Milli Muharip Uçak Hürjet Gökbey üzere hava araçlarının gelişim ve üretim süreçlerine takviye olacak Türkiye’nin Mecidiyeköy Gecelik Escort birinci Kuş Çarpma Test Tesisi kapılarını Anadolu Ajansına açtı
Kuş Çarpma Test Tesisi ile havacılığın en büyük tehditlerinden biri olarak nitelendirilen kuş çarpmasında hava araçlarının en az ziyanı görmesini sağlamak Mecidiyeköy suriyeli escort için yürütülen çalışmalarda kullanılacak altyapı Türkiye’ye kazandırıldı Tesiste çeşitli kütlelerde jel formda oluşturulmuş kuş kalıplarının top sistemine misal bir metotla fırlatılması sonucu hava aracı bileşeninin aldığı hasar tespit edilecek Elde Mecidiyeköy yeni escort edilecek test bilgileri hava aracının dizaynına yansıtılacak
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii Yapısal Test Müdürü Ömer Faruk Türkmen AA muhabirine tesisin 2 ay evvel aktif hale geldiğini son rötuşların akabinde Mecidiyeköy travestileri test yapmaya hazır olduklarını söyledi
Üreticilerin hava araçlarını iki şartta test etmesi gerektiğini belirten Türkmen şöyle konuştu
Hava aracını kaza dayanım ve beka açısından sertifiye etmeleri gerekiyor Bu da temel Mecidiyeköy esc olarak jelatinin atılması çarpma sonrasında dert yaşanmaması durumunda sertifika alınmasıyla tamamlanıyor İkincisi ise tasarımlarımızı mükemmelleştirmek için yaptığımız çalışma Attığımız jelatinin tartısı boyutu hacmi geometrisi çarpma suratı çarptığı vakit oluşturduğu tesir tansiyonu kuvveti hatta çarptıktan sonra jelatinin dağılmasını uçağın aldığı formu bütün her şeyi kaydedebiliyoruz ölçebiliyoruz Bu veriler bilgisayarlı ortamda yani simülasyon yapılan ortamdaki verilerin uygunlaştırılması için kullanılıyor Bu verilerle birlikte tasarımı bir üst düzey taşıyabiliyorsunuz iyileştirebiliyorsunuz değiştirebiliyorsunuz Bu sayede ‘Bu olmadı başkasına geçelim’ biçiminde değil tasarım ve ölçümle sonuca ulaşabiliyoruz
Modüller yurt dışına gitmeyecek test maliyeti düşecek
Türkmen test tesisi kurulmadan evvel uçağın en kritik modülleri için kuş çarpma testlerinin yurt dışında yapıldığını tabir etti
Örneğin Hürkuş’un kanopisi yurt dışına giderdi muhakkak tartı ve süratte jelatin atıldıktan sonra kırılıp kırılmadığı test edilirdi Testi geçti ya da geçmedi bunun dışında bilgi yoktu ve daha çok sertifikasyona yönelik testlerdi diyen Türkmen sonlu sayıdaki bu merkezlerin test takviminde yer bulmakta zorluklar yaşandığını sonlu test yapılabildiğini bunun da kendi proje takvimlerini olumsuz etkilediğini anlattı
Kuş çapma testlerinin Türkiye’de yapılmasının maliyet açısından da değerli avantaj sağladığını vurgulayan Türkmen Yurt dışında ödenen fiyatın 5’te biriyle bu testleri yapabiliyoruz dedi
Türkmen tesisin Türk Havacılık ve Uzay Sanayii yanında ASELSAN TEI saydam yapılar yapan alt yükleniciler rüzgar türbinleri ve kanatları yapan firmalara da hizmet verebileceğini lisana getirdi
Projeler birbirini beklemeyecek
Tesiste yapılacak testlerde şirketin yürüttüğü projeler ortasında bir öncelik olup olmayacağına testlerin hangi projeyle başlayacağına ait soruya karşılık Türkmen Hepsiyle başlayacağız Evvel Hürjet Ulusal Muharip Uçak Gökbey diye sıralamamız yok Hepsini tahminen 1 gün ortayla yapabilecek altyapı kurduk Kullandığımız jelatin kuş modelini sabotları buna nazaran hazırladık altyapımızı ve işçi istihdamını buna nazaran yaptık mühendislerimizi buna nazaran yetiştirdik ve alanımızı da buna nazaran kurduk Yani bir proje oburunu bekliyor diye bir şey olmayacak burada Kim evvel getirirse kesimini onlardan başlayacağız cevabını verdi
Altyapı sayesinde yapılan atışa ait bütün ölçümleri alabildiklerine işaret eden Türkmen bunun simülasyon ortamındaki datalarla karşılaştırılmasıyla çok büyük vakit çıkarı sağlandığını ve kaza dayanım beka açısından da dizaynın mükemmelleştirildiğini söyledi
Türkmen hava aracına uygulanacak kuş çarpma testi için bir sayı kelam konusu olmadığını aktararak şunları kaydetti
Aslında belirli bir sayı yok Hava araçları iniş ya da kalkışı esnasında kuş sürüleriyle karşılaşıp bir darbe alıyorlar Aslında hava aracı kuşa çarpıyor Bu esnada hava aracının bekasının olması yani vazifesine devam edebilmesi inişini yapabilmesi lazım Bir jeti düşündüğümüzde önde bir radom burun var Daha sonra kanopi hamle yüzeyleri dikey kuyruk atak yüzeyi diyebilirsiniz Buralarda birbirinden farklı kaç modül varsa o kadar test kelam konusu Mesela bir proje için 6 test kampanyası düşünüyoruz Bu test kampanyalarıyla 1 2 kalibrasyon atışından sonra veri alma atışlarına geçilir Tekrarlanabilirliği sağlamak ismine en az 3 atış yapmak zorundasınız 3 atıştan da birebir sonuçları alıp almadığınıza bakarsınız Bu verileri kaza dayanım ve beka gruplarına aktarıp onların tahlilleriyle karşılaştırılmasını sağlarsınız
1 8 kilogramlık kuştan 25 tonluk etki
Ömer Faruk Türkmen kuş çarpma testi için belirlenen standartlara uygun olarak 0 5’ten 3 5 kilograma kadar kuşları simüle eden bir jelatin kuş oluşturduklarını söyledi
Test sürecine ait de bilgi veren Türkmen şöyle konuştu
Çalıştığımız projelerden birinde 1 8 kilogramlık bir kuşu jelatin modelle yapıyoruz Geometrisini uzunluğunu hacmini yoğunluğunu belirliyoruz Kuşlar havalanıyor uçağımız buna çarpıyor Uçağı çarptıramayacağımız için testte uçağı sabit tutuyoruz ve kuşu hareketlendiriyoruz Kuş jelatinin suratına ve yüküne nazaran basınç pahasını belirliyoruz Fırlatmayı yaptığımız namlunun ucunda 2 lazer sensörümüz var Namlu çıkış suratını buradan ölçüyoruz Ayrıyeten 3 tane süratli kameramız var Yani ilerleyiş suratını çarpışma suratını çarpma açısını çarptıktan sonra dağılımının her şeyini buradan ölçüyoruz Test kesimini bağladığımız yerde yük basınç tansiyon ivme ölçerlerimiz var Böylelikle atışın tamamını ölçebilir halde kuş jelatinini fırlatıyoruz En kıymetlisi bu altyapı bizde Günün birinde radomu değiştirmek isteyebiliriz başka bir radar takmak isteriz kanopiyi değiştirmek isteriz hiç sorun değil Yeni tasarımı için atışlar yaparız ve verilerini toplarız
1 8 kilogramlık kuşun uçağın süratiyle birleştiğinde bir projede yaklaşık 25 tonluk bir tesir yaratacağını vurgulayan Türkmen testin başarılı olması için uçak kesiminin tesire dayanması ve bekasını devam ettirmesi gerektiğini bildirdi
Ömer Faruk Türkmen bu süreçte verilen takviyelerin kıymetine işaret ederek Hem Genel Müdürümüz hem Savunma Sanayii Liderimiz hem de Cumhurbaşkanımız bize çok büyük takviye oluyor Bize zati yalnızca takviye lazım Bu takviye sayesinde mühendislerimiz çok süratli formda bu altyapıları kurabiliyorlar Genele bakıldığında kuş çarpma altyapısı aslında çok küçük bir altyapı Yıldırım test tesisi yapısal test tesisi ve Demir Kuş’u kapsayan çok büyük bir altyapı heyetimi var Bilgisayar ortamında yapılan işlerin büsbütün gerçekle korele edilip eşleştirilip mükemmelliğe ulaşması için bize büyük yarar sağlıyor dedi