Yılı 2018
Dairesi 5
Dosya No 48498
Tutanak No 50144
Tutanak Tarihi 15.9.2021
Kararın Konusu Çeşitli Hususları İlgilendiren Kararlar
Konu: Belediyede vazife yapan memur ve kontratlı çalışana mesaiye geliş ve gidişleri için nakdi yol masrafı ödenmesi.
151 sayılı İlamın 1. Unsuru ile, … Belediyesinde misyon yapan memur ve kontratlı işçiye mesaiye geliş ve gidişleri için nakdi yol masrafı ödenmesi sonucunda … TL’ye tazmin kararı verilmiştir.
Üst yönetici … ile sorumlu 74 kişinin ortak imzalı temyiz dilekçesinde özetle;
25.07.2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlanan, Kamu Vazifelilerinin Geneline Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Toplumsal Haklara Ait 2018-2019 Yıllarını Kapsayan 4. Devir Toplu Mukavelenin, Mahallî İdare Hizmet Koluna Ait Toplu Kontrat Başlıklı 4. Kısmında yer alan, Toplu Taşıma Kartı başlıklı 12. hususunda;
“Büyükşehir kapsamına giren vilayetlerdeki belediyelerde yahut büyükşehir belediyelerine bağlı kamu hukukî kişiliğine haiz kuruluşlarda çalışmakta olan kamu görevlilerine toplu taşıma araçlarından yararlanacak biçimde mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere toplu taşıma kartı verilebilir ” denildiğini,
Anılan karar üzerine, Belediye tarafından … Büyükşehir Belediye Başkanlığı … Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığına yazı yazılarak, 25.07.2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan, Kamu Vazifelilerinin Geneline Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Toplumsal Haklara Ait 2018-2019 Yıllarının Kapsayan 4. Devir Toplu Mukavelenin, Lokal İdare Hizmet Koluna Ait Toplu Kontrat Başlıklı 4. Kısmında yer alan, Toplu Taşıma Kartı başlıklı 12. Unsuruna istinaden, memur ve kontratlı işçinin mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere verilmesi planlanan aylık ulaşım kartı kullanım bedelinin Belediye’ye bildirilmesinin istendiğini,
… Büyükşehir Belediyesi … Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Daire Başkanlığının karşılığı yazısıyla, Memur İşçi Ulaşım Kartı Kullanım Bedelinin aylık 88 kontör, yıllık 1056 kontör olarak, kart bedeli hariç, aylık ödemeli … TL formunda olduğunun bildirildiğini,
Gelen karşılığı yazıya istinaden, İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü, Mukavelenin 4. Kısmında yer alan, Toplu Taşıma Kartı başlıklı 12. Hususunda yer alan, “Büyükşehir kapsamına giren vilayetlerdeki belediyelerde yahut büyükşehir belediyelerine bağlı kamu hukuksal kişiliğine haiz kuruluşlarda çalışmakta olan kamu görevlilerine toplu taşıma araçlarından yararlanacak halde mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere toplu taşıma kartı verilebilir” kararına istinaden memur ve kontratlı işçinin mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere … Büyükşehir Belediye Başkanlığı … Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı’nın tarifesi olan (aylık 88 binişlik ) … TL olarak ödeme yapılması konusunu üst yönetici sıfatına haiz olan belediye liderine sunulduğunu ve belediye lideri tarafından gerekli olurun verildiğini,
Yukarıdaki açıklamalar ışığında, toplu kontratta belirtilen toplu taşıma kartı verilir kararı mucibince, memur ve kontratlı çalışanın mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere … Büyükşehir Belediye Başkanlığı … Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı’nın tarifesi olan (aylık 88 binişlik) … TL’nin ödendiğini,
Anılan toplu kontrat gereği, çalışana ulaşım kartı verilmesi durumunda ve ilgili yönetime ödenecek olan meblağ … TL olacağından, memurlara ve kontratlı çalışana ödenen mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere tıpkı fiyatta ulaşım bedeli ödenmesinde rastgele bir kamu ziyanı bulunmadığını,
Ulaşım kartı ile ilgili olarak, “Belediyece 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kararlarına nazaran misyon yapan tüm işçiye servis hizmeti için, Ocak – Mayıs ayları ortasındaki periyotta aylık 120 kontörlük (binişlik) toplu taşıma kartı verilmesi, Haziran – Aralık ayları ortasındaki devirde ise 120 kontörlük kart bedelinin nakit olarak ödenmesi. ” Bahisli 06.07.2018 tarihli ve 2018/44838 sayılı Temyiz Heyeti Kararında,
Özetle “Dilekçiler kelam konusu meclis kararıyla yapılan yardımların hafta içi mesai saatlerinde kullanılmak üzere verildiğinin çok açık bir biçimde tabir edildiğini, kelam konusu kararlarda rastgele bir gün sayısının gösterilmediğini, bu prestijle temyiz ilamında yapılan hesaplamanın külliyen afaki olduğunu belirtmişlerse de her çalışanın işe gidiş gelişi için iki araç kullandığı varsayımı ile yapılan hesaplama sonucunda kelam konusu yardımların aylık yirmi iki iş günü olduğundan nizamlı olarak hafta sonu tatil günleri için de çalışana otobüs kartı ödemesinin yapıldığı anlaşılmaktadır. Sorumlularca kimi çalışanın işe gidiş geliş için birden fazla araç kullandığı, kimilerinin ise hafta sonu da işe geldikleri için daha fazla karta muhtaçlık duydukları argüman edilmektedir. Bu durumda dahi seksen sekiz binişlik karta gereksinim olduğu açıktır ve ayda on binişlik dokuz kartın kâfi olduğu görülmektedir. Üstelik ulaşım kartı verilen işçinin tamamının birden fazla araç kullanmadığı da bir gerçektir. Bu prestijle Temyiz Heyeti Kararında karar düzeltilmesine mahal olmadığına” denildiğini,
Bu karara nazaran, yıl içerisinde kimi aylarda kart verilmesi ve kimi aylarda ise nakit olarak ödenmesi konusunu aylık 88 binişlik bir bedel üzerinden değerlendirildiğini,
Belediyece de, memur ve kontratlı işçinin mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere … Büyükşehir Belediye Başkanlığı … Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığının tarifesi olan (aylık 88 binişlik ) … TL olarak ödeme yapılmış olup, Sayıştay kontrolü sonucu sorgu yapılmasına müteakip bu uygulamadan çabucak vazgeçildiğini,
Sonuç olarak; 25.07.2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlanan, Kamu Vazifelilerinin Geneline Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Toplumsal Haklara Ait 2018-2019 Yıllarının Kapsayan 4. Devir Toplu Mukavelenin, Mahallî İdare Hizmet Koluna Ait Toplu Kontrat başlıklı 4. Kısmının, Toplu Taşıma Kartı” başlıklı 12. Hususu kararı gereği, üstte bahsi geçen Temyiz Konseyi Karında da belirtildiği üzere 88 binişlik kart fiyatı tutarı ile işçiye yapılan nakdi yardım fiyatları birebir olup, yapılan ödemeyle 5018 sayılı Kamu Mali İdare ve Denetim Kanununun 71 inci hususu kapsamında kamu kaynağında artışa pürüz yahut eksilmeye neden olunmadığını belirterek verilen tazmin kararının kaldırılmasını talep etmişlerdir.
Başsavcılık mütalaasında;
“Temyize husus olan … Dairenin 18.01.2021 tarih ve 151 no.lu ilamın 1. hususunda; “… Belediyesinde misyon yapan memur ve kontratlı çalışana mesaiye geliş ve gidişleri için Kamu Vazifelilerinin Geneline Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Toplumsal Haklara Ait 2018-2019 Yıllarının Kapsayan 4 üncü Devir Toplu Mukavelenin, “Yerel İdare Hizmet Koluna Ait Toplu Sözleşme” başlıklı 4 üncü kısmında yer alan, “Toplu Taşıma Kartı” başlıklı 12 nci unsuru kararı yeterince yalnızca toplu taşıma kartı verilebileceğinden nakdi yol masrafı ödenmesi sonucu oluşan … TL kamu ziyanının;
Müştereken ve müteselsilen 6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü hususu mucibince işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine” karar verildiği görülmüştür.
Sorumlular temyiz dilekçesinde; “…
… belediyemiz toplu kontratta belirtilen toplu taşıma kartı verilir kararı yeterince, memur ve kontratlı çalışanın mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere … Büyükşehir Belediye Başkanlığı … Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığının tarifesi olan (aylık 88 binişlik) … TL ödenmiştir.
Anılan toplu kontrat gereği, çalışana ulaşım kartı verilmesi durumunda ve ilgili yönetime ödenecek olan fiyat … TL olacağından, memurlara ve kontratlı işçilere ödenen mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere tıpkı meblağda ulaşım bedeli ödenmesinde rastgele bir kamu ziyanı bulunmamaktadır.
25.07.2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlanan, Kamu Vazifelilerinin Geneline Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Toplumsal Haklara Ait 2018-2019 Yıllarının Kapsayan 4. Periyot Toplu Kontratın, Mahallî İdare Hizmet Koluna Ait Toplu Mukavele başlıklı 4. Kısmının, “Toplu Taşıma Kartı” başlıklı 12. Hususu kararı gereği, üstte bahsi geçen Temyiz Heyeti Karında da belirtildiği üzere 88 binişlik kart fiyatı tutarı ile işçiye yapılan nakdi yardım meblağları birebir olup, yapılan ödemeyle 5018 sayılı Kamu Mali İdare ve Denetim Kanununun 71 inci hususu kapsamında kamu kaynağında artışa mani yahut eksilmeye neden olunmamıştır.
Verilen tazmin kararının kaldırılmasını hürmetle arz ederiz.” denilmektedir.
Sorumluların fazla ödemeye ait yapmış olduğu açıklamalar ve savlar Daire yargılamasında detaylı olarak karşılanmış olup, Savcılık görüşümüz aşağıdadır.
2018-2019 Yıllarının Kapsayan 4 üncü Periyot Toplu Kontratın, Mahallî İdare Hizmet Koluna Ait Toplu Mukavele Başlıklı 4 üncü kısmında yer alan, “Toplu Taşıma Kartı” başlıklı 12 nci unsurunda; ” Büyükşehir kapsamına giren vilayetlerdeki belediyelerde yahut büyükşehir belediyelerine bağlı kamu hukukî kişiliğine haiz kuruluşlarda çalışmakta olan kamu görevlilerine toplu taşıma araçlarından yararlanacak biçimde mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere toplu taşıma kartı verilebilir” kararı yer almaktadır.
Yukarıda belirtilen düzenlemeye alışılmamış olarak, nakdi yol masrafı ödenmesi sonucu oluşan meblağ kamu ziyanı olarak kıymetlendirilmektedir.
Bu nedenle, talebin reddedilerek Daire kararının onaylanmasına karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
Arz olunur.” Denilmiştir.
Duruşma talebinde bulunan . ile Sayıştay Savcısının kelamlı açıklamalarının dinlenmesinden ve belgede mevcut dokümanların okunup incelenmesinden sonra,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
151 sayılı İlamın 1. Hususu ile, … Belediyesinde misyon yapan memur ve kontratlı işçiye mesaiye geliş ve gidişleri için nakdi yol masrafı ödenmesi sonucunda … TL’ye tazmin kararı verilmiştir.
25.07.2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlanan, Kamu Vazifelilerinin Geneline Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Toplumsal Haklara Ait 2018-2019 Yıllarını Kapsayan 4 üncü Devir Toplu Kontratın, Lokal İdare Hizmet Koluna Ait Toplu Mukavele Başlıklı 4 üncü kısmında yer alan, “Toplu Taşıma Kartı” başlıklı 12’nci unsurunda;
“Büyükşehir kapsamına giren vilayetlerdeki belediyelerde yahut büyükşehir belediyelerine bağlı kamu hükmî kişiliğine haiz kuruluşlarda çalışmakta olan kamu görevlilerine toplu taşıma araçlarından yararlanacak biçimde mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere toplu taşıma kartı verilebilir.” denilmektedir.
Yukarıdaki düzenlemeden de anlaşılacağı üzere, kamu görevlilerine toplu taşıma araçlarından yararlanacak halde mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanılmak üzere yalnızca toplu taşıma kartı verilebileceği karar altına alınmıştır.
Rapor evrakı ve eki evrakların incelenmesi sonucunda; memur ve kontratlı işçiye mesaiye geliş ve gidişleri için toplu taşıma kartı verilmesi gerekirken … Büyükşehir Belediyesi … Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Daire Başkanlığının 12.07.2018 tarih ve 73164386-E.8353 sayılı yazılarında belirtilen 11.07.2018 tarihli ve 97509404.301.E.05.833 sayılı … Büyükşehir Belediyesi Meclis Kararındaki; ” Memur İşçi Ulaşım Kartı Kullanım Bedelinin aylık 88 kontör, yıllık 1056 kontör olarak, kart bedeli hariç, aylık ödemeli … TL belirlenmesi, ayrıyeten yıllık 1056 kontör aşıldığında aşılan ölçünün yönetiminden tahsil edilmesi ve 90 dakika aktarma hakkı uygulanması formunda Temmuz ayından geçerli olmak üzere uygulanması .” kararı doğrultusunda Belediyede misyon yapan memur ve kontratlı işçinin mesaiye geliş ve gidişlerinde kullanmak üzere Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık aylarında aylık . TL nakit ödeme yapılarak toplu kontrat kararlarına alışılmamış hareket edildiği görülmüştür.
Anayasa’nın 128’inci unsurunda, memurların ve öteki kamu vazifelilerinin nitelikleri atanmaları, misyon ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ile başka özlük işlerinin kanunla düzenleneceği belirtilmiş olup, kelamı edilen bu düzenlemeler 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ile yapılmıştır.
657 sayılı Kanun’un 146’ncı hususunun 2’nci fıkrasında, memurlara, kanun, tüzük ve yönetmeliklerin ve amirlerin tayin ettiği vazifeler karşılığında bu Kanunla sağlanan haklar dışında fiyat ödenemeyeceği ve hiçbir fayda sağlanamayacağı karara bağlanmasına karşın, Eylül, Ekim, Kasım ve Aralık aylarında ulaşım için aylık … TL nakit ödeme yapılması mümkün değildir; zira nakdi ödeme fiyat niteliği taşımaktadır. Memurlara Kanunla sağlanan haklar dışında fiyat ödenemeyeceği ve hiçbir fayda sağlanamayacağı 657 sayılı Kanun’un 146’ncı unsurunun 2’nci fıkrasında belirtilmektedir.
Netice itibariyle, işçi mevzuatında da çalışana nakdi ulaşım yardımı ismi altında toplumsal yardım öngörülmemiştir. Çalışanın işe geliş ve gidişlerinde Kuruma ilişkin araçlarla yahut hizmet alımı yoluyla servis kiralaması yerine Toplu Kontrat ile toplu taşıma kartı verilmesi, bu suretle toplu taşıma araçlarından hizmet alınması hakkı tanınmıştır.
Buna rağmen ise, işe geliş ve gidişler için ulaşım kartı yerine verilen nakdi toplumsal yardım hizmetin gereği olmadığı üzere mevzuata da karşıttır.
Bu prestijle 151 sayılı İlamın 1. Hususu ile verilen tazmin kararının TASDİKİNE,(Temyiz Konseyi ve … Daire Lideri ., … Daire Lideri ., Üyeler ., ., ., . ile .’ın aşağıda yazılı karşı oy münasebetlerine karşı) oyçokluğu ile,
Karar verildiği 15.09.2021 tarih ve 50144 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.
Karşı oy gerekçesi
Temyiz Heyeti ve … Daire Lideri ., … Daire Lideri ., Üyeler ., ., ., . ile .’ın karşı oy gerekçesi
5018 sayılı Kamu Mali İdaresi ve Denetim Kanunu’nun 71. Unsurunda; “kamu ziyanı; kamu vazifelilerinin kasıt, kusur yahut ihmallerinden kaynaklanan mevzuata karşıt karar, süreç yahut hareketleri sonucunda kamu kaynağında artışa mani yahut eksilmeye neden olunmasıdır” formunda tanımlanmış, 71. Unsurunda;
“Kamu ziyanının belirlenmesinde;
a) İş, mal yahut hizmet karşılığı olarak belirlenen fiyattan fazla ödeme yapılması,
b) Mal alınmadan, iş yahut hizmet yaptırılmadan ödeme yapılması,
c) Transfer niteliğindeki masraflarda, fazla yahut yersiz ödemede bulunulması,
d) İş, mal yahut hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması yahut yaptırılması,
e) Yönetim gelirlerinin tarh, tahakkuk yahut tahsil süreçlerinin mevzuata uygun bir biçimde yapılmaması,
f) (Mülga:22/12/2005-5436/10 md.)
g) Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,
Esas alınır.” formunda düzenleme yapılmıştır.
Bu çerçevede, kamu ziyanından bahsedilebilmesi için kamu vazifelilerinin kasıt, kusur yahut ihmallerinden kaynaklanan mevzuata muhalif karar ile kamu kaynağında artışa pürüz yahut eksilmeye neden olunması gerekmektedir. İlama mevzu olayda, her ne kadar 25.07.2017 tarih ve 30165 sayılı Resmi Gazete ‘de yayınlanan, Kamu Vazifelilerinin Geneline Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Toplumsal Haklara Ait 2018-2019 Yıllarını Kapsayan 4 üncü Periyot Toplu Mukavelenin, “Yerel İdare Hizmet Koluna Ait Toplu Sözleşme” başlıklı 4 üncü kısmının, ” Toplu Taşıma Kartı” başlıklı 12 nci unsuru kararı gereği ulaşım yardımının kart olarak verilmesi gerekmekte ise de, kart fiyatı ile işçiye yapılan nakdi yardım meblağları birebir olduğundan, yapılan ödeme yönteme alışılmamış olup, 5018 sayılı Kanunun 71 inci hususu kapsamında kamu kaynağında artışa pürüz yahut eksilmeye neden olmadığından verilen tazmin kararının kaldırılmasına karar verilmesi gerekir.