa’nın değişik ülkelerine uğurladılar. Bunları artık biz yutmuyoruz.
Hasebiyle Türkiye’ye karşı şahsiyetli bir duruş bekliyoruz. Şahsiyetli bir duruş göstermeyenlere karşı halimiz muhakkaktır. Türkiye’nin bilhassa duruşundan biz taviz vermeyeceğiz. Tıpkı formda yürüyüşümüzü devam ettireceğiz.
“Miçotakis’le ikili bir görüşmeyi yapmam mümkün değil”
Miçotakis’le ikili bir görüşmeyi yapmam mümkün değil. Bunu açıkladım. Bizim Yunanistan’la bu yıl olması gereken Yüksek Seviyeli Stratejik Kurul Toplantımız vardı. Biz bunu kaldırdık. Artık Yunanistan’la bizim Yüksek Seviyeli Stratejik Kurul diye bir toplantı yapılması mümkün değil. Bunu bitirmiş bir önder kalkıp da Miçotakis’in oradaki talebine evet diyebilir mi? Hayır. Bitti o iş. O kapıyı kapattık. Bundan sonra kendilerine çeki tertip verecekler, çeki tertip vermeleri halinde hangi seviyede bu cins görüşmeler yapılır yapılmaz ondan sonra planlar yol haritamızı çizeriz.
“Türkiye üzere bir gücü NATO kaybetmeyi göze alabilir mi?”
En kıymetli güç Türkiye. Türkiye üzere bir gücü NATO kaybetmeyi göze alabilir mi? Az evvel de tabir ettim. Kolay değil, 70 yıl. NATO içinde Türkiye birinci 5’in içinde yer alan bir ülke, her tarafıyla. Bu gücünü NATO için bugüne kadar istikrarlı bir biçimde kullanmıştır. Hiç taviz vermeden. Artık bundan sonraki süreçte de bu odunsuz yürüyüşümüzü birebir halde devam ettirme kararlılığındayız. Bugün de tekrar NATO Başkanlar Tepesinde bugüne kadar yapılanlar, Türkiye’ye yapılanlara karşı bilhassa bu 5’inci unsur gündeme getirilmek suretiyle, pekala siz, bütün bu terörle gayrette binlerce tır araç, gereç, silah Türkiye’deki bilhassa güneyde yahut Türkiye içindeki bu teröristlere bunlar verildiği halde sanki NATO burada ne yaptı? En ufak bir müdahale bunlara karşı yaptı mı? NATO’nun bir numaralı ülkesi Amerika. Tırlar dolusu silahlar Amerika’dan geldi. Bu sabah konuştuk kendisiyle. Akşam yahut yarın görüşmemizde bunları kendisine bir daha söyleyeceğim.
“Artık biz bunları çok güzel tanıyoruz”
Bu nasıl NATO’da paydaş ülkeyiz yahut yandaş ülkeyiz yahut omuz omuza vermiş iki ülkeyiz ki bütün silahlar PKK’ya, YPG’ye gönderiliyor? Bunlar gönderiliyor, bu silahlar kime karşı kullanılıyor? Yunanistan’dakileri Rusya’ya karşı dediniz. Pekala bizim güneyimizdeki bu terör örgütlerinin inlerine gelen bu silahlar, onlar kime karşı kullanılıyor? Onlar da Türkiye’ye karşı kullanılıyor. Daha evvel de söylediğim üzere yeniden NATO’da paydaşımız Fransa. Fransa’nın Lafarge fabrikasının tekrar birebir biçimde Suriye’nin kuzeyindeki fabrikalarında mağaralar yapıldı. Yerin altında meskenler kuruldu. Bunları defaatle söylememize karşın en ufak bir müdahale olmadı. En kıymetli kaynaklardan bir tanesi. Yapmadılar. Artık biz bunları çok âlâ tanıyoruz. Bunları da olağan peyderpey gündeme getirmenin çabası içinde olacağız.
Kırmızı çizgi diplomasisi
Birtakım takvim belirleme çalışmaları olayların gelişmesine nazaran olur. Olaylar nasıl gelişiyor, bu gelişmeye nazaran siz takviminizi belirlersiniz. Olaylar kimi yerlerde bakıyorsunuz çok su altı gidiyor. Kimi yerlerde bakıyorsunuz artık su yüzüne çıkıyor. Münasebetiyle bu gelişmelere nazaran de biz Türkiye olarak yol haritamızı anlık yahut hızla belirler, gerekli müdahalemizi de anında yaparız.