Dünya gazetesi muharriri Alaattin Aktaş, “TÜİK’ten göz yaşartan fiyat toplama hassasiyeti!” başlıklı yazısında, Türkiye İstatistik Kurumu’nun akaryakıt fiyatı hesaplama formülünü ele aldı. Aktaş, fiyatlara artırım geleceği haberinin duyulduğu gün araç sahiplerinin artırımdan kurtulmak için daha fazla akaryakıt aldığına işaret etti.
TÜİK’in hesaplaması nasıl?
Aktaş, TÜİK’in ‘hesap kurnazlığının’ da burada devreye girdiğini belirterek, uygulanan sistemi şöyle anlattı:
“Zammın öğrenildiği günlerdeki satış ölçüsü, öteki günlere nazaran fazla oluyor. İşte bu etapta TÜİK’in o hassas ölçümü devreye giriyor. Bugün akaryakıtın litresi örneğin 28 lira ve gece yarısı 2 lira artırım gelecek ve yarınki fiyat 30 lira olacak. Vatandaş bugün akın etti istasyonlara ve örneğin 1000 litre akaryakıt satıldı. Sonraki gün ise 30 liralık fiyattan fakat 400 litre satış gerçekleşti. TÜİK, ’28 ve 30’un ortalamasını alıp 29 demek yanlışsız olmaz; fiyatı satış ölçüsüyle ağırlıklandırmak gerek’ yaklaşımıyla hesaplama yapıyor ve doğal olarak ortalama fiyat 29’un altında kalıyor.”
‘TÜİK’in sırrı çözüldü’
“TÜİK’in enflasyon hesaplamasında akaryakıt fiyatlarını nasıl olup da ortalamadan daha düşük aldığının sırrı çözüldü: Fiyat, satış ölçüsüyle ağırlıklandırılarak hesaplamaya dahil ediliyormuş, muhakkak yanlışsız bir yöntem” diyen Aktaş, “Ama tıpkı sistemin başta araba olmak üzere başka kalemler için de uygulanması gerekir. Arabada bu formül izlenir mi kuşkuluyuz; zira o vakit enflasyon daha yüksek görünür” değerlendirmesinde bulundu.