Ülke para ünitelerinin paha kayıpları karşısında İngiltere Merkez Bankası (BoE) döviz kuru gelişmelerini yakından takip ettiğine işaret eden bir duyuru yayımlarken, Avrupa Merkez Bankası (ECB) kelamla yönlendirme ve Japonya Merkez Bankası da (BoJ) döviz piyasasına müdahale ederek oynaklığı düşürmeye çalışıyor.
Enflasyon baskılarının artmasının akabinde en erken faiz artırmaya başlayan merkez bankalarından BoE, Aralık 2021’den itibaren her ay sistemli faiz artırırken, ağustos toplantısındaki 50 baz puanlık faiz artışına rağmen ülkenin para ünitesinde yaşanan bedel kaybını engelleyemedi.
Rusya-Ukrayna savaşının başlaması ile düşüşü ivme kazanan sterlin/dolar paritesinin şubat ortasından bu yana kaybı yaklaşık yüzde 25’i buldu.
– BoE’nin faiz artırımını ait beklentiler güçleniyor
İngiltere’de hükümetin ekonomiyi canlandırma emeliyle 1972’den bu yana en kapsamlı vergi indirimlerini açıklamasının akabinde yeni haftaya sert düşüşle başlayan ve 1,0350 ile tarihinin en düşük düzeylerini gören sterlin/dolar paritesi, BoE’nin duyurusu ile toparlandı. BoE’nin, enflasyonu yüzde 2 maksadına döndürmek için gereken formda faiz oranlarını değiştirmekte tereddüt etmeyeceğini açıklamasının akabinde gelen reaksiyon alışları ile sterlin/dolar paritesi bugün 1,0790’dan süreç görüyor.
BoE’nin Aralık 2021’den bu yana yüzde 0,10’dan yüzde 2,25 düzeyine kadar çıkardığı siyaset faizi, birebir vakitte son 14 yılın en yüksek düzeyi oldu. BoE’nin sterlindeki kayıpların devam etmesi durumunda acil toplanacağı ve faizleri kasıma kadar 200 baz puan artıracağı beklentilerinin artması dikkati çekiyor.
– ECB’nin faiz artırımlarına rağmen avronun kıymet kaybı 2 ayda yüzde 7 oldu
Avro/dolar paritesi, Fed’in martta faiz artırmaya başlamasının akabinde bugüne kadar yaklaşık yüzde 15 bedel kaybetti.
Geç “şahinleştiği” için tenkitlerin odağı olan ECB, bu vakte kadar 21 Temmuz’da 50 baz puan ve 8 Eylül’de 75 baz puan olmak üzere 2 kere faiz artırımına gitmişti. Tarihinde birinci kere 75 baz puanlık faiz artırımına giden ECB’ye rağmen avronun, temmuzdan bu yana dolar karşısındaki kaybı yüzde 7’ye ulaştı.
Avrupa’da artan enflasyon ve resesyon risklerinin yanı sıra Rusya-Ukrayna savaşı ile yükselen jeopolitik riskler altında dolar karşısında gerileyen avro, Fed’in her toplantıda giderek “şahin” dozunu artırması ve ECB’nin buna ayak uyduramaması ile düşüş eğilimini üst üste 4. aya taşıdı ve 0,9554 ile Haziran 2002’den bu yana en düşük düzeyini test etti.
ECB Lideri Christine Lagarde, dün yaptığı açıklamalarda, enflasyonun görünümüne ait risklerin güç tedarikinde kesintiler olma ihtimali nedeniyle üst istikametli olduğunu belirterek, avronun bedel kaybetmesinin enflasyonist baskıların artmasına katkıda bulunduğunu vurguladı.
– BoJ faizleri değiştirmedi, döviz piyasasına müdahale etti
Negatif faiz uygulayan tek merkez bankası pozisyonunda olan BoJ, Fed’in “şahin” duruşunun bilakis faizlerde ve ultra gevşek para siyasetinde değişikliğe gitmezken, yendeki paha kayıplarını engellemek için faiz artırımı dışındaki adımları atıyor.
Banka, son toplantısında yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına yönelik devreye alınan özel fon tedariki programının kademeli olarak kaldırılacağını duyurdu.
Kararın akabinde BoJ Lideri Haruhiko Kuroda, faiz oranlarını yükseltmeyi şimdilik değerlendirmediklerini, güçlü nakdî gevşemeye kararlı bir halde devam edeceklerini belirterek, ileriye dönük ajandalarını gelecek 2-3 yılda değiştirmeyi düşünmediklerini bildirdi.
BoJ’un “ultra gevşek siyasete devam” sinyali ile dolar/Japon yeni paritesinin 145,9 düzeyini test etmesinin akabinde hükümet ve BoJ’dan döviz piyasasına müdahale geldi. Dolar satış ve yen alış ile piyasaya müdahale edilmesi sonrası 140,4’e kadar gerileyen dolar/Japon yeni paritesi, bu düzeylerde tutunamadı ve tekrar 144 düzeyine çıktı.
Dolar karşısında 24 yılın en düşük düzeylerinde hareket etmeye devam eden Japon yenine ait yetkililerin açıklamaları devam ederken, BoJ Lideri Kuroda, dünkü konuşmasında, döviz piyasasına müdahalelerin para siyasetleriyle uyumlu olduğunu söyledi.